Cha mẹ tôi chết không để lại di chúc, anh chị em chúng tôi lập văn bản khai nhận di sản và thống nhất để cho người anh cả đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
Hỏi: Cha mẹ tôi chết không để lại di chúc, anh chị em chúng tôi lập văn bản khai nhận di sản và thống nhất để cho người anh cả đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Sau khi đứng tên, anh tôi lập hợp đồng chuyển nhượng toàn bộ tài sản cho ông N.V.H. và ông H. đã dùng tài sản này thế chấp cho ngân hàng để vay tiền. Biết được sự việc, tôi muốn lấy lại tài sản của mình. Xin được luật sư tư vấn.
Nguyễn Quán Quân (ngụ P.Long Bình, TP.Biên Hòa)
Trả lời: Theo thông tin bạn cung cấp thì người anh của bạn là người đại diện thay mặt anh chị em để đứng tên trên giấy tờ nhà đất, không phải là người có quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt đối với toàn bộ nhà đất.
Việc chuyển nhượng nhà đất nêu trên giữa người anh của bạn và ông H. là chưa đúng quy định của pháp luật. Ông H. mang nhà đất thế chấp cho ngân hàng vay tiền, việc thế chấp này đúng trình tự thủ tục pháp luật quy định.
Theo quy định của pháp luật dân sự: Trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu nhưng tài sản đã được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, sau đó được chuyển giao bằng một giao dịch dân sự khác cho người thứ ba và người này căn cứ vào việc đăng ký đó mà xác lập, thực hiện giao dịch thì giao dịch đó không bị vô hiệu.
Như vậy, bạn không có quyền đòi lại tài sản từ ông H. nhưng có quyền khởi kiện, yêu cầu người anh của bạn trả lại phần tài sản của bạn trong khối tài sản chung nhà đất.
Trường hợp có yêu cầu nhận lại tài sản nêu trên, bạn liên hệ ông H. và ngân hàng để thương lượng thỏa thuận. Vì thế chấp tài sản là việc một bên (bên thế chấp) dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và không giao tài sản cho bên kia (bên nhận thế chấp). Nếu ông H. không có khả năng trả nợ thì ông phải giao tài sản thế chấp cho ngân hàng (bên nhận thế chấp) để xử lý khi thuộc một trong các trường hợp xử lý tài sản bảo đảm quy định.
LS Ngô Văn Định
