Câu chuyện thể thao 8-3: Nữ nhi phận bạc

Cứ nói về bất bình đẳng giới, nhưng có lẽ thể hiện rõ nhất là trong lĩnh vực thể thao (TT).

Cứ nói về bất bình đẳng giới, nhưng có lẽ thể hiện rõ nhất là trong lĩnh vực thể thao (TT).

Thì đấy, cứ lấy môn TT số 1 bóng đá (BĐ) làm ví dụ. Năm 2007, khi ĐTBĐ nam lọt được vào vòng 16 đội tại vòng chung kết ASIAN Cup nhờ lợi thế sân nhà và may mắn, người ta đã làm ầm ĩ lên coi là kỳ tích; trong khi BĐ nữ VN trước đó đã là một trong 8 đội mạnh nhất châu lục thì chẳng mấy ai biết đến. BĐ nam kể từ khi trở lại với đấu trường khu vực đã trải qua 11 kỳ SEAGames liên tiếp, kéo dài chẵn tròn 20 năm, từ ĐTQG đến U.23 vẫn chưa một lần có vàng; thì chỉ trong 6 lần góp mặt, BĐ nữ đã mang về 4 ngôi vô địch (cùng 1 HCB, 1 HCĐ). Thành tích, vinh quang nhiều hơn hẳn như thế, nhưng đã có ai nghe một tuyển thủ BĐ nữ nào tậu đất, xây nhà, sắm "xế hộp" đi tập như các đồng nghiệp nam hay chưa? Với họ, một chiếc xe gắn máy đôi ba chục triệu cũng đã là cả một giấc mơ. Thế mà một trong những nguyên tắc của bình đẳng giới là: nếu làm cùng một công việc, trong cùng một môi trường, với sức lao động bỏ ra như nhau, thì tiền lương, đãi ngộ phải như nhau!

Trọng tài Mai Hoàng Trang trong một lần điều hành trận bóng đá nam.(Ảnh: T.L)

Nhưng bản thân các nữ cầu thủ cũng chẳng so bì, lấy vậy làm chạnh lòng. Bởi ngay đến tuyển thủ người Brazil Marta, người đầu tiên trong lịch sử 5 lần liên tiếp đoạt giải thưởng "nữ cầu thủ xuất sắc nhất thế giới" trong năm của FIFA, hồi đầu năm nay lên nhận giải còn bật khóc nức nở vì... thất nghiệp cơ mà (!). Nên vậy, xem ra những "Quả bóng vàng, bạc, đồng" của VN: Kim Chi, Kiều Trinh, Đào Thị Miện còn may mắn hơn nhiều vì còn có chỗ mà chơi bóng.

Thôi thì vì BĐ là "môn thể thao vua", mà "vua" là dành cho đàn ông. Nhưng ngay cả trong môn được mệnh danh là "nữ hoàng" các nữ VĐV cũng chịu phận bạc. Nói đâu xa, cứ lấy 2 tài năng của "nữ hoàng điền kinh VN" Vũ Thị Hương và Trương Thanh Hằng làm ví dụ. Là 2 tên tuổi trên đường chạy châu Á, đi vào lịch sử khi mang về những chiếc HC ASIAD đầu tiên cho điền kinh VN, liên tiếp thống trị, nắm giữ kỷ lục SEAGames và 2 năm liền đứng đầu trong cuộc bầu chọn các VĐV tiêu biểu của TT nước nhà; nhưng đơn vị chủ quản thì lại đối xử và "đãi ngộ" họ với chế độ, đồng lương như một viên chức "sáng cắp ô đi, chiều cắp ô về". Vì vậy, nhà á quân 100m, 200m ASIAD 16 Vũ Thị Hương phải từ Thái Nguyên vào tận ĐBSCL đầu quân cho An Giang; còn nhà VĐ châu Á Trương Thanh Hằng phải trải qua biết bao gian nan, điều tiếng để được rời chốn phồn hoa đô hội Sài Gòn ra xứ "Ninh... Buồn" hòng tiếp tục sự nghiệp.

***

Câu chuyện "nữ nhi phận bạc" trong TT lên đến đỉnh điểm lại đúng vào những ngày cận kề 8-3 năm nay. Tại giải BĐ hạng A TP.Hồ Chí Minh (thuộc chương trình có cái tên rất hướng đến tương lai..."Tầm nhìn châu Á"), nữ trọng tài FIFA Mai Hoàng Trang đã bị các cầu thủ nam của một đội bóng hành hung sau khi rút thẻ vàng thứ 2 truất quyền thi đấu một VĐV. Hình ảnh cả chục đấng nam nhi vai u thịt bắp, hùng hổ, xấn xổ vào một phụ nữ, buông ra những lời chửi bới, nhục mạ thô tục; đồng thời còn động thủ xô ngã, đấm vào đầu trọng tài Trang từ phía sau; thật sao mà quá xấu hổ, xót xa. Trớ trêu thay, sự việc này diễn ra khi một Đài truyền hình hôm ấy đến sân với ý định giới thiệu về Hoàng Trang, nữ trọng tài VN có vinh dự chuẩn bị đi làm nhiệm vụ ở vòng loại Olympic, nhân... ngày Quốc tế phụ nữ (!). Có lẽ cái phóng sự 8-3 này phải thay đổi hoàn toàn chủ đề so với dự kiến thôi.

Mới đây, chỉ vì lỡ miệng có lời lẽ ám chỉ chê một nữ trợ lý trọng tài ở giải Ngoại hạng Anh không biết luật BĐ mà 2 bình luận viên của Sky Sport đã bị sa thải. Nhân sự việc này, nguyên Phó chủ tịch VFF Trần Văn Mui kể cho người viết nghe câu chuyện Hàn Quốc quyết định thử nghiệm đưa trọng tài nữ vào điều khiển các trận đấu của K.League (giải VĐQG chuyên nghiệp Hàn Quốc). Ban đầu có rất nhiều nghi ngại, nhưng kết quả mang lại ngoài cả mong muốn. Với các trận đấu do trọng tài nữ bắt, các nam cầu thủ cư xử trên sân "dịu dàng" hơn rất nhiều; những pha thô bạo, ăn vạ, cự cãi trọng tài giảm hẳn. Đặc biệt, nếu không may bị truất quyền thi đấu thì các cầu thủ đều "vui vẻ" chấp hành. Chẳng lẽ văn hóa cư xử với phái nữ của người Việt mình không bằng xứ kim chi, nơi đàn ông được coi là còn bảo thủ, phong kiến hơn nhiều lần?

Không biết hôm nay các Liên đoàn, các bộ môn, các Sở TT có nhớ gửi một bó hoa hay đơn giản một tin nhắn chúc mừng 8-3 đến các nữ tuyển thủ của mình hay không?

Đông Kha