Nhạc sĩ Trương Quang Lục: Con người Đồng Nai đã làm nên những cảm xúc đẹp nhất trong tôi...

Nhạc sĩ Trương Quang Lục đã bộc bạch chân thành: "Tôi đã đi và đã sống rất nhiều nơi ở đất nước mình. Biên Hòa - Đồng Nai là nơi mà tôi viết được nhiều bài hát nhất. Vùng đất này níu chân tôi không phải bởi vẻ đẹp, nên thơ, mà chính những ấn tượng sâu sắc về con người Đồng Nai. Điều đó đã thôi thúc tôi viết nên những ca khúc của mình".

Nhạc sĩ Trương Quang Lục

* Những mùa xuân của đời người

Mùa xuân này nữa nhạc sĩ Trương Quang Lục đã gần cái tuổi "cổ lai hy", và có hơn 40 năm viết nhạc. Ông là một trong 40 thành viên đầu tiên của Hội nhạc sĩ Việt Nam từ những ngày đầu thành lập năm 1957.

Có một điều thú vị, ông vốn là dân kỹ thuật chính hiệu. Ông từng học và tốt nghiệp khoa hóa chất Trường đại học bách khoa Hà Nội. Trở thành một kỹ sư vào năm 1956, nhạc sĩ Trương Quang Lục nhận công tác ở Nhà máy supe phốt phát Lâm Thao. Ông tâm sự: "Tôi đam mê âm nhạc và thật sự muốn sống hết mình với nhạc, với những sáng tác". Và cũng chính từ công việc của một người thợ, một kỹ sư mà nhạc sĩ Trương Quang Lục có điều kiện gần gũi, hòa mình vào cuộc sống của những người công nhân lúc bấy giờ.

"Thời gian được cùng ăn, ở, sinh hoạt với công nhân là thời gian tôi thấy mình đáng sống. Nhất là lúc đó đất nước lại đang sôi sục không khí kiến thiết và cống hiến. Cũng bởi vậy mà mãi sau này, về Biên Hòa - Đồng Nai, tiếp xúc với công nhân, tôi thấy mình như được trở lại chính mình".

Năm 1977, nhạc sĩ Trương Quang Lục vào miền Nam, tiếp tục đầu quân cho Nhà máy hóa chất cơ bản. Giai đoạn này, ông liên tục đi đi, về về Đồng Nai, nơi mà theo ông: "Là vùng đất thật sự của những người công nhân, nơi tôi tha thiết muốn cống hiến và làm việc".

Làm ở Nhà máy hóa chất chưa được bao lâu thì nhạc sĩ Trương Quang Lục về báo Sài Gòn Giải Phóng và bị "bắt" làm trưởng ban khoa giáo (năm 1981) cho đến lúc về hưu.

Trong suốt những năm tháng ấy, nhạc sĩ Trương Quang Lục vẫn viết và viết.

* Dấu ấn trong từng ca khúc

Trong số những sáng tác về Biên Hòa - Đồng Nai của nhạc sĩ Trương Quang Lục, có 3 ca khúc mà hầu như trong buổi biễu diễn ca múa nhạc nào ở Đồng Nai cũng có, đó là những bài hát: Dòng sông Đồng Nai, Đêm Biên Hòa và Đường về Biên Hòa. Mỗi bài hát đều gắn với những kỷ niệm sâu sắc của nhạc sĩ với vùng đất đầy hào khí này. Nhạc sĩ Trương Quang Lục cũng tâm sự thật lòng: "Quả thật, nếu đem so sánh Đồng Nai với vẻ nên thơ của Huế, vẻ lãng đãng của một chiều Hồ Tây sương phủ, thì cảnh quan ở vùng đất này không có được. Nhưng với người nghệ sĩ đích thực thì miễn là chịu hòa mình thì cuộc sống ở đâu cũng giàu cảm xúc. Biên Hòa - Đồng Nai cũng vậy. Màu áo công nhân giản dị, những gương mặt nhọc nhằn chịu thương chịu khó, những cánh rừng cao su bạt ngàn xanh ngắt chính là những thứ níu chân tôi nhiều nhất, hơn cả những vùng đất nên thơ và đẹp đẽ khác".

Bài hát Đêm Biên Hòa là bài đầu tiên nhạc sĩ Trương Quang Lục viết về Đồng Nai, được sáng tác vào năm 1978. Nó gắn liền với những kỷ niệm của những ngày đồng cam cộng khổ với công nhân Biên Hòa sau khi đất nước giải phóng được 3 năm. Trong một chuyến công tác dài ngày ở Đồng Nai, cùng ăn với công nhân những bữa cơm đạm bạc, chợp mắt những giấc ngủ ngắn bên dàn máy, nhạc sĩ đã kịp tặng cho những người công nhân thân thiết của mình bài hát ấy.

Hai bài hát Dòng sông Đồng Nai và Đường về Biên Hòa được nhạc sĩ sáng tác năm 1985, khi mặc dù không còn làm kỹ sư nữa nhưng ông vẫn cứ đi, về Đồng Nai liên tục. Ông vẫn đi qua dòng sông Đồng Nai êm ả, qua những ngọn đá, ngọn đồi ở Định Quán để cảm nhận được cái hào khí đẹp đẽ của vùng đất này và "chưng cất" tất cả những cảm xúc của mình vào 2 bài hát ấy. Hai bài hát vẫn được người Đồng Nai biểu diễn mỗi khi có dịp, như một minh chứng cho lòng tự hào về quê hương chôn nhau cắt rốn của mình.

Tường Vũ