Gian nan xử lý nợ bảo hiểm xã hội

Tình trạng nợ đọng tiền bảo hiểm xã hội (BHXH) trên địa bàn tỉnh đang ngày càng gia tăng. Trong khi đó, việc xử lý nợ đọng BHXH vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc.

Tình trạng nợ đọng tiền bảo hiểm xã hội (BHXH) trên địa bàn tỉnh đang ngày càng gia tăng. Trong khi đó, việc xử lý nợ đọng BHXH vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc.

Năm 2012, tổng nợ BHXH trên địa bàn tỉnh là 145 tỷ đồng. 5 tháng đầu năm 2013, tổng số tiền nợ BHXH đã tăng lên đến 493 tỷ đồng. Riêng số nợ từ 3 tháng trở lên, có khả năng dây dưa, kéo dài đã lên đến trên 100 tỷ đồng với 121 doanh nghiệp (DN) nợ.

* Không sợ nợ?

Công ty TNHH Hanul Line Việt Nam (TX.Long Khánh) là một trong những DN điển hình không sợ nợ tiền BHXH. Từ năm 2008, công ty này đã 2 lần bị cơ quan BHXH kiện ra tòa. Phải mất đến 2 năm sau DN mới thi hành án xong 2 bản án của tòa đã tuyên. Trả xong nợ cũ thì số tiền nợ BHXH mới đã tăng lên đáng kể. Từ tháng 4-2010 đến nay, DN này còn nợ đọng BHXH hơn 11 tỷ đồng. Trên  800 lao động ở đây không khỏi bất an về quyền lợi của mình bị ảnh hưởng khi đến nay, công ty mới chốt sổ và trả sổ BHXH đến tháng 4-2010; chi trả trợ cấp thai sản, ốm đau đến tháng 12-2009.

Công ty TNHH Hanul Line Việt Nam nợ bảo hiểm xã hội kéo dài. Ảnh: N. Thư

Trong khi đó, Công ty TNHH Deuck Woo Việt Nam (Khu công nghiệp Long Bình) chấp nhận bỏ ra hàng trăm triệu đồng để chi trả tiền trợ cấp thất nghiệp cho người lao động. Đây là biện pháp “chữa cháy” của chủ DN nhằm tránh bị người lao động khiếu nại vì công ty hiện đang nợ tiền BHXH lên đến 2 tỷ đồng. Đến nay đã có 114 trường hợp nghỉ việc chưa được chốt sổ BHXH. Được biết, BHXH tỉnh đang kiện công ty này ra tòa để đòi nợ BHXH.

Điều đáng nói tình hình sản xuất, kinh doanh của 2 DN nói trên rất khả quan. Thậm chí, Công ty TNHH Hanul Line Việt Nam còn đầu tư, mở rộng xưởng sản xuất. Qua đó cho thấy, các DN cố tình không chấp hành pháp luật liên quan đến BHXH. Mặt khác, kiến thức pháp luật về BHXH của nhiều công nhân trong các công ty này rất hạn chế, vai trò Công đoàn cơ sở cũng không được thể hiện nên không đấu tranh đòi quyền lợi chính đáng cho người lao động. Bên cạnh đó, một trong những nguyên nhân khiến DN chây ỳ không nộp tiền BHXH còn do chế tài xử lý đối với các DN này chưa đủ mạnh.

* Thắng kiện cũng không dễ đòi nợ!

Theo Phó giám đốc BHXH tỉnh Phạm Minh Thành, mức phạt tối đa đối với lĩnh vực BHXH là 30 triệu đồng, quá ít so với tổng số tiền DN nợ nên không đủ sức răn đe. Nhiều DN chấp nhận đóng phạt để tiếp tục nợ tiền BHXH. Thậm chí, trong trường hợp khởi kiện DN vi phạm ra tòa, dù thắng kiện vẫn không dễ đòi được nợ. Trong năm 2012, BHXH Đồng Nai đã khởi kiện 26 DN nợ đọng BHXH với tổng số tiền nợ gần 20 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau khi có bản án chỉ mới thu hồi được gần 3 tỷ đồng! Từ đầu năm đến nay, BHXH Đồng Nai đã khởi kiện 10 DN nợ tiền BHXH kéo dài ra tòa.

Nhiều công nhân đang bị Công ty TNHH Deuck Woo Việt Nam (Khu công nghiệp Long Bình) nợ bảo hiểm xã hội.

Gian nan nhất là xử lý các DN ngưng hoạt động, có chủ bỏ trốn còn nợ tiền BHXH. Đến nay, toàn tỉnh có 76 đơn vị với tổng số tiền nợ trên 6,2 tỷ đồng và hơn 1.600 người lao động bị ảnh hưởng trực tiếp vì không được chốt sổ cũng như giải quyết các chế độ ốm đau, thai sản, bảo hiểm thất nghiệp... Hiện tại, BHXH Đồng Nai vẫn xác nhận bảo lưu thời gian tham gia BHXH cho người lao động làm việc trong những đơn vị này theo quy định là đóng đến đâu xác nhận đến đó. Khoảng thời gian DN nợ tiền sẽ để trống nếu cơ quan BHXH đòi được nợ sẽ đóng cho người lao động, còn nếu không đòi được nợ thì vẫn chưa có hướng giải quyết.

Ngọc Thư