Công tác bồi thường tại đường vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh (đoạn qua Đồng Nai): Còn nhiều vướng mắc cần tháo gỡ

Do gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại đường vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh nên đến nay tiến độ bàn giao mặt bằng để thi công dự án đoạn qua Đồng Nai mới đạt hơn 86%.

Đường vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh (đoạn qua Đồng Nai) đang được thi công. Ảnh: P.Tùng

Tại buổi làm việc với Tổ Giám sát công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại tố cáo của HĐND tỉnh liên quan đến Dự án Đường vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh ngày 9-10, UBND huyện Nhơn Trạch đã thẳng thắn nhìn nhận những nguyên nhân chủ quan, khách quan và kiến nghị, đề xuất nhiều giải pháp để đẩy nhanh tiến độ phần việc còn lại.

Lượng đơn khiếu nại tăng đột biến

Đường vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh đoạn qua Đồng Nai có 2 dự án thành phần gồm: Dự án Tân Vạn - Nhơn Trạch - 1A và Dự án Thành phần 4. Để triển khai 2 dự án này, ngành chức năng phải thu hồi khoảng 115 hécta đất của gần 1.266 hộ đang sử dụng; trong đó có hàng trăm hộ cần bố trí tái định cư.

Tại buổi làm việc nói trên, Phó chủ tịch UBND huyện Nhơn Trạch Nguyễn Hữu Thành cho biết, đối với Dự án Đầu tư xây dựng đoạn Tân Vạn - Nhơn Trạch - 1A (thuộc đường vành đai 3, đoạn qua xã Long Tân và xã Phú Thạnh, huyện Nhơn Trạch) huyện đã chi trả tiền bồi thường được 426/468 hộ, còn lại 42 hộ/5.615,2m² (trong đó có 40 hộ đã bàn giao mặt bằng, còn lại 2 hộ chưa bàn giao mặt bằng). Dự án Thành phần 4 tổng diện tích thu hồi khoảng 65 hécta (đã chi trả tiền được 510/798 hộ, còn lại 288 hộ UBND huyện giao Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện tiếp tục thực hiện chi trả tiền bồi thường).

Tổng số đơn thư liên quan đến dự án đã tiếp nhận là 370 đơn (đã phân loại xử lý giải quyết 159/186 đơn khiếu nại, đạt tỷ lệ hơn 84% và 114/184 đơn phản ánh, kiến nghị đạt tỷ lệ gần 62%). Nội dung liên quan về giá bồi thường, vị trí đất, hỗ trợ đào tạo nghề, chi hỗ trợ di dời…

Lượng đơn thư tại huyện Nhơn Trạch tăng đột biến, nguyên nhân phát sinh là do các quy định của pháp luật hiện hành về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư còn nhiều bất cập, chưa sát hợp thực tiễn; bị ảnh hưởng bởi “tâm lý đám đông”, tính chất “lây lan”, “sợ thiệt thòi”; quy trình thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thực hiện tại dự án còn nhiều sai sót, thiếu sót.

Qua phân tích của đại diện các đơn vị chức năng của huyện, còn có nhiều nguyên nhân chủ quan khác như: việc nhận thức, áp dụng pháp luật của một số thành viên Hội đồng Bồi thường, đặc biệt là Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện, và một số xã chưa cao, còn áp dụng sai, mang tính cảm tính, không có căn cứ pháp luật.

Việc vận động, giải thích, giải quyết các kiến nghị của người bị thu hồi đất trước khi ban hành quyết định bồi thường, hỗ trợ còn chưa được quan tâm đúng mức, chưa thực hiện giải thích đầy đủ, thỏa đáng từng nội dung kiến nghị, phản ánh theo quy định, yêu cầu dẫn đến tâm lý bức xúc, phát sinh khiếu nại. Công tác tiếp công dân, gặp gỡ đối thoại, giải thích vận động chưa kịp thời và hiệu quả; còn sai sót liên quan việc lập hồ sơ bồi thường…

Theo Tổ trưởng Tổ Đại biểu HĐND tỉnh đơn vị huyện Nhơn Trạch DƯƠNG THỊ MỸ CHÂU, thời gian tới, trên địa bàn huyện Nhơn Trạch sẽ có nhiều dự án lớn được triển khai, UBND huyện cần làm tốt công tác tuyên truyền để người dân nắm rõ thông tin về dự án, các quyền lợi, nghĩa vụ liên quan để tạo sự đồng thuận cao; quan tâm hơn đến công tác tiếp công dân ở cấp cơ sở; bố trí thời gian hợp lý để lãnh đạo tiếp, giải quyết kiến nghị của công dân; phân công cán bộ thụ lý, phối hợp ngành chuyên môn, đảm bảo tiến trình, trình tự thủ tục thời gian theo quy định… Đồng thời, kiến nghị UBND tỉnh, các sở, ngành phản hồi sớm các kiến nghị, vướng mắc ở cơ sở, nhất là đối với văn bản quy định pháp luật mới.

Chính sách, quy định cần kịp thời, phù hợp thực tiễn

Những vướng mắc nêu trên ảnh hưởng rất lớn đến quá trình giải phóng mặt bằng đường vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh đoạn qua Đồng Nai. UBND huyện Nhơn Trạch đã có văn bản kiến nghị ngành chức năng trong tỉnh hướng dẫn giải quyết các khó khăn, giúp địa phương đẩy nhanh công tác thu hồi đất phục vụ dự án.

UBND tỉnh đã giao Sở Tài chính, Sở Tài nguyên và môi trường xem xét, hướng dẫn, hỗ trợ huyện Nhơn Trạch xử lý các vấn đề liên quan đến chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề; điều kiện để được xác nhận trực tiếp sản xuất nông nghiệp; bồi thường phần đất đã bị sạt lở trong phạm vi dự án. Đồng thời xem xét, điều chỉnh quy định về tiêu chuẩn, điều kiện giải quyết tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn…

Theo UBND huyện Nhơn Trạch, HĐND và UBND tỉnh xem xét điều chỉnh các chính sách, quy định pháp luật về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn tỉnh kịp thời, phù hợp với thực tiễn hiện nay, nhất là trong bối cảnh Luật Đất đai năm 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai năm 2024 đã có hiệu lực pháp luật. Đối với các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại các dự án, nhất là đối với các trường hợp chưa được pháp luật quy định cụ thể, rõ ràng, còn nhiều cách hiểu và cách áp dụng khác nhau, kiến nghị UBND tỉnh, các sở, ngành quan tâm, kịp thời có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, xử lý một cách rõ ràng, đầy đủ để cơ sở có căn cứ tổ chức thực hiện.

Kim Liễu