Trước những "ồn ào" về hoạt động từ thiện của một số nghệ sĩ trong thời gian qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định 93/2021/NĐ-CP về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo (gọi tắt là Nghị định 93), thay thế cho Nghị định 64/2008/NĐ-CP, với những quy định chặt chẽ hơn về hoạt động từ thiện của cá nhân.
Trước những “ồn ào” về hoạt động từ thiện của một số nghệ sĩ trong thời gian qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định 93/2021/NĐ-CP về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo (gọi tắt là Nghị định 93), thay thế cho Nghị định 64/2008/NĐ-CP, với những quy định chặt chẽ hơn về hoạt động từ thiện của cá nhân.
 |
| Các thành viên một nhóm thiện nguyện ở TP.Biên Hòa chuẩn bị các phần quà hỗ trợ những người gặp khó khăn do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Ảnh: Kim Liễu |
Với nhiều quy định chặt chẽ về trách nhiệm của các cá nhân khi kêu gọi, vận động, tiếp nhận và phân phối tiền từ thiện, đảm bảo tính công khai, minh bạch, Nghị định 93 đã nhận được sự đồng tình của dư luận.
* Đảm bảo tính minh bạch, công khai…
Nhiều ý kiến tin tưởng khi được triển khai Nghị định 93 sẽ góp phần khuyến khích, tôn vinh và tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức, cá nhân phát huy tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái, nhanh chóng hỗ trợ nhằm ổn định cuộc sống, khôi phục và phát triển sản xuất, sinh hoạt của người dân ở những vùng gặp thiên tai, dịch bệnh, sự cố, hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo…
Thời gian gần đây, các câu chuyện sao kê tài khoản liên quan đến việc kêu gọi quyên góp từ thiện và giải ngân tiền từ thiện của một số nghệ sĩ có tên tuổi được nhiều người quan tâm. Đặc biệt, theo thông tin phản ánh, có nghệ sĩ kêu gọi từ thiện bằng tài khoản cá nhân rồi “ngâm” hàng tháng trời, có trường hợp được cho rằng chưa kê khai rõ ràng về số tiền quyên góp gây tranh cãi, bức xúc trong dư luận.
Từ những vụ việc trên cho thấy, hoạt động từ thiện trong thời gian qua bộc lộ nhiều bất cập, nên khi Nghị định 93 được ban hành đã được dư luận đón nhận tích cực.
Nhiều năm tham gia hoạt động từ thiện, bà Đinh Thị Hồng Phúc (ngụ P.Hố Nai, TP.Biên Hòa) cho biết, bà rất tán thành quy định mới của Nghị định 93 vì quy định rạch ròi việc cá nhân làm thiện nguyện. Hoạt động thiện nguyện xuất phát từ cái tâm của mỗi người. Cũng như những công việc khác, khi làm việc từ thiện nếu không biết xây dựng kế hoạch, bài bản, công khai, minh bạch các khoản thu - chi thì khi triển khai hiệu quả mang lại sẽ không như mong muốn, không tạo được niềm tin đối với người ủng hộ… “Quy định mới buộc các cá nhân muốn kêu gọi từ thiện phải có đủ hành vi năng lực dân sự, phải cam kết thời gian giải ngân, thông báo với UBND cấp xã nơi cư trú, mở tài khoản riêng để tiếp nhận tiền từ thiện, thông báo với chính quyền nơi đến làm từ thiện, ghi chép đầy đủ thông tin về việc phân phối tiền từ thiện… Theo tôi, đây là những quy định cần có, rất sát sườn với hoạt động từ thiện, giúp đảm bảo tính công khai, minh bạch trong hoạt động từ thiện” - bà Phúc nhận định.
* Giúp hoạt động từ thiện hiệu quả, ý nghĩa và đúng luật
Đồng tình với nhận định trên, nhiều ý kiến cho rằng Nghị định 93 đã tạo hành lang pháp lý vững chắc cho hoạt động quyên góp từ thiện. Minh bạch, công khai trong kêu gọi và sử dụng tiền từ thiện là rất quan trọng, tuy nhiên phải minh bạch như thế nào, công khai bằng những hình thức cụ thể nào trước đây chưa có quy định cụ thể, mỗi người làm theo cách riêng của mình. Đây cũng là lý do dẫn đến các “lùm xùm” về việc làm từ thiện của các cá nhân vừa qua. Thậm chí, câu chuyện minh bạch tài khoản từ thiện được đẩy lên đến mức làm mất đi hình ảnh, uy tín của những người làm từ thiện.
Nêu quan điểm về vấn đề này, nhiều ý kiến cho rằng, đa phần những người làm từ thiện đều xuất phát từ mong muốn giúp đỡ cho những hoàn cảnh khó khăn, bất hạnh trong cuộc sống. Có thể chưa thực sự làm hài lòng một số bộ phận người dân nên dẫn đến những dư luận không hay. Song song đó, cũng có những trường hợp lợi dụng làm từ thiện để đánh bóng tên tuổi cá nhân hoặc trục lợi cho bản thân, đây là những hành vi rất đáng lên án và xử lý.
Dư luận kỳ vọng tới đây, khi Nghị định 93 có hiệu lực sẽ đưa hoạt động từ thiện vào khuôn khổ, đáp ứng nhu cầu, mong muốn của người dân, góp phần hỗ trợ hoạt động thiện nguyện một cách hiệu quả, ý nghĩa, đúng luật thông qua các quy định cụ thể như: cá nhân tham gia vận động phải mở tài khoản riêng tại ngân hàng thương mại theo từng cuộc vận động để tiếp nhận, quản lý toàn bộ tiền đóng góp tự nguyện.
Ngoài việc phải có biên nhận các khoản đóng góp tự nguyện bằng tiền mặt, hiện vật tiếp nhận được khi tổ chức, cá nhân đóng góp yêu cầu, khi vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện để hỗ trợ thiên tai, dịch bệnh, sự cố, cá nhân có trách nhiệm thông báo trên các phương tiện truyền thông về mục đích, phạm vi, phương thức, hình thức vận động, tài khoản tiếp nhận, địa điểm tiếp nhận, thời gian cam kết phân phối và gửi bằng văn bản đến UBND cấp xã nơi cư trú theo mẫu. Nơi đây có trách nhiệm lưu trữ để theo dõi và cung cấp thông tin khi có yêu cầu của tổ chức, cá nhân đóng góp hoặc nhận hỗ trợ, và cơ quan có thẩm quyền phục vụ công tác hướng dẫn, theo dõi, thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm.
Người vận động cần mở sổ ghi chép đầy đủ thông tin về quá trình này, từ khâu tiếp nhận đến khi phân phối xong; công khai trên phương tiện truyền thông và gửi kết quả đến UBND cấp xã nơi cư trú để niêm yết tại trụ sở trong 30 ngày. Ngoài ra, các chi phí phát sinh, số tiền cứu trợ dư được sử dụng ra sao… cũng được quy định chặt chẽ.
“Những quy định nêu trên hoàn toàn phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, khuyến khích tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân có thể chung tay làm công tác nhân đạo, góp phần để công tác này đi vào nề nếp, hiệu quả, thể hiện ý nghĩa dựa trên các quy định của pháp luật” - ông Đ., thành viên một nhóm thiện nguyện tại TP.Biên Hòa bộc bạch.
Kim Liễu
