Chuyên gia: Mỹ cần đề phòng Iran có động thái tương tự Triều Tiên

Chuyên gia Matt Levitt tới từ Viện Nghiên cứu Chính sách Cận đông có trụ sở tại Washington tin rằng những bước tiến mà Triều Tiên đạt được có thể khiến Iran cố gắng trở thành cường quốc hạt nhân tiếp theo.

Theo các thông tin do truyền thông Triều Tiên đăng tải, một cố vấn hàng đầu của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đang có chuyến thăm 10 ngày tới Iran để gặp các nhà lãnh đạo của Cộng hòa Hồi giáo này, động thái làm gia tăng lo ngại Iran sẽ nỗ lực tận dụng sự tập trung của Mỹ vào vấn đề Triều Tiên.

Các quan chức tới từ lực lượng lục quân, hải quân và không quân Triều Tiên cũng nằm trong phái đoàn tới Iran. 

Tuy vậy, theo ông Alireza Nader, một chuyên gia về Iran tới từ Viện nghiên cứu chính sách toàn cầu Rand Corp, chuyến thăm trên không có gì đáng ngạc nhiên.

Ông Nader cho biết: "Iran và Triều Tiên hợp tác trong nhiều lĩnh vực nhưng đa phần là quốc phòng."

Chuyên gia này nêu rõ: "Hầu hết quan hệ của Triều Tiên với Iran xoay quanh các hệ thống tên lửa. Triều Tiên đang giúp đỡ Iran, nhưng hiện tại Iran đang giúp đỡ Triều Tiên với công nghệ chế tạo các tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM)."

Chuyên gia Levitt còn tỏ ra thận trọng khi cho rằng khủng hoảng Triều Tiên và tình hình tại Iran không hoàn toàn tương tự nhau, bởi "Iran không phải là một nền kinh tế đóng bị cộng đồng quốc tế hoàn toàn cấm vận, còn Triều Tiên gần như là như vậy."

Do đó Tehran sẽ thiệt hại nhiều hơn nếu rút khỏi thỏa thuận hạt nhân quốc tế ký năm 2015 nhằm nới lỏng các lệnh trừng phạt đối với nước này, trong khi Triều Tiên thực sự là một quốc gia bí ẩn.

Tuy vậy, ông Levitt cho rằng hiện nay chính quyền Tổng thống Trump không còn sự lựa chọn nào khác ngoài việc dồn phần lớn sự tập trung vào vấn đề Triều Tiên.

Trái ngược quan điểm trên, cựu đại sứ Mỹ tại Ai Cập dưới thời chính quyền Bill Clinton, ông Ed Walker cho rằng điều quan trọng hiện nay là chính quyền ông Trump cần tập trung song song cả hai vấn đề.

Ông Walker cho biết: "Ngay khi bạn lơ là các nỗ lực của Mỹ để kiềm chế Iran thì nước này sẽ có đủ sự tự do để theo đuổi chương trình hạt nhân của mình."

Trong buổi phỏng vấn với kênh CNBC hồi tuần trước, ông Michael O’Hanlon, chuyên gia về chiến lược quốc phòng Mỹ và sử dụng vũ lực quân sự tại Viện Brookings cảnh báo Iran đang theo dõi chặt chẽ diễn biến đang xảy ra trên Bán đảo Triều Tiên và coi đây như một phép thử.

Ông đặt câu hỏi: "Liệu Iran sẽ rút ra bài học gì nếu Triều Tiên không chỉ tự xoay sở với việc chế tạo bom, mà còn xây dựng mối quan hệ khiến Nga và Trung Quốc chấp nhận nó?"

Chuyên gia Iran Nader thì nhận định sẽ là khôn ngoan nếu chính quyền Tổng thống Trump không tăng cường giám sát Iran chỉ vì mục đích đánh giá mức độ thực thi thỏa thuận hạt nhân của nước này.

Ông nhấn mạnh khủng hoảng Triều Tiên là một ví dụ điển hình, chứng minh thỏa thuận hiện nay đóng vai trò quan trọng. Theo ông, "Iran đang trong chế độ giám sát chặt chẽ, còn Triều Tiên thì không"./