Thực phẩm chức năng: "Vàng - thau" lẫn lộn

Mới đây, việc cơ quan chức năng ở TP.Hà Nội đã kiểm tra và phát hiện một cơ sở làm giả hơn 20 tấn thực phẩm chức năng để cung cấp cho thị trường, khiến người tiêu dùng không ít hoang mang...

Mới đây, cơ quan chức năng ở TP.Hà Nội đã kiểm tra và phát hiện một cơ sở làm giả hơn 20 tấn thực phẩm chức năng để cung cấp cho thị trường. Điều này đã gây hoang mang cho người tiêu dùng ở Đồng Nai, nơi mà thị trường thực phẩm chức năng vốn rất phong phú...

Do là ngành hàng kinh doanh đa dạng nên thực phẩm chức năng được bày khắp nơi, từ các quầy thuốc, nhà thuốc cho đến shop thời trang... với nhiều chủng loại, xuất xứ.

* Tràn lan thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc

Ngoài những loại thực phẩm chức năng có chứng nhận kiểm duyệt của cơ quan chức năng, trên thị trường hiện có rất nhiều thực phẩm chức năng được người bán giới thiệu là hàng “xách tay” từ các nước: Úc, Mỹ, Canada, Nhật Bản... Xuất xứ, chất lượng những mặt hàng này ra sao, không ai biết, nhưng được  dán mác ngoại nên rất nhiều người đã chọn mua.

Nhân viên một quầy thuốc ở TP.Biên Hòa giới thiệu các loại thực phẩm chức năng bày bán. Ảnh: K.Liễu

Chỉ cần ghé các điểm bán, như: quầy thuốc, shop kinh doanh mỹ phẩm, cửa hàng thời trang hoặc vào các website, khách hàng sẽ được người bán tư vấn giới thiệu đủ loại thực phẩm chức năng từ sản phẩm làm đẹp da, giữ dáng cho phụ nữ, bổ sung các vi chất dành cho người bệnh, trẻ em cho đến loại thực phẩm chức năng giúp tăng cường sinh lực cho quý ông. Trong khi đó, chất lượng, công dụng của sản phẩm này đến đâu và sử dụng ra sao thì cả người bán và người mua hầu hết đều mập mờ. Có khi cùng một loại sản phẩm, nhưng mỗi nơi bán mỗi giá và hướng dẫn sử dụng cũng khác nhau.

Tìm mua sản phẩm dưỡng da tại một quầy thuốc lớn ở phường Quang Vinh (TP.Biên Hòa), chúng tôi được một nữ nhân viên tên H. giới thiệu cả chục loại thực phẩm chức năng phần lớn được giới thiệu là sản phẩm nước ngoài, không có nhãn phụ hướng dẫn sử dụng bằng tiếng Việt. H. tư vấn: “Chị nên mua viên uống nhau thai cừu hiệu Vip của Úc về dùng. Hàng này đang được bán rất chạy. Giá 900 ngàn đồng/hộp, mỗi ngày chỉ cần uống 1 viên là tàn nhang, vết nám trên da sẽ bị xóa hết, da sẽ được phục hồi và trẻ ra hàng chục tuổi...”. Thế nhưng, cũng cùng loại sản phẩm trên, tại shop thời trang chuyên bán quần áo trẻ em trên đường Phạm Văn Thuận lại được chủ cửa hàng đưa mức giá 750 ngàn đồng/hộp và hướng dẫn khách nên uống 3 viên/ngày. Còn trên các website bán hàng qua mạng, viên uống nhau thai cừu được rao bán với giá 600 ngàn/hộp và hướng dẫn uống 2 viên/ngày.

Trả lời thắc mắc về việc tại sao sản phẩm không có tem chứng nhận chất lượng, hầu hết người bán thường giải thích đây là hàng “xịn” do người thân “xách tay” từ nước ngoài về. Vì không phải đóng thuế nên không có tem, nhưng người bán đảm bảo tốt hơn hàng nhập khẩu chính thức vì được sản xuất theo tiêu chuẩn châu âu... Thực ra, để làm rõ mặt hàng có chất lượng và sản xuất ở đâu thì chỉ có cơ quan chức năng mới khẳng định được. Do đó, nguồn gốc, xuất xứ của phần lớn thực phẩm chức năng trên thị trường hiện nay vẫn còn là ẩn số.

* Cẩn trọng khi dùng

Tin lời quảng cáo của một website bán hàng, chị Thủy (nhà ở KP.4, phường Trung Dũng) đã mua 2 lọ dạng viên uống để đốt mỡ thừa hiệu Life fix. Đây là hàng được người bán quảng cáo xách tay từ Mỹ về, người dùng có thể giảm trọng lượng cơ thể 1-3kg trong vòng 1 tháng. Chị Thủy kể, xem trên website thấy giá bán rẻ hơn 100 ngàn đồng/hộp nên mua về dùng. Thế nhưng, sau khi uống khoảng một tháng, chị Thủy không giảm được ký nào mà còn thường xuyên bị chóng mặt, mệt mỏi, da bị nổi mụn đỏ phải đi bác sĩ điều trị cả tuần mới khỏi. “Cầm hộp thuốc đã sử dụng đối chứng với hộp cùng loại mà người bạn đang dùng, tôi thấy tuy cùng loại nhưng hộp thực phẩm chức năng tôi mua không có tem chứng nhận của cơ quan chức năng. Đáng nói là không có bản hướng dẫn sử dụng bằng tiếng Việt nên quá trình tôi uống không biết đúng toa không. Có khả năng tôi đã mua nhầm hàng giả nên cơ thể bị biến chứng gây khó chịu” - chị Thủy nói.

Nhiều người cho rằng, thực phẩm chức năng “xách tay” là hàng chất lượng vì được mua từ nước ngoài về. Tuy nhiên, thực tế không phải người bán hàng nào cũng am hiểu về mặt hàng này mà chủ yếu họ thấy thị trường có nhu cầu thì tìm nguồn hàng để bán. Một số chủ cửa hàng mà chúng tôi đã gặp thừa nhận không xác định chính xác được nguồn gốc, xuất xứ của sản phẩm. Từ chỗ mong muốn tăng cường sức khỏe cho mình và người thân, nhiều người đã tìm mua và sử dụng thực phẩm chức năng. Nói về vấn đề này, bác sĩ Nguyễn Văn Hữu, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh, nhấn mạnh: “Để chọn lựa đúng loại thực phẩm cần thiết, người tiêu dùng nên đọc kỹ cả phần đối tượng sử dụng, liều dùng, công dụng, các lưu ý đặc biệt xem có phù hợp với mục đích sử dụng. Đừng quên xem tên, địa chỉ của nhà sản xuất, giấy xác nhận công bố để tránh mua nhầm hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng”.

Kim Liễu