Người tìm bóng Trương Chi

Tháng 7, liveshow Dấu ấn chọn nhân vật chính là một giọng ca vụt sáng từ màu xưa cũ của những giai điệu cổ điển, mà vẫn không quá cách biệt với thị hiếu hôm nay - nam ca sĩ Đức Tuấn.

Tháng 7, liveshow Dấu ấn chọn nhân vật chính là một giọng ca vụt sáng từ màu xưa cũ của những giai điệu cổ điển, mà vẫn không quá cách biệt với thị hiếu hôm nay - nam ca sĩ Đức Tuấn.

Ca sĩ Đức Tuấn trên poster giới thiệu liveshow Dấu ấn.

15 năm trước, khi còn là chàng sinh viên Đại học ngoại thương và chưa qua bất kỳ trường lớp thanh nhạc nào, Đức Tuấn đã bắt đầu ghi tên mình trong làng âm nhạc giải trí Việt bằng danh hiệu giải nhất Tiếng hát truyền hình TP.Hồ Chí Minh. Cuộc thi khi đó còn nặng về kỹ thuật ca hát, và những người chiến thắng có sự nghiệp thành công sau đó thường phải thêm khả năng biến hóa trình diễn trên sân khấu.

* Nương về lối cũ

Đức Tuấn là một trường hợp có nhiều bước đi biến hình như vậy trên con đường xác lập vị trí riêng giữa lúc làng âm nhạc quá nhiều những cá tính tập thể, được nhào nặn bởi thị hiếu đám đông. Cho đến năm 2004, anh còn loay hoay chiều khán giả bằng những ca khúc dễ nghe, dễ thuộc và cũng… dễ quên. Nhưng sau đó rất nhanh, anh nhận ra cơ hội cho mình đến từ dòng nhạc trữ tình vượt thời gian. Album Đôi mắt người Sơn Tây ra đời năm 2005, hát nhạc Phạm Đình Chương, đưa Đức Tuấn vào danh sách số ít giọng hát trẻ dấn thân vào khai thác kho tàng ca khúc trữ tình rất đồ sộ của âm nhạc Việt Nam. Tiếp đó là cuộc khai phá không ngừng của anh vào gia tài của 2 nhạc sĩ lớn Văn Cao và Phạm Duy. Trong vòng 7 năm, từ 2005 đến 2012, anh có liền 5 album hát ca khúc của 2 bậc đại thụ này, bên cạnh những album tươi trẻ hơn hát nhạc Từ Công Phụng, Dương Thụ, Quốc Bảo…

Không khó để nhận thấy, từ hình thức đến nội dung âm nhạc, Tuấn khéo léo xây dựng cho mình hình ảnh thấp thoáng bóng dáng của chàng Trương Chi, nổi tiếng trong câu chuyện cổ với tiếng sáo mê hoặc người con gái khuê các, thường xuất hiện trong ca khúc của Văn Cao hay Phạm Duy. Ngay thời điểm ấy, nhiều ý kiến chỉ trích Tuấn thuộc lớp ca sĩ “lười biếng sáng tạo”, “ăn theo” những giai điệu đã in vào trí nhớ của nhiều thế hệ. Lớp người nghe lớn tuổi cũng chưa hẳn hài lòng với chàng ca sĩ sinh năm 1980, khi trong cảm nhận của họ, anh và nhiều đồng nghiệp cùng trang lứa đều thừa kỹ thuật, nhưng thiếu hồn vía khi thể hiện những ca khúc xưa cũ có chiều sâu nội tâm.

* Thổi hơi thở mới

Nhưng điều đó không có nghĩa Đức Tuấn thất bại trên con đường nương về lối cũ khai thác những giá trị xưa. Anh nói: “Thực tế thì các album của tôi không “hot” như của các ca sĩ thời thượng, nhưng vẫn được bán đều đều từ năm nay qua năm khác mà không sợ thị hiếu thay đổi”. Trong một lần trao đổi với người viết lúc còn sinh thời, cố nhạc sĩ Phạm Duy cho biết ông không có sự so sánh giữa các thế hệ ca sĩ đi trước và sau này bởi mỗi thế hệ sẽ có cách kể chuyện bằng âm nhạc phù hợp với thời đại của mình. Thậm chí, với những trường hợp như Đức Tuấn, ông thấy thú vị bởi cách anh hát bằng cảm nhận và xử lý của riêng mình, được hỗ trợ bởi phần công nghệ hòa âm, phối khí tiến bộ hơn so với các thế hệ trước.

Cùng lúc với việc xác định con đường cho mình như vậy, Đức Tuấn lại tiếp tục cuộc phiêu lưu âm nhạc thú vị khác khi bắt đầu biểu diễn các bài hát nhạc kịch Broadway, và anh trở thành người tiên phong đưa dòng âm nhạc đặc biệt này tới khán giả đại chúng ở Việt Nam. Bất chấp có những chỉ trích từ phía những người “Nhạc viện chính hiệu”, rằng “nên nhốt Đức Tuấn lại để bắt học thanh nhạc”, Đức Tuấn bảo ngay từ lúc bước chân vào nghề mọi người đã nói phải đổi cách hát, hoặc theo pop hẳn, hoặc opera hẳn. “Nhưng tôi không làm. Thẳng thắn là, nếu bảo tôi sử dụng hoàn toàn kỹ thuật opera tôi cũng không làm nổi vì tôi không thể tu luyện mòn trường được như bao người khác. Tôi ứng dụng opera trên nền nhạc pop. Người ta nói tôi có đủ tố chất để trở thành một ca sĩ nhạc pop đại chúng, nhưng tôi không thích. Cơ bản là khi hát như thế tôi sẽ phải đổi sang một cách hát khác, tự tôi thấy không thể vào nổi kiểu như thế. Tôi không hát trơn tuột được và không bỏ kỹ thuật được” - Đức Tuấn tâm sự .

Thế nên, dễ hiểu vì sao Đức Tuấn lại thường xử lý những ca khúc nổi tiếng như: Tình hờ, Hai năm tình lận đận, Con quỳ lạy chúa trên trời… theo hướng kịch tính của thể loại nhạc kịch. Đây lại là điều thích thú với lớp người nghe mới, đưa anh trở thành ca sĩ trẻ gây tiếng vang nhất với dòng nhạc Phạm Duy, khi âm nhạc của người nhạc sĩ này trở lại với đời sống ca nhạc trong nước. Rồi anh lại tiếp tục thành công với một số ca khúc Trịnh Công Sơn hát lại theo phong cách bán cổ điển và nhạc kịch, như: Tôi ru em ngủ, Con mắt còn lại, Chiếc lá thu phai… hay các tình khúc của Từ Công Phụng, Ngô Thụy Miên… Với sự khôn ngoan, khéo léo và cả cứng đầu như đã từng, chắc chắn người ta sẽ gặp lại Đức Tuấn thú vị ở những bước đi mới bất ngờ.

Nam Vũ