Tỉnh táo trước quảng cáo 'thiết bị tiết kiệm điện'

Tiết kiệm chi phí sinh hoạt là một trong những mối quan tâm hàng đầu của các hộ gia đình. Lợi dụng tâm lý này, hàng loạt “thiết bị tiết kiệm điện” với những lời quảng cáo “có cánh” đã và đang được bày bán tràn lan trên thị trường, nhất là trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT). Tuy nhiên, đa số các sản phẩm này không hề mang lại hiệu quả, thậm chí còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn điện.

“Thiết bị tiết kiệm điện” được quảng cáo “chỉ cần cắm vào ổ điện trong nhà sẽ giúp ổn định điện áp, qua đó tiết kiệm điện hơn”. Ảnh: Đăng Tùng

Quảng cáo tràn lan và dễ dàng đặt mua

Vài tuần trước, khi thời tiết nắng nóng và mức tiêu thụ điện tăng, ông N.V.T. (ngụ phường Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai) đã thử đặt hàng một loại thiết bị có giá chỉ 60 ngàn đồng nhưng được quảng cáo giúp tiết kiệm điện. Cách sử dụng đơn giản khi chỉ cần cắm vào ổ điện là có thể giảm đến 40% lượng điện tiêu thụ. Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng, ông T. nhận thấy mức tiêu thụ điện của gia đình không hề giảm như quảng cáo.

Ông N.V.T. bày tỏ: Trên các trang mạng xã hội hoặc sàn TMĐT, nhiều clip quảng cáo với những lời ngon ngọt được tung ra nhằm “thao túng tâm lý” người tiêu dùng. Hầu hết những lời quảng cáo này đều thể hiện sản phẩm đã được kiểm chứng và có hiệu quả. Thậm chí còn có cả clip thực nghiệm cho người xem tin tưởng. Nhưng rõ ràng kết quả thì khác hẳn.

Chỉ cần gõ cụm từ “thiết bị tiết kiệm điện” trên mạng hoặc trên các sàn TMĐT, người tiêu dùng sẽ dễ dàng tìm thấy hàng trăm kết quả với những lời mời chào hấp dẫn như: “giảm 30-40% tiền điện”, “không cần thay đổi hệ thống điện”, “cắm vào là thấy hiệu quả ngay”. Các sản phẩm này có thiết kế nhỏ gọn, cắm trực tiếp vào ổ điện và đều được gán mác nhập khẩu khiến người tiêu dùng tò mò, dễ bị lôi cuốn.

Anh Trần Quang (ngụ xã Sông Ray, chủ cửa hàng kinh doanh vật liệu xây dựng, đồ gia dụng) cho biết: Những thiết bị tiết kiệm điện được quảng cáo rầm rộ thực chất chỉ là “vỏ rỗng”, với cấu tạo đơn giản gồm tụ điện và đèn LED, hoàn toàn không có tác dụng tiết kiệm điện. Chúng được bán với giá hấp dẫn để đánh lừa người tiêu dùng, những người dễ tin vào quảng cáo và các nhận định ảo. Ngoài việc lãng phí tiền bạc, những sản phẩm này còn tiềm ẩn nguy cơ chập, cháy nổ, gây nguy hiểm cho người sử dụng.

Mức phạt hành vi trộm cắp điện được quy định tại khoản 9, Điều 12 Nghị định số 134/2013/NĐ-CP ngày 17-10-2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực điện lực, an toàn đập thủy điện, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; được sửa đổi bởi Nghị định số 17/2022/NĐ-CP ngày 31-1-2022 của Chính phủ. Cụ thể, hành vi trộm cắp điện dưới mọi hình thức với giá trị sản lượng điện trộm cắp dưới 1 triệu đồng sẽ bị phạt từ 4-10 triệu đồng; với giá trị sản lượng điện trộm cắp từ 1 triệu đồng đến dưới 2 triệu đồng sẽ bị phạt từ 10-20 triệu đồng.

Tiết kiệm điện đúng cách

Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã nhiều lần cảnh báo về việc người bán lợi dụng tâm lý muốn tiết kiệm chi phí để chào bán các thiết bị mà không có bất kỳ kiểm định nào. Thực tế, chỉ những thiết bị có chứng nhận rõ ràng từ các nhà sản xuất uy tín mới có thể giúp cải thiện hiệu suất sử dụng điện một phần nhỏ, chứ không như các quảng cáo lừa đảo. Các thí nghiệm cũng cho thấy thiết bị này có thể làm giảm dòng điện tức thời, nhưng không giảm được công suất tiêu thụ thực tế. Điều này có nghĩa công tơ điện vẫn ghi nhận đầy đủ lượng điện năng tiêu hao.

Công ty Điện lực Đồng Nai khuyến cáo: Người tiêu dùng cần tỉnh táo và có lựa chọn thông minh. Khách hàng hãy áp dụng các biện pháp tiết kiệm điện khoa học như tắt thiết bị khi không sử dụng. Đồng thời, hãy sử dụng những sản phẩm có dán nhãn năng lượng của Bộ Công Thương xác nhận sản phẩm đã được kiểm định và có hiệu suất năng lượng cao, thực sự giúp người dân tiết kiệm điện trong suốt quá trình sử dụng. Cùng với đó, để tránh tình trạng quá tải lưới điện, nên hạn chế sử dụng thiết bị tiêu tốn nhiều điện năng như: máy giặt, máy nước nóng, bàn ủi... cùng lúc trong khung giờ cao điểm. Vào ban ngày, hãy mở cửa sổ và rèm cửa để đón ánh sáng và gió trời.

Ngoài ra, nếu một số “thiết bị tiết kiệm điện” có thể can thiệp vào hoạt động của công tơ điện, điều này là một hành vi vi phạm pháp luật. Khoản 2, Điều 9 Luật Điện lực năm 2024 quy định các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động điện lực và sử dụng điện, trong đó có hành vi “trộm cắp điện”.

Người dân mong muốn các cơ quan chức năng kiểm tra và xử lý nghiêm những cá nhân bán thiết bị tiết kiệm điện giả trên sàn TMĐT. Cùng với đó, nhiều ý kiến cũng đề nghị các sàn TMĐT phải có trách nhiệm hơn trong việc kiểm soát sản phẩm được đăng bán. Đồng thời, có các chế tài đủ mạnh, bao gồm cả xử phạt hành chính và hình sự để chấm dứt hành vi gây ảnh hưởng cho người tiêu dùng.

Đăng Tùng