Mở rộng 'cửa' cho người thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội

Do nhu cầu mua nhà ở xã hội (NƠXH) hiện nay rất lớn nên việc ban hành các chính sách, quy định pháp luật bám sát và phù hợp với thực tiễn là rất cần thiết, được dư luận đồng tình.

Khu nhà ở xã hội nằm trên 2 mặt tiền đường Huỳnh Văn Lũy, Nguyễn Ái Quốc (phường Trấn Biên, tỉnh Đồng Nai). Ảnh: Đoàn Phú

Chính vì vậy, để hướng dẫn điều kiện thụ hưởng chính sách NƠXH cho phù hợp với tình hình thực tế, Chính phủ vừa ban hành Nghị định 261/2025/NĐ-CP ngày 10-10-2025 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2024/NĐ-CP ngày 26-7-2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý NƠXH và Nghị định số 192/2025/NĐ-CP ngày 1-7-2025 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Nghị quyết số 201/2025/QH15 ngày 29-5-2025 của Quốc hội thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển NƠXH.

Tin vui cho người thụ hưởng

điều 76 Luật Nhà ở năm 2023 quy định những nhóm sau đây thuộc đối tượng thụ hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH: người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị; công nhân, người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong và ngoài khu công nghiệp; cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức.

Bên cạnh đó, để được thụ hưởng chính sách này, họ phải hội đủ các điều kiện theo quy định tại Điều 78 Luật Nhà ở năm 2023 như: phải chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có dự án đầu tư xây dựng NƠXH đó, chưa được mua hoặc thuê mua NƠXH; phải đáp ứng điều kiện về thu nhập theo quy định của Chính phủ…

Ông Trần Văn Thành (ngụ phường Trấn Biên, tỉnh Đồng Nai) cho biết: Khoản 1, Điều 30 Nghị định số 100 quy định, trường hợp người đứng đơn là người độc thân thì có thu nhập hằng tháng thực nhận không quá 15 triệu đồng tính theo bảng tiền công, tiền lương do cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nơi đối tượng làm việc xác nhận. Thời gian xác định điều kiện về thu nhập trong một năm liền kề, tính từ thời điểm đối tượng quy định tại khoản này nộp hồ sơ hợp lệ cho chủ đầu tư để đăng ký mua, thuê mua NƠXH. Cũng vì quy định điều kiện như vậy nên ông không đủ điều kiện mua NƠXH, chỉ vì thu nhập đạt trên 15 triệu đồng/tháng.

Để tháo gỡ vấn đề này, tại khoản 2, Điều 1 Nghị định 261 quy định, đối với các đối tượng quy định tại các khoản 5, 6 và 8 Điều 76 của Luật Nhà ở năm 2023 thì phải đảm bảo điều kiện về thu nhập như sau: Trường hợp người đứng đơn là người chưa kết hôn hoặc được xác nhận là độc thân thì có thu nhập bình quân hằng tháng thực nhận không quá 20 triệu đồng tính theo bảng tiền công, tiền lương do cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nơi đối tượng làm việc xác nhận. Trường hợp người đứng đơn là người chưa kết hôn hoặc được xác nhận là độc thân đang nuôi con dưới tuổi thành niên thì thu nhập bình quân hằng tháng thực nhận không quá 30 triệu đồng tính theo bảng tiền công, tiền lương do cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nơi đối tượng làm việc xác nhận.

