ĐN-Berjaya chọn hướng đi nào?
Bài học từ hai cách làm bóng đá

* Các đội "quốc doanh" trước nguy cơ bị "rút máu"
Mùa bóng mới 2009 còn đến 4 tháng nữa mới vén màn, tuy nhiên hiện tại, trong hậu trường, những "thương vụ" móc nối cầu thủ đã được khởi động. Không ồn ào, nhưng âm thầm, mạnh mẽ. Các đội bóng "quốc doanh" - còn phụ thuộc nhiều vào "bầu sữa" ngân sách Nhà nước và hoạt động theo cơ chế quản lý cũ nặng dựa dẫm, bao cấp - chính là nạn nhân, là đích nhắm của những cuộc "săn đầu người" từ các "đại gia".

* Các đội "quốc doanh" trước nguy cơ bị "rút máu"

Mùa bóng mới 2009 còn đến 4 tháng nữa mới vén màn, tuy nhiên hiện tại, trong hậu trường, những "thương vụ" móc nối cầu thủ đã được khởi động. Không ồn ào, nhưng âm thầm, mạnh mẽ. Các đội bóng "quốc doanh" - còn phụ thuộc nhiều vào "bầu sữa" ngân sách Nhà nước và hoạt động theo cơ chế quản lý cũ nặng dựa dẫm, bao cấp - chính là nạn nhân, là đích nhắm của những cuộc "săn đầu người" từ các "đại gia".

ĐN-Berjaya (trái) sẽ chọn hướng đi nào từ bài học của một số đội bóng?

Hầu như ngay sau khi mùa bóng 2008 vừa kết thúc, Vinakansai Ninh Bình đã đặt bút ký hợp đồng với một loạt cầu thủ của TMN-CSG và Khánh Hòa. Mới nhất, tuyển thủ quốc gia Phan Thanh Bình đã chính thức rời bỏ quê hương Đồng Tháp lên phố núi với HAGL với hợp đồng trị giá không dưới 1,5 tỷ đồng (chủ yếu là tiền "lót tay" cho cá nhân tiền đạo này chứ Đồng Tháp chẳng nhận được bao nhiêu, bởi Thanh Bình đã chính thức mãn hạn hợp đồng với CLB). Hiện Đồng Tháp đang có không ít cầu thủ trong dạng như Thanh Bình, nên chắc chắn, tiếp sau đây, nếu không có tiền (và rất nhiều tiền) để giữ chân hàng loạt cựu binh, đội bóng ĐBSCL này sẽ còn tiếp tục "chảy máu", không biết sẽ lấy đâu ra lực lượng để bảo vệ thành quả vừa thăng hạng.

Một đội bóng nữa cũng đang đứng trước nguy cơ "tan đàn xẻ nghé" là Thanh Hóa. "Tướng" Phúc đã quyết "dứt áo" ra đi sau 3 mùa mang lại niềm vui cho BĐ xứ Thanh với lời nhận xét: "Cách làm ở đây chưa chuyên nghiệp, rất khó phát triển. Một CLB chuyên nghiệp mà bộ máy con người còn không có thì khó mà ổn định được". Dù nhà tài trợ mới Ximăng Công Thanh tuyên bố rất "mạnh miệng" nhưng đến giờ chuyện lương, thưởng mùa rồi của đội bóng này vẫn "treo". Chỉ chờ có thế, nhiều CLB đã tranh thủ tiếp cận một loạt cầu thủ, đặc biệt là tuyển thủ Mai Xuân Hợp.

Tuy nhiên, đang được dư luận chờ đợi nhất là cuộc "tháo chạy tán loạn" ở CLB SLNA. Thật tiếc, một đội bóng đã có "thương hiệu", là "lò" đào tạo BĐ trẻ nổi tiếng cả nước, từng "đi trước" nhưng nay lại đang "về sau", tụt hậu bởi sự chuyển đổi cơ chế quá chậm chạp (lý do chủ yếu ở đây là do chính những "tai tiếng" BĐ xứ Nghệ tự mang lại). Đến giờ, SLNA vẫn chưa biết, nhà tài trợ Tài chính Dầu khí - vốn 2 mùa qua đã quá chán ngán bởi thành tích trồi sụt "bất thường" của đội bóng - năm tới có còn tài trợ hay không? Điều chắc chắn là "cầu thủ số 1" Công Vinh sẽ ra đi, vấn đề chỉ còn là về đâu, với "kỷ lục" chuyển nhượng bao nhiêu mà thôi? Viễn cảnh "tan hàng" ở SLNA là hiện thực và "não nề" đến mức HLV trưởng Nguyễn Văn Thịnh đã chính thức nộp đơn "xin thôi nhiệm vụ", còn GĐ điều hành CLB thì tuyên bố "bất lực".

