Làm gì để vực dậy học sinh yếu kém?

Học lực yếu, kém đã và đang là nguyên nhân hàng đầu khiến nhiều học sinh bỏ học. Thống kê qua số học sinh bỏ học của Sở GD-ĐT trong năm học 2009-2010 cho thấy, có 6,55% học sinh bậc tiểu học, 40,61% học sinh bậc THCS và 45,13% học sinh bậc THPT bỏ học do có học lực yếu, kém. Việc tìm ra những giải pháp để vực dậy học sinh yếu, kém đang là nhiệm vụ quan trọng được đặt ra đối với ngành giáo dục nói chung và từng cơ sở giáo dục nói riêng.

Học lực yếu, kém đã và đang là nguyên nhân hàng đầu khiến nhiều học sinh bỏ học. Thống kê qua số học sinh bỏ học của Sở GD-ĐT trong năm học 2009-2010 cho thấy, có 6,55% học sinh bậc tiểu học, 40,61% học sinh bậc THCS và 45,13% học sinh bậc THPT bỏ học do có học lực yếu, kém. Việc tìm ra những giải pháp để vực dậy học sinh yếu, kém đang là nhiệm vụ quan trọng được đặt ra đối với ngành giáo dục nói chung và từng cơ sở giáo dục nói riêng.

* Giảm học sinh có học lực yếu, kém

Nhìn vào kết quả xếp loại học lực các bậc học năm học 2009-2010 có thể thấy, tỷ lệ học sinh yếu, kém trong tỉnh đã giảm rõ rệt. Cụ thể ở bậc tiểu học, số học sinh học yếu môn Toán  chỉ còn 3.594 em (tỷ lệ 1,76%), môn Tiếng Việt còn 3.513 em (tỷ lệ 1,72%). Nếu so với năm học trước, tỷ lệ học sinh có học lực yếu ở hai môn này đều giảm (mức giảm tương đương là 0,93% và 1,52%). Những địa phương có số lượng học sinh yếu đông là huyện Trảng Bom, Thống Nhất và Nhơn Trạch.

Giáo viên chủ nhiệm có vai trò quan trọng trong việc vực dậy học sinh yếu, kém.

Ở bậc THCS, toàn tỉnh có 13.974 học sinh có học lực yếu (chiếm 9,48%) và 933 học sinh có học lực kém (chiếm 0,63%). So với năm học 2008-2009, toàn tỉnh giảm được 3.176 học sinh bậc THCS có học lực yếu, kém. Các huyện Thống Nhất, Cẩm Mỹ, Trảng Bom và TX. Long Khánh có số học sinh học lực yếu, kém nhiều nhất tỉnh.

Ở bậc THPT, toàn tỉnh có 10.227 học sinh có học lực yếu (tỷ lệ 13,49%), so với năm học trước giảm 509 học sinh, tương đương với tỷ lệ 0,39%. Tuy nhiên ở bậc học này, số học sinh có học lực kém lại tăng 72 em, nâng tổng số học sinh có học lực kém lên con số 434 em (tỷ lệ 0,57%). Một số trường THPT có đông học sinh yếu, kém là: Tân Hòa (51,06% học sinh có lực yếu), Trần Đại Nghĩa (32,80% yếu và 6,16% kém), Nguyễn Đình Chiểu (28,14% yếu và 2,21% kém), Ngọc Lâm (28,71% yếu và 0,12% kém)...

