Mỹ thuật trẻ và những câu chuyện không còn trẻ

Tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.Hồ Chí Minh đang diễn ra triển lãm Biennale mỹ thuật trẻ lần IV, thu hút 132 tác giả với 188 tác phẩm trong cả nước tham dự. Ban tổ chức đã chọn ra 145 tác phẩm của 107 tác giả để triển lãm (từ ngày 20-4 đến 1-5).

Tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.Hồ Chí Minh đang diễn ra triển lãm Biennale mỹ thuật trẻ lần IV, thu hút 132 tác giả với 188 tác phẩm trong cả nước tham dự. Ban tổ chức đã chọn ra 145 tác phẩm của 107 tác giả để triển lãm (từ ngày 20-4 đến 1-5).

Nhóm tác giả đoạt giải nhất với tác phẩm sắp đặt Những đôi mắt phù sa.

1. Kể từ lần đầu tiên năm 2009, Biennale mỹ thuật trẻ cứ đều đặn diễn ra 2 năm/lần. Sau lần gián đoạn vào năm 2015, năm nay trở lại và hứa hẹn sẽ thường xuyên vì Bảo tàng Mỹ thuật TP.Hồ Chí Minh đã vào cuộc, hứa hẹn tài trợ không gian miễn phí lâu dài.

Mục đích của Biennale mỹ thuật trẻ là tập hợp các tác giả trẻ có tài năng, khát vọng đến với mỹ thuật; xây dựng một không gian nghệ thuật trẻ, góp phần vào sự phát triển nói chung của mỹ thuật đương đại Việt Nam. Tiêu chí mà ban tổ chức hướng đến là sự trẻ trung trong độ tuổi, tài năng nghệ thuật và sự phát triển cùng với nghệ thuật trong khu vực và sau đó, xa hơn là trên thế giới.

“Các tác phẩm nghệ thuật gửi về hầu hết là tranh trên giá vẽ. Gần đây, các họa sĩ dường như đang quay lại các chuẩn mực cũ, truyền thống. Các tác phẩm đương đại (như video art, sắp đặt, trình diễn...) có số lượng ít hơn mong muốn của ban tổ chức. Các tác phẩm mang tính mới lạ về hình thức là quá ít” - họa sĩ Nguyễn Trung Tín (Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật) cho biết.

“Chúng tôi đã tìm thấy nhiều tác phẩm tốt và chững chạc về nghề của các họa sĩ trẻ. Lần này, các tác phẩm gửi về đồng đều hơn, nhưng lại không có cá nhân nào tỏa sáng hơn hẳn. Điều này khác với các biennale trước, dù tác phẩm không đồng đều, có cả tác phẩm yếu, nhưng cũng có những cá nhân nổi trội. Phong vị của biennale lần này cũng có nét thú vị hơn là bởi có sự tham gia của các họa sĩ từ nhiều tỉnh, thành trên toàn quốc” - họa sĩ Nguyễn Trung Tín nói thêm.

2.“Nếu nhìn riêng từng năm thì Biennale mỹ thuật trẻ lần IV cũng khá được, vì đã thu hút được nhiều tác giả và chất liệu. Thế nhưng, nếu nhìn xuyên suốt sự kiện từ năm 2009 đến nay thì sẽ chạnh buồn, vì chất trẻ chưa thật sự trẻ như mong đợi. Trẻ trong nghệ thuật quan trọng nhất là trẻ về tư duy, sự khám phá, không chỉ trẻ về tuổi đời. Tôi nghĩ các phía tổ chức và nghệ sĩ đều nên mạnh dạn sáng tạo, đổi mới để những lần biennale sau trẻ trung hơn nữa” - nhà điêu khắc Phan Gia Hương, Phó chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam thẳng thắn.

Họa sĩ Hứa Thanh Bình, Phó giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh, cũng đồng tình: “Bảo tàng được tiếng là có không gian đẹp, nhưng thực chất thì không đúng công năng, vì xưa kia được xây để tư gia ở chứ không phải để trưng bày nghệ thuật, mà Luật Di sản văn hóa thì không cho phép cải tạo. Chưa nói không gian này “quá già” để làm những sự kiện trẻ trung như Biennale mỹ thuật trẻ, nhưng nếu không làm ở đây thì làm ở đâu. Chúng tôi và Hội Mỹ thuật TP.Hồ Chí Minh, Trường đại học mỹ thuật TP.Hồ Chí Minh đã nhiều chục năm đề nghị thành phố xây dựng một không gian cho nghệ thuật đương đại, nghệ thuật mới… nhưng vẫn chưa có được, đành hoạt động tàm tạm theo kiểu có gì làm nấy vậy thôi”.

Từ thực tế như vậy, những sự kiện như Biennale mỹ thuật trẻ đáng trông đợi, vì hy vọng cái mới sẽ ra đời. Nhưng cũng đáng suy ngẫm, vì đến bao giờ thì những tác phẩm đương đại mới có được không gian tương thích để triển lãm, trưng bày?

Hiền Hòa