Thỏa thuận thương mại tự do khu vực và song phương – xu thế tất yếu

Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Lê Công Phụng đang trả lời báo chí.

(ĐN)- Đối thoại chính sách cấp SOM lần thứ 4 của APEC về các thỏa thuận thương mại tự do khu vực và song phương (RTAs/FTAs) đã diễn ra ngày 28-5 tại Dinh Thống Nhất, TP. Hồ Chí Minh dưới sự chủ trì của Chủ tịch SOM Năm APEC Việt Nam 2006, Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Lê Công Phụng, Chủ tịch Ủy ban chỉ đạo SOM về Hợp tác kinh tế kỹ thuật, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia David Spencer và Trưởng SOM Việt Nam, bà Trần Thị Thu Hằng. Tham dự đối thoại còn có ông Luis Martinez Arguello, Chủ tịch và Tổng điều phối viên Mạng lưới các tổ chức ngoại thương Mexico, ông Ralph Carter, Đại diện cao cấp FedEx đồng thời là thành viên của Hội đồng tư vấn doanh nghiệp APEC (ABAC), ông Hoàng Văn Dũng, Phó chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), ông Teng Theng Dar, Tổng giám đốc điều hành tập đoàn Intraco Ltd Singapore cùng nhiều quan chức chính phủ và đại diện doanh nghiệp từ 21 nền kinh tế thành viên

Với sự thúc đẩy của Việt Nam, đây là lần đầu tiên đối thoại có sự tham gia của khu vực tư nhân. Kết quả của đối thoại sẽ được trình lên Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC vào 1-2/6 tại TP Hồ Chí Minh.

Trong phát biểu khai mạc hội nghị, Chủ tịch SOM Lê Công Phụng nhấn mạnh tầm quan trọng của các RTAs/FTAs đối với các mục tiêu của APEC: "Các thỏa thuận thương mại tự do khu vực và song phương là công cụ quan trọng để thực hiện mục tiêu thương mại và đầu tư tự do và mở cửa của APEC". Ông đưa ra nhận định: "Tình hình đàm phán Doha hiện nay ở Geneva sẽ tạo ra nhiều thỏa thuận RTAs/FTAs hơn nữa". Ông Ralph Carter, Đại diện cao cấp FedEx đồng thời là thành viên của Hội đồng tư vấn doanh nghiệp APEC (ABAC) thì cho rằng: “Nếu được quyền lựa chọn, đa số các doanh nghiệp sẽ chọn tự do hóa thương mại thông qua các cơ chế đa biên hoặc cơ chế của WTO. Tuy nhiên, như vòng đàm phán Doha cho thấy, tiến trình tự do hóa trong WTO đang trở nên hết sức khó khăn. Vì vậy các thỏa thuận thương mại tự do là một sự bổ sung quan trọng cho WTO và có thể rất hiệu quả trong việc thúc đẩy thương mại. Các thỏa thuận này có thể mở cửa nhiều thị trường, tạo ra nhiều cơ hội đầu tư, giảm chi phí kinh doanh và đảm bảo pháp lý cho các nhà đầu tư và kinh doanh".

Chỉ là một cuộc Đối thoại bên lề Hội nghị của SOM II – APEC nhưng dường như sáng kiến của Việt Nam đã làm thỏa mãn phần nào những mong mỏi của những người tham dự. Qua thảo luận, các đại biểu đại diện cho các doanh nghiệp lên tiếng ủng hộ tự do hóa thương mại theo những phương cách hết sức thiết thực, thông qua các kênh song phương, khu vực và đa biên, nhưng đa biên vẫn phải là ưu tiên số một. Các đại biểu cũng đặt vấn đề: Tự do hóa thương mại phải tạo ra được môi trường ổn định và minh bạch cho kinh doanh, phải đảm bảo một sân chơi công bằng và cơ hội đồng đều cho mọi thành phần và đối tác kinh doanh, nhất là đối với các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ.

Các đại biểu cũng đề nghị APEC cần xem xét việc xây dựng một thỏa thuận toàn diện về tự do thương mại khu vực APEC hiện đang được Hội đồng tư vấn doanh nghiệp APEC (ABAC) nghiên cứu. Các thỏa thuận RTAs/FTAs chất lượng cao phải bao gồm nội dung thống nhất các tiêu chuẩn và khai thông hành lang pháp lý. Các doanh nghiệp ủng hộ mạnh mẽ việc xây dựng các điều khoản mẫu cho các RTAs/FTAs và cho rằng: Tự do hóa thương mại nói chung và các RTAs/FTAs nói riêng không phải là giải pháp duy nhất cho tăng trưởng và thịnh vượng mà chỉ là một công cụ để thực hiện mục tiêu đó. Vì thế, bên cạnh công cụ này, cần phải thực hiện các cải cách kinh tế vĩ mô và vi mô tương ứng cũng như các sáng kiến giải quyết các vấn đề trong biên giới và các chương trình điều chỉnh cơ cấu. Nên tổ chức Đối thoại giữa SOM với khu vực tư nhân về RTAs/FTAs định kỳ hàng năm và trong khi tiến hành đàm phán các RTAs/FTAs, các nền kinh tế APEC cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền giúp các doanh nghiệp nhận thức và nắm bắt được các cơ hội mà những thỏa thuận này sẽ mang lại.