Thư gửi trẻ thành kinh điển văn chương

Chuyện kể về thỏ Peter, tác phẩm kinh điển của văn chương Anh vừa được xuất bản tại Việt Nam, có nguồn gốc kỳ lạ từ lá thư mà tác giả Beatrix Potter gửi cho một đứa trẻ.

Tập truyện về thỏ Peter được Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành tại Việt Nam tháng 7-2014.

Chuyện kể về thỏ Peter, tác phẩm kinh điển của văn chương Anh vừa được xuất bản tại Việt Nam, có nguồn gốc kỳ lạ từ lá thư mà tác giả Beatrix Potter gửi cho một đứa trẻ.

Trước khi nổi tiếng như một nhà văn, Beatrix Potter là một nữ tác giả minh họa khoa học tài năng, chuyên vẽ các mẫu nấm rất đẹp và chính xác. Năm 1983, bà gửi một lá thư có vẽ tranh minh họa cho cậu bé 5 tuổi Noel Moore, là con trai của cô gia sư trong gia đình mình. Lá thư kể về những chuyến phiêu lưu của chú thỏ tên Peter nghịch ngợm nhất nhà. Chú không nghe lời mẹ dặn, lẻn vào vườn rau nhà ông McGregor và nhận lấy những bài học đầu đời cho mình.

Vài năm sau, Beatrix quyết định chuyển lá thư đó thành một cuốn sách ngắn mang tên Chuyện kể về thỏ Peter (The Tale of Peter Rabbit). Ngay khi ra mắt vào năm 1902, cuốn sách lập tức trở thành tác phẩm bán chạy. Hàng ngàn trẻ em đã say mê câu chuyện về chú thỏ Peter nghịch ngợm hệt như cậu bé Noel Moore năm nào đã say mê. Cuốn sách từng được dịch ra 36 ngôn ngữ và bán được 45 triệu bản. Hàng loạt các tác phẩm ăn theo hình ảnh của chú thỏ Peter xuất hiện. Sự nổi tiếng của Chuyện kể về thỏ Peter được lý giải bởi chất lượng và sự sống động của hình ảnh, nhịp độ truyện nhanh và nhân vật hết sức dễ thương. Tất cả đều được minh họa bằng màu nước. Beatrix đã tỏ rõ biệt tài trong việc từ bỏ tính mô phạm trong một câu chuyện giáo dục, chia sẻ những cảm xúc tuyệt vời về cuộc sống vùng nông thôn.

Nhiều nhà bình luận sau này vẫn viết về Chuyện kể về thỏ Peter với những lời khen ngợi về tính độc đáo và sự phá cách của nó từ trong ý tưởng. Cây viết phê bình Carole Scott đánh giá: “Chú thỏ đã không chỉ lật ngược lại những hình tượng được mong đợi trong thời kỳ đó về một đứa trẻ ngoan, mà còn lật ngược lại hình ảnh anh hùng với sự trẻ trung, tính khách quan và hợp lý trong cư xử”. Ông còn cho rằng, giá trị của cuốn sách nằm ở việc nó mang trí tưởng tượng của người da trắng từ thế giới văn minh trở về với nông thôn đồng ruộng, đối mặt với sự hoang dã và những đối thủ giống loài khác nhau trên cánh đồng vắng, để rồi sẽ trở về với sự chào đón, lòng biết ơn và phần thưởng. Thỏ Peter không giống với hình tượng anh hùng truyền thống, bởi chú nhỏ bé, bị cảm xúc chi phối, dễ sợ hãi và không cư xử theo logic. Nhưng tác giả Beatrix Potter tin rằng chú thỏ Peter và đám bạn của mình sẽ là nguồn cảm hứng bất tận cho tinh thần tự do và phản kháng.

Hồ Hương Giang