Mộ cổ Hàng Gòn không chỉ là di tích khảo cổ học duy nhất ở Đồng Nai được xếp hạng cấp quốc gia mà còn là loại hình mộ táng Domel độc đáo trong hệ thống di chỉ khảo cổ học ở Việt Nam. Di tích hiện nay nằm ngay mặt tiền tỉnh lộ 2 (nay là quốc lộ 56 nối Long Khánh với Bà Rịa- Vũng Tàu), thuộc xã Hàng Gòn, thị xã Long Khánh.
 |
Mộ cổ Hàng Gòn không chỉ là di tích khảo cổ học duy nhất ở Đồng Nai được xếp hạng cấp quốc gia mà còn là loại hình mộ táng Domel độc đáo trong hệ thống di chỉ khảo cổ học ở Việt
Mộ cổ Hàng Gòn được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1927,khi mở đường liên tỉnh lộ số 2, một kiến trúc sư người Pháp tên là J.Bouchot đã phát hiện một tảng đá nhô cao từ dưới gốc cây cổ thụ và ông đã tiến hành khai quật vào tháng 4-1927 với mục đích tìm vàng và báu vật vì thế đã làm sai lệch vị trí gốc cấu thành di tích. Ông đã công bố kết quả nhiều lần vào những năm 1927, 1929. Sau các kết quả công bố của J.Bouchot, mộ cự thạch Hàng Gòn đã thu hút được sự chú ý và quan tâm nghiên cứu của nhiều nhà khoa học nổi tiếng trên thế giới, trong đó có H.parmentier - chủ sự sở khảo cổ và các học giả Pháp như E.Grapardone; L. Malleret; SaurinEd; H. Pontain... Các nhà nghiên cứu từ Liên Xô (cũ), Đức, Bungari, Mỹ, Nhật, Trung Quốc, Hàn Quốc và giới khảo học Việt Nam sau năm 1975 đã tổ chức nhiều đợt điều tra kiểm chứng mộ cự Thạch Hàng Gòn. Trong đó đáng chú ý nhất là các đợt điều tra khảo sát phối hợp của Ban khảo cổ học - Viện khoa học TP.Hồ Chí Minh với Phòng bảo tồn bảo tàng năm 1982; với Nhà bảo tàng năm 1991; 1996. Đặc biệt là sự phối hợp điều tra đào thám sát của trung tâm khảo cổ học vùng Nam bộ với ban quản lý di tích, danh thắng tỉnh Đồng Nai để phục vụ cho việc lập hồ sơ thiết kế trùng tu, khôi phục, tôn tạo di tích mộ cự thạch Hàng Gòn vào tháng 6-2006.
Trong hướng qui hoạch chung để phát triển kinh tế, văn hóa, du lịch trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, di tích mộ cự thạch Hàng Gòn sẽ trở thành một trong những điểm nghiên cứu lịch sử, văn hóa, kiến trúc nghệ thuật các tộc người ở Đồng Nai của tiến trình lịch sử; một tour du lịch đầy hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước về hướng nam của thị xã Long Khánh.
Phước Thịnh