Trường hợp người đứng đơn đã kết hôn theo quy định của pháp luật thì người đứng đơn và vợ (chồng) của người đó có tổng thu nhập bình quân hằng tháng thực nhận không quá 40 triệu đồng tính theo bảng tiền công, tiền lương do cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nơi đối tượng làm việc xác nhận.…

Luật gia Chu Văn Hiển, Phó Ban Tuyên truyền, phổ biến và xây dựng pháp luật, Hội Luật gia tỉnh Đồng Nai bày tỏ: Việc nâng trần thu nhập đến 20 triệu đồng/tháng đối với người đứng đơn là người độc thân, không quá 40 triệu đồng/tháng đối với tổng thu nhập của cả 2 vợ chồng khi một trong 2 người là người đứng đơn mua NƠXH thể hiện bước tiến phù hợp với thực tiễn kinh tế - xã hội. Ở các đô thị lớn, mức lương 15 triệu đồng/tháng (đối với người độc thân), 30 triệu đồng/tháng (đối với vợ chồng) thì chưa đủ khả năng mua nhà ở thương mại. Nếu giữ tiêu chí cũ, chính sách sẽ mất tác dụng an sinh, vì đa số người lao động đô thị vẫn vượt ngưỡng thu nhập để mua NƠXH, nhưng lại không đủ tiền mua nhà ở thương mại.

Nghị định 261 tạo sự đột phá trong việc đã nâng mức trần thu nhập và mở rộng đối tượng được mua, thuê mua NƠXH; Hạ lãi suất cho vay ưu đãi để mua, thuê mua NƠXH tại Ngân hàng Chính sách xã hội còn 5,4%/năm; Đơn giản hóa hồ sơ dự án, chuyển sang xác nhận điện tử; Rút ngắn thời gian lựa chọn chủ đầu tư xây dựng NƠXH; Thay đổi mẫu đơn đăng ký mua NƠXH…

Luật sư VŨ DUY NAM, Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh

Thêm nhiều quy định mở khác

Cũng theo luật gia Chu Văn Hiển, khoản 2, Điều 1 Nghị định 261 quy định, người thu nhập thấp tại đô thị trong trường hợp không có hợp đồng lao động thì phải đảm bảo điều kiện về thu nhập theo quy định tại khoản 1, Điều 30 Nghị định 100 và được cơ quan công an cấp xã nơi thường trú hoặc tạm trú hoặc nơi ở hiện tại xác nhận thay vì UBND cấp xã theo quy định tại khoản 2, Điều 30 Nghị định 100. Quy định này thật sự tháo gỡ nút thắt lớn trong thực tiễn, bởi nhóm lao động tự do, kinh doanh nhỏ lẻ chiếm tỷ lệ cao, lại gặp vướng trong việc chứng minh thu nhập hợp lệ tại UBND cấp xã để tiếp cận chính sách NƠXH.

Còn theo ông Phan Văn Nghĩa (cán bộ về hưu ở phường Đồng Xoài, tỉnh Đồng Nai), ngoài có sự thay đổi về điều kiện thu nhập, Nghị định 261 còn có nhiều quy định khá mở, được dư luận đồng tình. Chẳng hạn, sửa đổi, bổ sung khoản 4, Điều 48 Nghị định 100 như sau: Lãi suất cho vay bằng 5,4%/năm. Lãi suất nợ quá hạn bằng 130% lãi suất cho vay. Trường hợp cần thiết phải thay đổi mức lãi suất cho vay, giao Ngân hàng Chính sách xã hội chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng và các cơ quan có liên quan trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Sửa đổi, bổ sung điểm b, khoản 2, Điều 67 Nghị định 100 như sau: Vợ (chồng) của người đứng đơn không thuộc đối tượng là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan thuộc lực lượng công an nhân dân… thì có tổng thu nhập hằng tháng thực nhận không quá 1,5 lần tổng thu nhập của sĩ quan có cấp bậc hàm đại tá (gồm lương cơ bản và phụ cấp theo quy định) được cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nơi đối tượng làm việc xác nhận.

Trường hợp vợ (chồng) của người đứng đơn thuộc đối tượng người thu nhập thấp tại khu vực đô thị trong trường hợp không có hợp đồng lao động thì thực hiện việc xác nhận điều kiện về thu nhập theo quy định tại khoản 2, Điều 30 của Nghị định 100.    

Đoàn Phú