 |
| Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa (phải) đồng thời là Chủ tịch đảng Đại hội Dân tộc Phi (ANC) cầm quyền bỏ phiếu tổng tuyển cử tại điểm bầu cử ở Soweto ngày 8/5 vừa qua. (Ảnh: AFP/TTXVN) |
Theo kết quả kiểm phiếu được công bố trên trang mạng chính thức của Ủy ban Bầu cử độc lập Nam Phi (IEC), với 100% số phiếu bầu quốc hội, tổng thống và cơ quan lập pháp cấp tỉnh đã được kiểm, đảng Đại hội Dân tộc Phi (ANC) cầm quyền đã giành chiến thắng đa số với tỷ lệ ủng hộ 57,51%, tiếp theo là các đảng Liên minh Dân chủ (DA) giành 20,76% và đảng Các Chiến binh tự do kinh tế (EFF) giành 10,79%.
Dẫn số liệu của IEC cho thấy tỷ lệ ủng hộ ANC và DA năm nay đã giảm so với bầu cử 2014, đồng thời số cử tri ủng hộ EFF tăng gần gấp đôi so với tỷ lệ 6,35% vào năm 2014 - năm đầu tiên EFF tranh cử sau một năm thành lập.
Tỷ lệ ủng hộ với các đảng sẽ quyết định số ghế tại Quốc hội Nam Phi gồm 400 nghị sỹ (số phiếu ủng hộ các đảng nhỏ không đạt tỷ lệ cần thiết sẽ được chia cho các đảng đủ điều kiện), trong khi số ghế tại Hội đồng Tỉnh quốc gia (chức năng như Thượng viện, gồm 90 ghế, với 10 đại biểu/tỉnh) được phân chia theo tỷ lệ ủng hộ các đảng ở bộ máy lập pháp cấp tỉnh.
Ngoài 3 chính đảng lớn ở trên, một số đảng khác nhỏ hơn cũng giành được tỷ lệ ủng hộ cần thiết (thường từ 0,25% trở lên) để có chân trong Quốc hội.
Đáng chú ý có sự vươn lên mạnh mẽ của đảng Tự do Inkhatha (IFP) đứng thứ tư với 3,38% (so với 2,4% năm 2014) và đảng Mặt trận Tự do mở rộng (VF+/FF+) với 2,38% (so với 0,9% năm 2014).
Ở cơ quan lập pháp cấp tỉnh, ANC giành quyền lãnh đạo ở 8/9 tỉnh (trừ tỉnh Western Cape), EFF trở thành đảng đối lập lớn nhất tại 3 tỉnh, IFP trở thành đảng đối lập lớn nhất tại KwaZulu-Natal thay vị trí của DA năm 2014, DA giành quyền lãnh đạo tại Western Cape (ANC là đảng đối lập lớn nhất tại tỉnh này) và là đảng đối lập lớn nhất tại 4 tỉnh còn lại.
Bầu cử 2019 ở Nam Phi được các cơ quan giám sát quốc tế, châu lục, trong đó có phái đoàn giám sát của Cộng đồng Phát triển miền Nam châu Phi (SADC) đánh giá là tự do, công bằng, dân chủ và ít bạo lực hơn so với bầu cử năm 2014.
Tuy nhiên, vẫn có một số sự cố trong quá trình bầu cử như một số điểm bỏ phiếu mở cửa muộn hơn so với thời gian quy định, thiếu phiếu bầu, hơn 20 trường hợp bị bắt giữ do nghi ngờ có liên quan đến việc bỏ phiếu hai lần và một số chính đảng cho biết sẽ khiếu nại hoặc gửi đơn kiện về những biểu hiện bất thường lên IEC và Tòa án Bầu cử Nam Phi.
Dự kiến, Ủy ban Bầu cử độc lập Nam Phi sẽ công bố kết quả chính thức vào lúc 18 giờ hôm nay (giờ địa phương, GMT+2). Các thắc mắc, khiếu nại về kết quả bầu cử, nếu có, sẽ được IEC, Tòa án Bầu cử hoặc Tòa án Hiến pháp giải quyết và đưa ra kết luận, phán quyết trong vòng một tuần kể từ ngày kết quả chính thức được IEC công bố.
Theo kế hoạch, Quốc hội Nam Phi sẽ họp phiên đầu tiên vào ngày 22/5 tới, Hội đồng Tỉnh quốc gia sẽ họp phiên đầu tiên vào ngày 23/5 tới, tổng thống đắc cử của Nam Phi (đại diện của đảng có số ghế cao nhất tại Quốc hội) sẽ nhậm chức vào ngày 25/5 tới và ngay sau đó sẽ công bố nội các mới và các ưu tiên của chính phủ.
Thắng lợi với tỷ lệ trên 55% được cho là tiền đề vô cùng quan trọng để đảng ANC cầm quyền của đương kim Tổng thống Cyril Ramaphosa tiếp tục thực hiện những cải cách chính trị, kinh tế, xã hội mà ông đã thúc đẩy kể từ khi lên nắm quyền tháng 2/2018 nhằm khôi phục niềm tin của cử tri đối với đảng đã từng lãnh đạo đất nước Cầu Vồng trong 25 năm qua sau khi thoát khỏi chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid năm 1994./.