Tuy nhiên, suy cho cùng, đó cũng là quy luật của "kinh tế thị trường" (với tất cả những yếu tố tích cực và mặt trái của nó) trong BĐ.

* Nhưng... có tiền chưa hẳn có tất cả

Điển hình nhất là Ximăng Vinakansai Ninh Bình (V.NB). Năm 2007, "đại gia" miền Bắc này bỏ tiền mua gần nguyên đội bóng miền Nam Sơn Đồng Tâm Long An mang về thay "bao bì", gắn nhãn mác, thuê tuyển thủ quốc gia Văn Sỹ Hùng làm HLV và một số cựu tuyển thủ của SLNA thi đấu. Tuy nhiên, mùa đầu tiên V.NB chỉ về thứ 7/14. Sang mùa 2008 vừa qua, V.NB đã làm "náo loạn" thị trường chuyển nhượng cầu thủ trong nước bằng một loạt scandal "bom tấn". Từ một đội bóng "vô danh tiểu tốt", chỉ một thời gian ngắn, V.NB bất thình lình nổi lên như một đại gia tiêu tiền như nước, "nhúng tay" vào hầu hết các vụ mua bán đình đám. Đầu tiên là bản hợp đồng "phá giá" 3 tỷ đồng để rước về tiền vệ Nguyễn Hữu Thắng của Bình Dương (riêng tiền "lót tay" cho Thắng là 1,5 tỷ, lương tháng 30 triệu). Tuy nhiên, sau đó khi phát hiện cựu thủ quân của đội tuyển U.23 VN này bị chấn thương nặng, đôi bên suýt đưa nhau ra tòa. "Phi vụ" tiếp theo "hớt tay trên" của T&T Hà Nội để "giật" Mai Tiến Thành từ Thanh Hóa còn "ầm ĩ", ly kỳ, tốn nhiều giấy mực của báo chí hơn (riêng khoản "lót tay" cho tiền vệ tuyển Olympic này lên đến 1 tỷ đồng). Trước đó, V.NB đã bỏ ra 1,3 tỷ để kéo Cao Xuân Thắng từ SLNA, 1,1 tỷ cho trung vệ đã giải nghệ Quốc Trung (Thể Công), 1,5 tỷ cho SLNA để có bộ đôi... dự bị: Thanh Nguyên - Thanh Hoàn, trả lương 30 triệu đồng/tháng để cựu phó chủ tịch VFF Lê Thế Thọ mang danh Giám đốc kỹ thuật... cho có vì. Ở giai đoạn 2 họ rước về chân sút Amaobi - từng "vua phá lưới" V-League, nhưng tất cả các CLB trước đó đều "ngán ngẩm" bởi tính cách quậy phá, đồng thời chiêu dụ trung vệ Huy Hoàng của SLNA với khoản "lót tay" kỷ lục 1,8 tỷ đồng, cộng lương 30 triệu/tháng... (và mục tiêu lớn nhất hiện tại đang là tiền đạo Công Vinh).

Tuy nhiên, thành tích của V.NB lại không hề tỷ lệ thuận với số tiền vung ra cũng như sự nổi tiếng bởi những cú "sốc" trên thị trường của họ. Các cầu thủ bạc tỷ đều nhanh chóng cho thấy giá trị thật hoàn toàn không tương xứng. Có lúc V.NB rơi xuống nửa bảng xếp hạng của giải hạng Nhất cùng với ĐN. Phải đến lần thay HLV thứ 3, V.NB mới leo lên dần để cuối cùng về đích ở vị trí thứ 5 khiêm tốn. Cái được duy nhất là hiệu quả rõ rệt của việc "đánh bóng" thương hiệu Vinakansai; cùng với đó, từ một tỉnh nghèo, mờ nhạt, bỗng 2 năm qua cái tên Ninh Bình được cả nước biết đến với tần suất xuất hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng dồn dập.

Ba bài học thất bại của "trọc phú chơi bóng đá" này là: không có truyền thống, nền tảng căn bản xây dựng từ bất kỳ hệ thống đào tạo trẻ, cũng như cầu thủ địa phương nào; quá thừa tiền nhưng lại không có được một êkíp "đầu tàu", cố vấn, tham mưu giỏi về chuyên môn (lãnh đạo điều hành, kỹ thuật, BHL CLB...) và quan điểm nghĩ "có tiền", có tất cả...

Đông Kha