Quan tâm đến quyền lợi người lao động

Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi dự kiến sẽ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 tới đây. Dự thảo Luật BHXH lần này bổ sung nhiều nội dung mới đang nhận được sự quan tâm của cán bộ Công đoàn và người lao động (NLĐ).

Cán bộ Công đoàn (bìa phải) Công ty TNHH Giấy Yuen Foong Yu Đồng Nai (H.Long Thành) động viên công nhân trong giờ làm việc. Ảnh: L.Mai

Đặc biệt, phương án 2 của dự thảo Luật BHXH chỉ cho phép NLĐ rút BHXH một lần cho 50% thời gian đóng BHXH khiến nhiều công nhân lo lắng, nhất là quyền lợi của họ có được bảo đảm hay bị thu hẹp.

* Cần lắng nghe tâm tư NLĐ

Công nhân Lê Thị Hà, làm việc tại Khu công nghiệp Biên Hòa 1 cho hay, phương án 2 của dự thảo Luật BHXH chỉ cho phép NLĐ rút BHXH một lần cho 50% thời gian đóng BHXH là không khả thi, nhất là những lao động bị doanh nghiệp (DN) cho nghỉ việc mà chưa đủ năm hưởng lương hưu sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, công nhân cần trang trải cuộc sống mới rút tiền, mà chỉ rút 50% sẽ không giải quyết được vấn đề. Hơn nữa, tiền lương hưu dựa trên 50% thời gian đóng BHXH còn lại cũng sẽ thấp hơn.

Còn công nhân Đặng Chí Nhật, làm việc tại Khu công nghiệp Long Thành cho biết, nhiều NLĐ ở các DN phải vất vả làm việc suốt 15-20 năm. Lúc 45 tuổi sức khỏe yếu hơn, các DN không còn muốn thuê nữa. Do đó, Luật BHXH sửa đổi cần phù hợp với nguyện vọng của số đông NLĐ. Bên cạnh xem xét phương án rút BHXH 1 lần thì cần điều chỉnh tuổi nghỉ hưu của NLĐ. Nếu đợi đến 62 tuổi đối với nam để lãnh lương hưu thì trong thời gian chờ đợi đó, NLĐ lấy gì để trang trải cuộc sống?

“Cần phải phân loại ngành nghề mà áp dụng tuổi nghỉ hưu cho phù hợp tình trạng sức khỏe NLĐ hiện nay; nhất là tình trạng lao động bị nghỉ việc, giảm việc nhiều nhưng chưa đến tuổi nghỉ hưu. Mong Quốc hội và các bộ, ngành lấy ý kiến, đi sâu vào thực tế đời sống NLĐ để luật khi ban hành đảm bảo quyền lợi cho NLĐ không bị thiệt thòi và được sống với đồng lương hưu khi không còn sức khỏe” - anh Nhật bộc bạch.

Về phía Công đoàn, nhiều cán bộ Công đoàn cơ sở cho hay, qua thăm dò ý kiến NLĐ, đa số đều không đồng tình phương án 2, bởi nó hạn chế quyền lợi của NLĐ và không ai muốn nhận BHXH một lần bằng 50% thời gian đóng. Nếu quy định cho NLĐ rút BHXH một lần và chỉ được rút 50% thời gian đóng thì nguy cơ họ sẽ ồ ạt nghỉ việc để rút BHXH một lần trước khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực.

Ngoài ra, hiện lương hưu của đa số NLĐ thấp, không đủ sống, nếu chỉ sửa Luật BHXH thì chưa đủ mà cần sửa các luật liên quan đến lao động. Để hạn chế tình trạng rút BHXH một lần, cần cải thiện chế độ hưu trí để NLĐ thấy được lợi ích của chính sách. Cụ thể, mức lương hưu phải đảm bảo mức sống tối thiểu cho NLĐ hiện nay.

* Khắc phục tình trạng trốn đóng BHXH

Một vấn đề quan trọng cũng được nhiều NLĐ quan tâm trong dự thảo Luật BHXH lần này là các quy định xử lý vi phạm về trốn đóng BHXH của chủ DN. Cán bộ Công đoàn, NLĐ đều thống nhất cao với định hướng cần có các chế tài đủ mạnh để xử lý những trường hợp trốn đóng, chậm đóng BHXH bắt buộc. Đồng thời, quy định về chế tài xử lý vi phạm đóng BHXH bắt buộc cũng phải thật rõ và đúng về hành vi.

Công nhân Công ty CP Đồng Phú Cường (H.Định Quán) trong giờ làm việc. Ảnh: Lan Mai

Thực tế, thời gian qua, mặc dù cơ quan BHXH và các cơ quan liên quan đã có nhiều giải pháp trong công tác thu nhưng tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH vẫn diễn ra ở nhiều nơi. Không ít trường hợp chủ DN lợi dụng các quy định, kẽ hở của luật pháp để né tránh đóng BHXH. Việc này khiến NLĐ không được hưởng các quyền lợi BHXH, bảo hiểm y tế. Thậm chí, có DN đã trích phần BHXH thuộc trách nhiệm đóng góp của NLĐ trừ vào tiền lương nhưng lại không đóng vào Quỹ BHXH theo quy định.

Trước thực trạng trên, dự thảo Luật BHXH sửa đổi đã bổ sung quy định nhằm xử lý tình trạng trốn đóng BHXH. Ngoài ra, để bảo đảm quyền lợi của NLĐ, dự thảo đã bổ sung trách nhiệm của người sử dụng lao động phải bồi thường cho NLĐ nếu không tham gia hoặc tham gia BHXH bắt buộc không đầy đủ, kịp thời mà gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của NLĐ.

Anh Lê Văn Nam, từng làm việc tại Công ty TNHH May mặc Minh Giang (TP.Biên Hòa) cho biết, cuối năm 2022, anh và nhiều lao động lao đao khi chủ DN bỏ trốn trong khi còn nợ lương và không đóng BHXH cho NLĐ. “Tôi mong Nhà nước cần có quy định cụ thể và hình thức xử phạt nặng, đủ răn đe, kịp thời xử lý các DN nợ BHXH của NLĐ. Có như vậy, NLĐ mới đảm bảo quyền lợi khi tham gia BHXH” - anh Nam cho hay.

Dự thảo Luật BHXH thể hiện quyết tâm của Chính phủ về tăng cường, mở rộng an sinh xã hội cả về diện bao phủ và các chế độ phúc lợi cho NLĐ được hưởng khi tham gia chính sách BHXH. Tuy nhiên, trước khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực, ban soạn thảo cần lấy ý kiến, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của NLĐ. Bởi khi luật đi vào cuộc sống và được áp dụng, phải đảm bảo quyền lợi, phúc lợi cho NLĐ để thu hút họ tham gia và ở lại hệ thống an sinh.

Lan Mai