Học sinh có học lực yếu, kém giảm nhưng theo nhiều cán bộ phụ trách giáo dục thì đây là con số giảm chưa thật bền vững. Bởi đối với nhiều trường, lượng học sinh có học lực yếu, kém ngoài việc khiến cho chất lượng đào tạo giảm còn kéo theo tình trạng mất dần học sinh do bỏ học. Hiệu trưởng Trường THPT Vĩnh Cửu Võ Ngọc Thạch cho biết, năm học vừa qua, tỷ lệ học sinh bỏ học của trường khá cao, từ 3-4%. Trong đó, nguyên nhân khiến học sinh bỏ học chủ yếu vẫn là các em có học lực quá yếu. "Tỷ lệ học sinh yếu của trường chiếm gần 25%. Kết quả thi tuyển chất lượng đầu năm thấp đến bất ngờ: trong số gần 600 em khối 10 thi tuyển chỉ có 100 em có điểm hai môn thi đạt 10 điểm, số còn lại điểm thi đạt dưới trung bình. Chính sức học yếu đã gây nên tâm lý ngại học, ngại đến trường cho nhiều học sinh" - thầy Thạch khẳng định.

Thầy hiệu phó Trường THPT Xuân Hưng (huyện Xuân Lộc) Hồ Đức Nghỉ cũng cho hay, trong năm học 2009-2010, toàn trường có 37 học sinh bỏ học. Nguyên nhân được xác định chủ yếu vẫn là do các em có sức học yếu và hoàn cảnh gia đình khó khăn. "Nhà trường đang tìm nhiều biện pháp để giảm bớt số học sinh nghỉ học, nhất là làm sao giúp cho những học sinh có học lực yếu kém cải thiện được kết quả học tập" - thầy Nghỉ nói.

* Vực dậy bằng cách nào?

Có thể thấy, số lượng học sinh có học lực yếu, kém tập trung nhiều nhất vào các trường dân lập, tư thục. Chất lượng đầu vào thấp là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này và do vậy, các trường thuộc hệ thống ngoài công lập thường thiết lập một quy trình khá chặt chẽ áp dụng cho học sinh diện yếu kém. Đó là chú trọng các tiết dạy phụ đạo, đồng thời tăng cường giám sát, kiểm tra đối với học sinh yếu, kém.

Ở các trường công lập, việc vực dậy học sinh yếu kém thường được giao trách nhiệm cho giáo viên chủ nhiệm lớp. Tuy nhiên, theo thầy Võ Ngọc Thạch, không phải giáo viên chủ nhiệm nào cũng đã làm hết trách nhiệm của mình. Ngay cả việc tổ chức ôn tập, thi lại có lúc, có nơi còn thực hiện qua quýt, chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Chính vì vậy mà ngay trong năm học 2010-2011 này, Trường THPT Vĩnh Cửu quyết định không tổ chức kiểm tra chất lượng đầu vào của học sinh khi mới nhập học mà lùi thời gian lại 2 tuần nhằm giúp học sinh trang bị lại kiến thức. Sau đó, nhà trường tiến hành việc sàng lọc học sinh yếu kém ở cả ba khối và bố trí lớp dạy riêng cho đối tượng này. "Chúng tôi xác định rằng để vực dậy học sinh yếu, kém đòi hỏi phải mất thời gian và sức lực, do vậy, việc nâng cao trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm có ý nghĩa rất quan trọng. Ngoài việc động viên tinh thần, giáo viên chúng tôi còn phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh trong việc giáo dục ý thức học tập của các em" - thầy Thạch nói.

Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Trãi Trương Văn Sơn cũng có cùng chung quan điểm: phải đặc biệt chú trọng đến khâu phân loại học sinh để có sự đánh giá sát thực chất lượng học sinh. Bên cạnh đó, việc đổi mới phương pháp giảng dạy sẽ là yếu tố quyết định đến việc chất lượng đào tạo có được nâng lên hay không. Thầy Sơn nói: "Việc đổi mới phương pháp giảng dạy như soạn giáo án điện tử, trang bị đầy đủ trang thiết bị hỗ trợ giảng dạy góp phần quan trọng vào việc tạo sức hấp dẫn đối với học sinh. Tuy nhiên, để giảm học sinh yếu kém thì ngoài việc tăng cường mối liên kết giữa nhà trường - phụ huynh thì trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm và tổ bộ môn là quan trọng nhất".

Nguyễn Phượng