Kỳ cuối: Đừng để 'mất bò mới lo làm chuồng'

Thực tế cho thấy, việc buông lỏng quản lý, thiếu kiên quyết ngay từ đầu dẫn đến việc các công trình xây dựng trái phép khi đã hình thành mới bị phát hiện để lại rất nhiều hệ luỵ xấu. Không chỉ gây lãng phí nguồn lực, tình trạng này còn dẫn đến nguy cơ phá vỡ các quy hoạch, ảnh hưởng đến quá trình phát triển kinh tế, xã hội.

Thực tế cho thấy, việc buông lỏng quản lý, thiếu kiên quyết ngay từ đầu dẫn đến việc các công trình xây dựng trái phép khi đã hình thành mới bị phát hiện để lại rất nhiều hệ luỵ xấu. Không chỉ gây lãng phí nguồn lực, tình trạng này còn dẫn đến nguy cơ phá vỡ các quy hoạch, ảnh hưởng đến quá trình phát triển kinh tế, xã hội.

Thời gian qua, dư luận khá xôn xao khi hàng công trình lớn tại Đồng Nai bị phát hiện xây dựng trái phép. Trong đó, có các công trình xây dựng không phép trên đất nông nghiệp, có công trình phù hợp quy hoạch nhưng chưa được cấp phép xây dựng đã thi công.

Tháng 8-2022, trong chuyến khảo sát thực tế dự án khu dân cư do Công ty TNHH Bất động sản Liên hợp làm chủ đầu tư tại xã Tây Hòa, H.Trảng Bom trong chương trình giám sát về việc quản lý và sử dụng đất đai, xây dựng trái phép giai đoạn 2018-2021 trên địa bàn H.Trảng Bom, Phó bí thư Tỉnh uỷ, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Quản Minh Cường đã đề nghị UBND H.Trảng Bom phải rà soát lại quy hoạch xem dự án có phù hợp quy hoạch hay không. Nếu phù hợp quy hoạch thì đề xuất lại để UBND tỉnh và các sở ngành thẩm định lại cho doanh nghiệp triển khai tiếp để tránh lãng phí nguồn lực xã hội. Tuy nhiên, việc xử lý phải đảm bảo đúng các quy định của pháp luật. “Không xử lý ưu ái, nếu doanh nghiệp có sai phạm đến mức xử lý hình sự thì vẫn phải truy tố nhưng dự án triển khai đúng pháp luật, tốt cho người dân thì vẫn phải làm”- Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quản Minh Cường đặc biệt nhấn mạnh.

Tạo điều kiện cho doanh nghiệp triển khai tiếp dự án nếu phù hợp quy hoạch và xử lý nghiêm, không hợp thức hoá các sai phạm là quan điểm được Đồng Nai hướng đến trong việc xử lý đối với các công trình có vi phạm về đất đai, xây dựng và quy hoạch.

Phó bí thư Tỉnh uỷ, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quản Minh Cường trao đổi với lãnh đạo H.Trảng Bom tại chuyến khảo sát thực tế trong chương trình giám sát về việc quản lý và sử dụng đất đai, xây dựng trái phép giai đoạn 2018-2021 trên địa bàn H.Trảng Bom vào tháng 8-2022

Trong các đợt giám sát về đất đai, dự án trong năm 2022, 2023, Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH Quản Minh Cường liên tục nhắc nhở và yêu cầu UBND tỉnh chỉ đạo các sở ngành, địa phương rà soát lại tất cả các dự án trên địa bàn. Đặc biệt là các dự án vi phạm về đất đai, xây dựng, quy hoạch để có biện pháp xử lý dứt điểm. Trong đó, những dự án phù hợp quy hoạch đất đai, xây dựng nhưng chủ đầu tư “nhanh nhảu” làm trước khi chưa hoàn tất các thủ tục pháp lý thì xem xét hỗ trợ doanh nghiệp hoàn thành thủ tục đầu tư để tiếp tục thi công dự án. Đối với các dự án cố tình xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp không phù hợp quy hoạch đất đai, xây dựng phải xử lý nghiêm.

Để xảy ra tình trạng xây dựng trái phép nhiều công trình lớn, nhỏ tại các huyện, thành phố là do chính quyền địa phương đã buông lỏng quản lý. Bên cạnh đó, do các quy định về đất đai, đầu tư, xây dựng…còn chồng chéo khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc thực hiện các thủ tục.

Chủ tịch UBND H.Trảng Bom Vũ Thị Minh Châu cho biết: “Các công trình xây dựng trái phép chủ yếu xảy ra từ những năm trước và gần đây mới phát hiện. Khoảng 2 năm trở lại đây, huyện quản lý rất chặt, phát hiện công trình xây dựng trái phép mới là xử lý và buộc tháo dỡ ngay. Hiện huyện đang phối hợp với tỉnh để xử lý xong các công trình vi phạm trên địa bàn tỉnh”.

