Nhà hội Bình Trước

Nhà hội là một thiết chế hoạt động của hương chức hội tề làng xã trong thời kỳ trước năm 1945 tại xã Bình Trước, tổng Phước Vinh Thượng, quận Châu Thành (nay là TP.Biên Hòa). Đây là công trình nhà hội kiến trúc khá kiên cố do tỉnh trưởng Biên Hòa là Bolen chủ trương xây dựng vào khoảng năm 1936.

Nhà hội là một thiết chế hoạt động của hương chức hội tề làng xã trong thời kỳ trước năm 1945 tại xã Bình Trước, tổng Phước Vinh Thượng, quận Châu Thành (nay là TP.Biên Hòa). Đây là công trình nhà hội kiến trúc khá kiên cố do tỉnh trưởng Biên Hòa là Bolen chủ trương xây dựng vào khoảng năm 1936. Tọa lạc trên trục lộ giao thông chính của trung tâm thành phố Biên Hòa, xung quanh là những công trình xây cất hiện đại, nhà hội Bình Trước thu hút sự chú ý của khách du hành bởi màu sắc, đường nét uyển chuyển của nghệ thuật kiến trúc dân gian.

Kiến trúc của di tích khá độc đáo, được xây dựng bởi những nghệ nhân về nghề xây dựng, gốm của Biên Hòa. Trong tổng thể của di tích, nổi bật lên những mảng trang trí về nghệ thuật gốm, điêu khắc gỗ. Những bức phù điêu gốm với đề tài truyền thống xã hội Việt Nam được thực hiện công phu, sắc sảo. Những mảng kiến trúc gỗ được thể hiện sự tinh tế, vừa thể hiện hiệu quả công năng sử dụng vừa làm tăng vẻ đẹp kiến trúc.

Di tích này  ghi dấu một sự kiện lịch sử quan trọng của cách mạng Biên Hòa. Nơi đây, vào ngày 23-9-1945, Hội nghị cán bộ tỉnh Biên Hòa quyết định thành lập Tỉnh ủy đầu tiên sau khi giành được chính quyền vào tháng Tám. Đồng chí Hà Huy Giáp - đại diện Xứ ủy Nam kỳ đã đến dự.

Hội nghị này đã đề ra những chủ trương và nhiệm vụ trọng yếu cho việc chính quyền đi vào hoạt động hiệu quả những ngày đầu đất nước được độc lập: Gấp rút xây dựng và củng cố chính quyền các cấp, ổn định đời sống nhân dân; vận động các nhà tư sản, công chức cũ tham gia xây dựng cuộc sống mới; trả tự do cho tù chính trị, phóng thích một số tù thường phạm; bãi bỏ những sắc thuế bất công; dự trữ lương thực để kháng chiến chống Pháp; xây dựng lực lượng vũ trang; xây dựng chiến khu kháng chiến... Đây là một trong những sự kiện quan trọng của Biên Hòa trong thời kỳ đầu giành độc lập và chuẩn bị cho cuộc kháng chiến chống Pháp xâm lược lần thứ hai.

Đây là một trong những sự kiện đánh dấu bước phát triển của Đảng bộ Biên Hòa. Nhân dân khắp nơi trong tỉnh nhiệt liệt hưởng ứng các chủ trương của Đảng bộ đề ra, hết lòng ủng hộ chính quyền cách mạng còn non trẻ vượt gian khổ, chông gai, bảo vệ những thành quả vừa giành được.

Nhà hội Bình Trước được nhà nước xếp hạng di tích lịch sử vào ngày 30-12-1991. Hiện nay di tích tọa lạc trên đường 30-4, gần quảng trường Sông Phố, thuộc phường Thanh Bình, TP.Biên Hòa.

            Đinh Huyền Phan