Bảo tồn, phát huy giá trị bia tiến sĩ tại Văn Miếu

Bia tiến sĩ Văn Miếu bị xâm hại trong mùa thi. (Ảnh: TTXVN)

Ngày 18/9, Trung tâm hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám cho biết, để đảm bảo sự tồn tại lâu dài, bền vững của di sản 82 bia tiến sĩ; đồng thời đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu rộng lớn của công chúng trong và ngoài nước, Trung tâm coi việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản là nhiệm vụ quan trọng, mang tầm quốc tế.

Theo ông Nguyễn Văn Tú, Trưởng phòng Nghiên cứu-Sưu tầm của Trung tâm, hiện nay, Trung tâm hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám đang khởi động dự án Bảo tồn và phát huy giá trị bia tiến sĩ mang tính tống thể với thời gian thực hiện từ năm 2012-2015.

Dự án tập trung vào các phương án bảo vệ bia tiến sĩ; phương án bảo tồn, tôn tạo mang tính lâu dài, bền vững kể cả phương án phục hồi di sản trong trường hợp bị thời tiết, thiên tai xâm hại.

Sau khi 82 bia tiến sĩ được ghi danh vào Danh mục Ký ức thế giới, Trung tâm hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám luôn chủ động thực hiện công tác bảo vệ di sản như làm hàng rào bảo vệ bằng dải lụa đỏ, đặt biển chỉ dẫn tham quan để ngăn không cho du khách xoa đầu rùa, xoa tay lên bia nhằm hạn chế bia bị bào mòn, hư hại.

Cùng với biện pháp này, Trung tâm bố trí lực lượng bảo vệ và sinh viên tình nguyện túc trực, nhắc nhở, giải đáp thắc mắc của khách tham quan. Một mặt, Trung tâm thường xuyên bảo dưỡng, bảo trì khu vực bia bằng cách: vệ sinh sạch sẽ nhà che bia, các cấu kiện gỗ được phun thuốc diệt mối, xử lý côn trùng gây hại định kỳ. Nền nhà che bia được trải thảm, bố trí nhiều chậu hoa cây cảnh tạo sự trang nghiêm, rực rỡ cho nhà bia.

Để cho du khách hiểu hơn giá trị của di sản, Trung tâm hoạt động văn hóa khoa học đặt một số pano giới thiệu về giá trị của bia, trích dẫn những đoạn trích hay và bài ký trên bia ngay tại khu vực vườn bia. Trong hoạt động quảng bá về bia tiến sĩ rộng rãi tới công chúng trong và ngoài nước; Trung tâm tổ chức các hoạt động triển lãm tại Hà Nội và một số tỉnh khác về bia tiến sĩ, triển lãm trưng bày về di tích Văn Miếu-Quốc Tử Giám trong đó có bia Tiến sĩ; dịch các bài ký sang tiếng Việt và tiếng Anh; xuất bản hai cuốn sách về bia tiến sĩ…

Tuy vậy, hệ thống 82 bia tiến sĩ vẫn có nguy cơ bị sự xâm hại của thời tiết, khí hậu như quá trình vôi hóa do nhiệt độ cao, ánh nắng mặt trời, sự ăn mòn do gió, độ ẩm cao…Vì vậy, dự án Bảo tồn và phát huy giá trị bia tiến sĩ sớm hoàn thành, cùng với sự chung tay góp sức của các cấp ngành, các nhà khoa học và cả cộng đồng sẽ góp phần bảo vệ và phát huy tốt nhất di sản đã được công nhận là Ký ức thế giới/.