Một số chỉ tiêu quan trọng của ngành y tế Đồng Nai: Vì sao khó đạt được?

Nhiều chỉ tiêu quan trọng mà Nghị quyết của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh đặt ra cho ngành y tế từ nay đến năm 2010 có thể sẽ không hoàn thành. Đây là thực tế đã được lãnh đạo ngành thẳng thắn thừa nhận tại nhiều cuộc làm việc với lãnh đạo tỉnh.

Nhiều chỉ tiêu quan trọng mà Nghị quyết của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh đặt ra cho ngành y tế từ nay đến năm 2010 có thể sẽ không hoàn thành. Đây là thực tế đã được lãnh đạo ngành thẳng  thắn thừa nhận tại nhiều cuộc làm việc với lãnh đạo tỉnh.

* Thiếu trầm trọng nguồn nhân lực

Tại buổi giám sát mới đây của Thường trực HĐND tỉnh với ngành y tế về công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, Giám đốc Sở Y tế  Từ Thanh Chương đã đưa ra những con số khiến nhiều người giật mình. Đó là số xã, phường có bác sĩ phục vụ ổn định trong tỉnh mới đạt 52,63%, tỷ lệ bác sĩ/vạn dân của Đồng Nai là 3,36% - là tỷ lệ thấp nhất cả nước. Ngành y tế Đồng Nai hiện chưa có tiến sĩ và chỉ mới có 27 thạc sĩ, 9 bác sĩ chuyên khoa II, 230 bác sĩ chuyên khoa I, 580 bác sĩ, 47 dược sĩ đại học và 137 cử nhân y tế.

Theo tính toán của ngành, để đạt mục tiêu đến năm 2010 phải có 7 bác sĩ/vạn dân thì Đồng Nai phải cần thêm ít nhất là 1.500 bác sĩ. Đây là con số rất khó đạt được bởi từ nay đến năm 2010 chỉ còn hơn hai năm. Trong khi đó, hai năm qua - thời gian được đánh giá là có nhiều chuyển biến đối với công tác thu hút nguồn nhân lực, toàn tỉnh tiếp nhận mới chưa tới 200 bác sĩ. Bác sĩ Phan Huy Anh Vũ, Giám đốc Bệnh viện đa khoa tỉnh, chia sẻ: "Thu hút được bác sĩ đã khó, giữ chân bác sĩ lại càng khó hơn nhiều. Thực tế thời gian qua, bệnh viện đã thực hiện nhiều biện pháp để "chiêu hiền đãi sĩ". Từ việc đến trực tiếp các cơ sở đào tạo để "đặt hàng" đến việc tạo điều kiện một cách tốt nhất để các bác sĩ mới về bệnh viện công tác được hỗ trợ tiền thuê nhà hay đi học theo chuyên ngành phù hợp với khả năng phát triển trong tương lai. Làm thế nhưng không phải là không có bác sĩ bỏ đi. Môi trường và thu nhập ở nhiều địa phương khác cạnh chúng ta quá hấp dẫn chính là nguyên nhân dẫn đến thực trạng này".

Bệnh viện lớn thu hút bác sĩ đã khó, các bệnh viện chuyên khoa như da liễu, lao và bệnh phổi... việc có bác sĩ về làm việc ngày càng trở nên hiếm hoi. Vì thế, nhiều năm liền, các bệnh viện này hầu như không nhận thêm được một bác sĩ nào dù đã có nhiều cố gắng trong việc cải thiện chế độ làm việc, chế độ tiền lương. Đội ngũ bác sĩ tuyến xã lại càng gặp khó khăn hơn khi không bác sĩ nào tốt nghiệp chính quy, có bằng cấp lại... đâm đầu về xã. Đội ngũ bác sĩ xã hiện nay chủ yếu được nâng cấp từ các y sĩ công tác tại các trạm y tế xã, phường. Muốn học lên bác sĩ đòi hỏi các y sĩ này phải thi tuyển đầu vào. Thế nhưng không phải ai cũng có khả năng thi tuyển và trúng tuyển. Vì vậy mà mới đây, tại buổi giao ban y tế cơ sở, trưởng phòng y tế một huyện đã đề nghị: nên linh động cho đối tượng này thì may ra chỉ tiêu có 100% bác sĩ phục vụ tại các trạm y tế mới hoàn thành. Hình thức linh động là đào tạo cử tuyển vì thực tế có nhiều y sĩ do tuổi tác và trình độ nên dù đã thi hai, ba lần vẫn... không đậu!

* 100% xã, phường đạt chuẩn quốc gia về y tế: sẽ là xa vời?

Mục tiêu đến năm 2010 mà ngành y tế phải đạt được là 100% xã, phường đạt chuẩn quốc gia về y tế. Có nhiều tiêu chí để đánh giá mức đạt chuẩn, trong đó đáng lưu ý là cơ sở vật chất, đội ngũ nhân viên y tế. Tuy nhiên, tính đến thời điểm này, toàn tỉnh mới chỉ có 121/171 xã, phường đạt chuẩn (tỷ lệ 70,7%). Những xã, phường còn lại (trong đó có không ít xã, phường đã đăng ký đạt chuẩn từ lâu), khả năng thực hiện là rất thấp. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thực trạng này chính là quỹ đất dành cho các dự án xây dựng trạm y tế ngày càng bị thu hẹp.

Bác sĩ Từ Thanh Chương đưa ra một ví dụ cụ thể, ngay tại TP.Biên Hòa, Trạm y tế phường Quyết Thắng đã được phê duyệt xây dựng từ năm 1998 với số vốn đầu tư trên 1 tỷ đồng. Thế nhưng đến tận bây giờ, thành phố vẫn chưa bố trí được quỹ đất để công trình có thể khởi công. Trong khi đó, trạm y tế cũ đã xuống cấp trầm trọng, không còn đáp ứng được yêu cầu chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân. Hay ở một xã của huyện Trảng Bom, dù đang triển khai hàng loạt dự án công nghiệp nhưng việc bố trí khoảng 500m2 đất để xây trạm y tế lại gặp khá nhiều khó khăn. Thậm chí, lãnh đạo xã này còn cho rằng... đã hết đất. Ở một số nơi khác, việc bố trí đất đã hoàn thành nhưng lại không hợp lý do địa điểm quá xa khu dân cư hoặc đơn giản chỉ là thiếu đường vào trạm.

Tiến độ xây dựng các trạm y tế đạt chuẩn quốc gia chậm đã và đang ảnh hưởng không nhỏ đến việc thực hiện các mục tiêu đi kèm khác, như: tỷ lệ bác sĩ/vạn dân, số giường bệnh, tiêm chủng, thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia... Trong khi đó, thực tế đã chứng minh, khi các trạm y tế được xây dựng với các phòng chức năng đạt chuẩn, có bác sĩ và trang bị được những máy móc cần thiết, người dân sẽ tin tưởng hơn khi đến khám và điều trị. Đây cũng là mục tiêu mà ngành y tế đang hướng tới nhằm giảm tải cho các cơ sở y tế tuyến trên, đồng thời nâng cao chất lượng phục vụ của tuyến y tế cơ sở.

Nguyễn Phượng