Không cần giấy xác nhận tình trạng hôn nhân khi đăng ký kết hôn

Việc không cần giấy xác nhận tình trạng hôn nhân (TTHN) khi đăng ký kết hôn là một trong những nội dung mới được bổ sung trong Nghị định 07/2025/NĐ-CP ngày 9-1-2025 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định trong lĩnh vực hộ tịch, quốc tịch, chứng thực (gọi tắt là Nghị định 07).

Công chức tư pháp - hộ tịch phường Bình Đa (thành phố Biên Hòa) hướng dẫn người dân ký sổ kết hôn. Ảnh: An Nhơn

Quy định này đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của người dân vì giảm bớt phiền hà khi thực hiện thủ tục hành chính (TTHC).

Hướng đến lợi ích của người dân

Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15-11-2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch, trong đó có quy định về thủ tục giấy xác nhận TTHN. Nếu người dân chỉ đăng ký thường trú tại một địa phương thì thủ tục giải quyết đăng ký kết hôn diễn ra đơn giản. Tuy nhiên, trường hợp đăng ký cư trú tại nhiều nơi khác nhau thì người dân sẽ mất nhiều thời gian đi lại, chi phí tốn kém cho việc làm giấy xác nhận TTHN để chứng minh tình trạng độc thân của mình...

Tuy nhiên, Nghị định 07 đã có nhiều quy định mới liên quan đến các TTHC đăng ký hộ tịch của người dân, trong đó có quy định không cần giấy xác nhận TTHN khi đăng ký kết hôn.

Thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Tư pháp, chính quyền cấp xã và ngành tư pháp tỉnh đang tích cực triển khai thực hiện Nghị định 07.

Ông T.H.C. (53 tuổi, ngụ thành phố Biên Hòa) đã ly hôn vào năm 2022. Mới đây, ông T.H.C. cùng người vợ mới (34 tuổi, ngụ huyện Trảng Bom) đến Bộ phận Một cửa của UBND phường Thống Nhất (thành phố Biên Hòa) đăng ký kết hôn lần 2. Nếu áp dụng theo quy định cũ trước đây thì ông T.H.C. sẽ mất nhiều thời gian để bổ sung giấy tờ liên quan nhằm chứng minh mình đang độc thân (trong đó có giấy xác nhận TTHN). Tuy nhiên, Nghị định 07 đã giúp ông đăng ký kết hôn thuận lợi hơn, chỉ cần mang căn cước của 2 vợ chồng và cung cấp thông tin cần thiết…, là được phường xem xét và giải quyết kịp thời.

Về trường hợp của ông T.H.C., công chức tư pháp - hộ tịch phường Thống Nhất Phạm Thị Thu cho biết, khi biết ông T.H.C. lớn tuổi, công chức tư pháp - hộ tịch đã thận trọng trong việc xác minh thông tin từ nhiều nguồn (trong đó có kênh Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư), trong dữ liệu vẫn thể hiện ông T.H.C. kết hôn lần 1, chưa cập nhật việc đã ly hôn. Thế nhưng, sau khi trao đổi, ông T.H.C. đã cung cấp quyết định ly hôn năm 2022 đối với người vợ trước. Công chức tư pháp - hộ tịch căn cứ vào văn bản có giá trị pháp lý mới nhất để trình lãnh đạo phường giải quyết sớm cho người dân.

Một số công chức tư pháp - hộ tịch thành phố Biên Hòa cho rằng, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là nguồn dữ liệu quan trọng, được các cơ quan, đơn vị, địa phương dựa vào để khai thác thông tin và dùng làm căn cứ giải quyết TTHC cho người dân. Do đó, cơ sở dữ liệu này cần cập nhật thông tin thường xuyên, kịp thời và luôn đảm bảo phương châm “đúng, đủ, sạch”.  Hơn nữa, để kiểm tra, xác minh thông tin giải quyết thủ tục đăng ký kết hôn cho người dân thì Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cũng cần thể hiện được lịch sử cư trú của người dân, tình trạng hôn nhân cụ thể (nếu được)…

Linh động giải quyết cho dân

Cũng theo công chức tư pháp - hộ tịch phường Thống Nhất Phạm Thị Thu, UBND phường Thống Nhất đã tích cực triển khai thực hiện Nghị định 07 từ đầu tháng 2-2025 và đến nay đã giải quyết khoảng 10 trường hợp đến đăng ký kết hôn. Đối với những trường hợp còn trẻ (lứa tuổi mới vừa đủ độ tuổi đăng ký kết hôn) thì việc giải quyết cho người dân tương đối dễ dàng, vì Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử liên thông toàn quốc đã thể hiện tương đối đầy đủ, rõ ràng thông tin. Còn những trường hợp lớn tuổi, việc xác minh hơi khó khăn, vì những trường hợp này thường thể hiện thông tin chưa đầy đủ trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Ngoài ra, có những trường hợp cư trú ở nhiều nơi khác nhau thì việc xác minh cũng gặp khó khăn, trong khi cơ sở dữ liệu chủ yếu thể hiện đối tượng đang cư trú tại địa điểm hiện tại...  

“Mặc dù trong công việc có gặp một số khó khăn nhưng chúng tôi đã nỗ lực làm hết trách nhiệm bằng việc tự kiểm tra, xác minh thông tin từ các nguồn cơ sở dữ liệu. Bên cạnh đó, chúng tôi có lập nhóm Zalo các công chức tư pháp - hộ tịch để thường xuyên trao đổi, chia sẻ thông tin cũng như công việc giải quyết TTHC cho người dân. Nhờ đó, các trường hợp đăng ký kết hôn của người dân đều được giải quyết kịp thời” - bà Thu chia sẻ.

Công chức tư pháp - hộ tịch phường Bình Đa Mai Thị Hằng cho hay, từ khi áp dụng Nghị định 07 cho đến nay, UBND phường Bình Đa đã giải quyết trên 10 trường hợp đăng ký kết hôn. Tất cả đều được cán bộ, công chức phường chủ động tìm cách rà soát, xác minh thông tin đầy đủ rồi giải quyết cho người dân, thậm chí có một số trường hợp đã được giải quyết nhanh chóng trong ngày.

Cũng theo bà Hằng, việc tuân thủ Nghị định 07 là cán bộ, công chức không được yêu cầu người dân làm việc này, bổ sung giấy nọ để chứng minh việc đăng ký kết hôn là hợp pháp. Nhiệm vụ đó phải do cán bộ, công chức thực hiện bằng việc sử dụng hệ thống cơ sở dữ liệu để xác minh thông tin của người dân. 

Cụ thể, kiểm tra trên các kênh: Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử liên thông toàn quốc… Nếu các kênh thể hiện thông tin đầy đủ, đảm bảo thì cán bộ, công chức phải sớm giải quyết đăng ký kết hôn cho người dân. Còn những trường hợp chưa thể hiện đầy đủ thông tin trên các kênh dữ liệu thì nhiệm vụ của công chức tư pháp - hộ tịch cần kỹ lưỡng hơn là thực hiện thêm bước gửi văn bản đến những địa phương mà người dân từng cư trú trước đây để nhờ xác nhận thông tin. Khi thông tin xác nhận là đối tượng chưa từng kết hôn hoặc từng có vợ nhưng đã ly hôn thì địa phương tiến hành giải quyết cho người dân theo quy định, không để người dân đi lại nhiều lần, chờ đợi mất thời gian.

An Nhơn