Liên quan đến sai phạm của các dự án trên, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Tiến Dũng thường xuyên nhấn mạnh trong các cuộc họp giao ban kinh tế - xã hội hằng tháng, trong đó, giao cho Thanh tra tỉnh, các sở ngành, địa phương liên quan làm rõ từng vụ việc. Sau đó, tham mưu cho UBND tỉnh hướng xử lý phù hợp theo quy định của pháp luật.

Thực tế cho thấy, việc xử lý các công trình có vi phạm về đất đai, xây dựng, quy hoạch là không hề đơn giản. Bởi, nếu cho hoàn tất thủ tục pháp lý để tiếp tục đầu tư khai thác dự án thì nhiều ý kiến cho rằng vô hình chung là hợp thức hóa cho các công trình xây dựng trái phép.

Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh giám sát dự án khu phức hợp thương mại dịch vụ và căn hộ cao cấp tại P.Tân Tiến, TP.Biên Hoà vào tháng 8-2022

Điều này sẽ tạo tiền lệ xấu cho các công trình, dự án sau này cứ làm trước rồi hợp thức hóa sau. Trong khi đó, nếu buộc nhà đầu tư phải tháo dỡ công trình sẽ gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng.

Những năm qua, việc quản lý đất đai, xây dựng tại nhiều địa phương trong tỉnh chưa chặt chẽ dẫn đến phát sinh hàng loạt các công trình, dự án lớn nhỏ xây dựng trái phép. Điều này sẽ phá vỡ quy hoạch chung của tỉnh, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội trong tương lai.

Ngoài những dự án lớn xây dựng trái phép kể trên thì còn nhiều các công trình xây dựng trái phép nhỏ lẻ khác tại các xã gần khu công nghiệp đông dân cư như: TT.Hiệp Phước (H.Nhơn Trạch) hình thành nguyên một khu dân cư xây dựng “chui” trên đất nông nghiệp ngay dưới đường điện cao thế. Xã Thạnh Phú (H.Vĩnh Cửu), P.Trảng Dài, Long Bình, Hóa An (TP.Biên Hòa) có hàng trăm hộ dân xây dựng nhà ở trái phép trên đất nông nghiệp…

Chính vì vậy, giải pháp để không tiếp diễn các dự án, công trình sai phạm như trên là từ các ấp, khu phố; xã phường; huyện, thành phố phải có quản lý chặt chẽ, kịp thời phát hiện, ngăn chặn từ đầu để không xảy ra phạm. Khi phát hiện sai phạm phải xử lý nghiêm, dứt điểm theo đúng quy định của pháp luật. Như vậy sẽ tránh được tình trạng “con voi chui lọt lỗ kim” trong quản lý đất đai và xây dựng.

UBND xã Hố Nai 3 cắm bảng khu vực đất không phù hợp quy hoạch, cấm xây dựng công trình tại khu vưc suối Sao, xã Hố Nai 3, H.Trảng Bom nơi có nhiều nhà xưởng bị phát hiện xây dựng trái phép

Giám đốc Sở Xây dựng Hồ Văn Hà nhận xét: “Hiện nay, quy định sử dụng đất giai đoạn 2021-2030 đã được phê duyệt, các quy hoạch xây dựng nông thôn, đô thị đều đã có nên công bố rộng rãi cho người dân biết. Trong cấp phép xây dựng cần công khai minh bạch, tuyên truyền, vận động người dân cùng tham gia giám sát và thực hiện tốt các quy hoạch về đất đai, xây dựng. Như vậy sẽ giảm tình trạng phát sinh xây dựng trái phép mới”.

 Ngoài ra, theo ông Hà, các sở ngành, địa phương giải quyết nhanh các hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng đất, cấp phép xây dựng, phù hợp quy hoạch. Điều này vừa đáp ứng nhu cầu của người dân, chủ đầu tư dự án và tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh cũng đã đưa ra nhiều kiến nghị, giải pháp về vấn đề nan giải này đối với Quốc hội, Chính phủ, Bộ Xây dựng, các địa phương liên quan. Trong đó có giải pháp tăng cường vai trò giám sát, rà soát, kiến nghị của các cơ quan giám sát như đoàn Đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp, trên cơ sở phối hợp với các tổ chức đoàn thể, cộng đồng dân cư để phát hiện kịp thời, khắc phục nhanh chóng không hợp thức hóa các hành vi xây dựng sai phép để phần nào hạn chế tình trạng lãng phí, thất thoát, vi phạm pháp luật… do “mất bò mới lo làm chuồng” diễn ra lâu nay.

Lê Văn - Khánh Minh - Vi Lâm. Đồ họa: Công Duy

	Hậu xây dựng trái phép: 'Số phận' nào cho hàng loạt công trình tiền tỷ? (Kỳ 1)
	Kỳ 2: Nan giải bài toán 'hậu' sai phạm