Nguyễn Yên Tri - người đã bỏ công biên soạn lịch sử của nhiều địa phương

Tác giả Nguyễn Yên Tri

"Truyện kể về Đồng Nai đất nước con người" do Nhà xuất bản giáo dục vừa mới ấn hành đã được thầy cô và các em học sinh trong tỉnh ham thích tìm đọc. Không thật đầy đủ lắm, nhưng những nét khái quát và cơ bản về lịch sử, địa lý Đồng Nai đã được tác giả Nguyễn Yên Tri vốn là một thầy giáo có gần 50 năm trong nghề biên soạn công phu và sinh động, hấp dẫn với cả phần câu hỏi thú vị và dễ hiểu. Quê xứ Kinh Bắc, tốt nghiệp Đại học sư phạm Hà Nội khoa sử địa, Nguyễn Yên Tri đã dạy học suốt 12 năm liền ở Lạng Sơn, 6 năm ở Vĩnh Phú và tiếp đến là vào Kiên Giang. Mãi đến năm 1981 ông mới có mặt ở Đồng Nai và chính thức dừng bước lãng du ở trường cấp 3 Tam Hiệp (TP. Biên Hòa). Nhờ đi nhiều, hiểu rộng lại nắm vững phương pháp nghiên cứu và có cách thâm nhập, khai thác tư liệu tốt, do đó lịch sử đất nước - con người Đồng Nai còn đang rối bời sau cuộc chiến tranh dài và khốc liệt đã trở thành kho tư liệu phong phú, đa dạng cho nhà giáo Nguyễn Yên Tri tha hồ khai thác. Hàng loạt công trình nghiên cứu về Đồng Nai như: "Biên Hòa - Đồng Nai 300 năm hình thành và phát triển", "Địa chí Đồng Nai", "55 năm lịch sử đấu tranh cách mạng của TP. Biên Hòa", "30 năm chiến tranh giải phóng của lực lượng vũ trang Đồng Nai", "Lịch sử giai cấp công nhân ở Đồng Nai", "Lịch sử Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Đồng Nai" "Những bà mẹ Việt Nam anh hùng tỉnh Đồng Nai" đều có phần biên soạn quan trọng của Nguyễn Yên Tri. Một số công trình nghiên cứu đã được in thành sách như: Gốm Biên Hòa, làng đá Bửu Long do Nguyễn Yên Tri cùng cộng tác với các chuyên gia trong lĩnh vực này biên soạn có giá trị tham khảo, làm tài liệu nghiên cứu chuyên sâu. Nguyễn Yên Tri còn là "nhà viết sử... làng" khá thành công. Đến nay đã có 8 phường, xã như: An Bình, Bửu Hòa, Thống Nhất, Hiệp Hòa, Trung Dũng, Tân Phong, Tam Hiệp (TP. Biên Hòa) và xã Tam Bình (quận Thủ Đức, TP. HCM) có quyển lịch sử kháng chiến do Nguyễn Yên Tri biên soạn. Ông cho rằng: "Đất nước ta, dân tộc ta, trong đó có Đồng Nai rất đỗi anh hùng, nơi đâu cũng có, nơi nào cũng gặp. Thế nhưng tính chất, phẩm chất anh hùng này của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân không phải lúc nào cũng bộc lộ ra được, nên người viết phải bám sát  địa bàn, lân la, tìm hiểu từng nhân chứng sống. Nhưng người viết cũng phải hết sức thận trọng, khách quan. Nhiều năm tham gia viết sách lịch sử tôi sợ nhất là bị thiên hạ chửi cho là mình viết nịnh hoặc tô hồng!".

Các tác phẩm do ông biên soạn.