Chuyện của "best-seller" Việt

Hội sách có doanh thu kỷ lục 38 tỷ đồng đưa ra một danh sách những cuốn bán chạy nhất (best-seller) với nhiều sách giải trí khiến nhiều người bi quan về "trình độ văn hóa đọc".

 

Hội sách có doanh thu kỷ lục 38 tỷ đồng đưa ra một danh sách những cuốn bán chạy nhất (best-seller) với nhiều sách giải trí khiến nhiều người bi quan về “trình độ văn hóa đọc”.

Những tựa sách “best-seller” được viết bởi các tác giả 8X, 9X.

4/10 tựa có mặt trong danh sách bán chạy tại Hội sách TP.Hồ Chí Minh 2014 được viết bởi những cây viết thế hệ 8X, 9X, và 1 cuốn là truyện tranh Nhật Bản. Trong số này, có cuốn bước ra từ những trang viết tản mạn suy ngẫm đời tư trên mạng (Người yêu cũ có người yêu mới, Thương nhau để đó); có cuốn được viết ra bởi nỗ lực gây ấn tượng trên kệ sách và thu hút số đông bạn trẻ bằng những lời lãng mạn diễm tình (Buồn làm sao buông, Nếu như không thể nói nếu như). Riêng cuốn truyện tranh nhiều máu me và hồi hộp về thám tử Conan là tập 80 của loạt truyện này.

* Nặng giải trí, nhẹ tri thức

Số lượng bán ra của những best-seller này lên tới vài chục ngàn bản, không thua kém gì tác phẩm của các nhà văn ăn khách, như: Nguyễn Nhật Ánh (Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, Chúc một ngày tốt lành), Nguyễn Ngọc Tư (Đảo) và Dan Brown (Hỏa ngục). Cuốn sách duy nhất có mặt trong tốp 10 được xếp vào hàng kinh điển trong dòng sách học làm người, là Đắc nhân tâm của Dale Carnegie. Nhìn vào danh sách trên, ông Nguyễn Cảnh Bình, Giám đốc Alpha Books, cho rằng: “Các bảng công bố best-seller ở Việt Nam tôi nghĩ là đáng tin bởi phần lớn đều được các nhà phân phối uy tín công bố, dựa trên số lượng bán hàng xác thực”. Theo ông Bình, cũng giống như trên thế giới, “best-seller Việt Nam” thể hiện khá rõ tình trạng của văn hóa đọc Việt Nam, độc giả đọc sách kinh điển, sách có nhiều tri thức mới ít hơn độc giả đọc sách giải trí nhẹ nhàng. Điều này là nguyên nhân của nhiều ý kiến bi quan về văn hóa đọc trong thời gian qua.

Trên thị trường quốc tế, việc giới làm sách lập các bảng “best-seller” nhằm thể hiện rõ sự quan tâm của đông đảo độc giả, mức độ lan tỏa của cuốn sách. Ở Việt Nam có nhiều cuốn sách best-seller đã thể hiện đúng giá trị này. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cảnh báo mức độ “ảo” của rất nhiều cuốn “best-seller”. Những cuốn này được viết bởi các “hotgirl”, ca sĩ, “hot blogger”, được người hâm mộ mua ủng hộ. Theo một nhà phát hành, những cuốn này khi đạt đến một ngưỡng giới hạn thì lượng bán sách thường đứng im tại chỗ, không nhúc nhích nữa. Một yếu tố khác không thể loại trừ là công nghệ truyền thông đang tác động không nhỏ trong việc bán sách. TS.Nguyễn Mạnh Hùng, Giám đốc Thái Hà Books, nhận xét: “Truyền thông rất quan trọng. Dù sách có hay đến mấy nhưng bạn đọc không biết đến thì đâu có tìm mua. Khi bạn đọc biết đến cuốn sách rồi, họ tự tìm mua sách qua các kênh khác nhau: trên mạng, tại nhà sách, sách điện tử... Ngay Thái Hà Books có nhiều đầu sách rất hay, rất có giá trị nhưng khâu truyền thông chưa tốt nên sách vẫn chưa thuộc diện bán chạy lẽ ra dĩ nhiên phải bán được hàng chục ngàn bản”.

* Nên mừng vì người trẻ đã “chịu” đọc sách khó

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng các bảng xếp hạng chỉ có thể phản ánh thị hiếu của số đông, nên không thể lấy đó làm căn cứ để hình dung về văn hóa đọc hôm nay. Có chăng là các nhà phát hành uy tín nên công bố hai danh mục best-seller: một là sách thị trường, hai là sách kinh điển, có giá trị để kích thích hơn nữa việc độc giả tìm đến các cuốn sách có giá trị. PGS.TS Đỗ Lai Thúy cho biết ông không hề bi quan, mà trái lại, “tôi cho rằng văn hóa đọc hiện nay là rất cao và đặc biệt rất đa dạng”. Lý do theo ông là việc đọc hiện nay đã bắt đầu có sự phân nhóm, xuất hiện một tầng lớp thanh niên chịu đọc sách khó.

Có cùng chia sẻ này, ông Bình cho biết: “Từ thực tế kinh doanh của Alpha Books với rất nhiều đầu sách kinh điển bán chạy, tôi cho là chúng ta nên lạc quan về văn hóa đọc của Việt Nam. Tại Hội chợ sách TP.Hồ Chí Minh vừa qua, những cuốn sách thuộc hàng kinh điển như của Plato, Aristottle hay cuốn Illiad & Odyssey… lại được phần lớn độc giả ở độ tuổi 20-30 tìm mua chứ không phải là lứa tuổi 40-50, và ở đó, có lẽ 80-90% số người đến mua sách là giới trẻ”.

Nam Vũ