Sự trở lại thời kỳ giá dầu rẻ?

Một trong những quy luật kinh tế căn bản nhất là thứ gì tăng cao cuối cùng phải hạ xuống. Nhà phân tích dầu mỏ Ed Morse dự đoán giá dầu sẽ tiếp tục giảm. Ông nói sẽ không ngạc nhiên nếu giá dầu giảm xuống dưới ngưỡng 100 USD/thùng trước khi diễn ra cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới.

Một trong những quy luật kinh tế căn bản nhất là thứ gì tăng cao cuối cùng phải hạ xuống. Nhà phân tích dầu mỏ Ed Morse dự đoán giá dầu sẽ tiếp tục giảm. Ông nói sẽ không ngạc nhiên nếu giá dầu giảm xuống dưới ngưỡng 100 USD/thùng trước khi diễn ra cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới.

Một giàn khoan dầu (Ảnh: Logdigi.com)

VietNamNet xin giới thiệu toàn văn cuộc trả lời phỏng vấn của Ed Morse với tạp chí Foreign Policy (FP).

FP: Các nhà phân tích năng lượng nói về ’’các nhân tố cơ bản’’. Vậy các nhân tố cơ bản nào đang tác động tới thị trường dầu mỏ ngày nay?

- Kể từ đầu thập niên này tới nay, các thị trường dầu mỏ cực kỳ hạn hẹp, cũng như các thị trường hàng hóa cơ bản khác.

Sự hạn hẹp đó là hậu quả của việc đầu tư ít vào ngành khai thác, chế biến dầu, khí cũng như các ngành sản xuất, khai thác các loại hàng hóa cơ bản khác. Khi cung bắt kịp và vượt qua cầu, giá cả leo thang là tất yếu.

Hiện đang có phản ứng ngắn hạn về nguồn cung, chủ yếu từ các nước OPEC, và phản ứng này khiến nguồn cung dầu mỏ gia tăng trên thị trường. Hiện chúng ta đang có một phản ứng đầu tư trong ngành lọc dầu, khiến cho ngành này trở nên cạnh tranh hơn.

Chúng ta cũng đang có một tác động rất nhanh tới nhu cầu sản phẩm toàn cầu. Do kết quả của ba yếu tố này mà các thị trường dầu mỏ đã thực sự hạ nhiệt đáng kể lần đầu tiên kể từ năm 2002-2003.

FP: Trong một số bài báo và cuộc trả lời phỏng vấn gần đây, ông đã chỉ ra rằng các thị trường dầu mỏ dao động theo chu kỳ. Tuy nhiên, trong năm nay mọi người vô cùng lo ngại về giá dầu. Điều gì làm cho năm nay lại trở nên đặc biệt tới vậy?

- Sự thay đổi lớn thực sự xảy ra trong năm ngoái và năm nay là lần đầu tiên trong một thập kỷ qua nguồn cung tăng thêm chủ yếu tới từ các nước OPEC. Thứ hai, các thị trường đang nổi, không phải các quốc gia OECD, chiếm phần lớn nhất trong sự gia tăng nhu cầu.

Cả hai sự gia tăng trên đều không minh bạch. Do vậy, các thị trường lo lắng do không biết mức cầu là bao nhiêu và cho rằng nhu cầu từ các thị trường đang nổi tiếp tục gia tăng. Họ không nhìn thấy nguồn cung đang đáp ứng nhu cầu gia tăng này bởi nguồn cung từ Mexico, biển Bắc và sườn bắc của Alaska đang giảm.

Và thị trường không nhận biết được rằng, sự suy giảm này đang được bù đắp bởi các nước OPEC mà không cung cấp nhiều dữ liệu và sự minh bạch cho thị trường.

FP: Ông đã dự đoán giá dầu sẽ giảm xuống mức dưới 100 USD/thùng vào mùa đông tới. Giá dầu hiện ở mức thấp nhất trong vòng 12 tuần qua, chỉ nhỉnh hơn 120 USD/thùng. Tại sao giá dầu lại rơi từ mức kỷ lục cách đây vài tuần xuống mức thấp hiện nay?

- Tôi nghĩ, thị trường đã phản ứng trước những tín hiệu rằng dự trữ dầu đang tăng và tăng rất nhanh. Thị trường đang phản ứng trước bằng chứng ngày càng rõ rằng nhu cầu đã bị phá hủy.

Tôi sử dụng thuật ngữ ’’phá hủy cầu’’ - và mọi người đang bắt đầu hiểu ra rằng sau Thế vận hội Bắc Kinh, nhu cầu dầu mỏ của Trung Quốc không còn cao như trong 5 tháng đầu năm nay.

FP: Có phải ông nghĩ rằng giá dầu sẽ thấp hơn nhiều vào tháng 11 khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra? Giá dầu sẽ hạ thấp tới mức nào?

- Lúc đầu tôi nghĩ chúng ta sẽ thấy giá dầu ở mức hai con số trong quý tư của năm nay. Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu giá dầu giảm xuống dưới 100 USD vào tháng 11.

Tuy nhiên, hai nhân tố chính có thể làm giá dầu cao hơn nữa: Chúng ta đang ở trong một mùa bão được dự báo là dữ dội hơn bình thường và chúng ta không thể dự đoán điều gì sẽ xảy ra đối với hoạt động cung cấp và lọc dầu ở vùng Gulf Coast của Mỹ.

Thứ hai, tình hình thế giới tương đối nguy hiểm. Khi chúng ta có Israel, Iran, Iraq, Ảrập Xê-út và Nigeria đang ở những mức nguy cơ khác nhau, từ khủng bố cho tới xung đột giữa các quốc gia và bạo lực trong nước, rất khó dự đoán khi nào những hành động đó sẽ xảy ra.

FP: Một cuộc tấn công vào Iran sẽ có tác động gì tới những dự đoán của ông?

- Điều đó phụ thuộc vào cuộc tấn công đó là gì và điều gì xảy ra sau đó. Một trong những điều không chắc chắn là: Liệu Iran có khả năng phong tỏa eo biển Hormuz hay không. Eo biển này rộng 32 km và hạm đội 7 của Mỹ đóng ở đó.

Cá nhân tôi đánh cược rằng, sự gián đoạn nguồn cung dầu mỏ qua eo biển này chỉ diễn ra trong một thời gian rất ngắn. Tuy nhiên, nếu tôi sai, sau đó sẽ có tác động và chẳng có gì thay thế được 17 triệu thùng dầu được vận chuyển mỗi ngày qua Hormuz.

FP: Khi tình hình an ninh tiếp tục được cải thiện ở Iraq, ông có mong đợi nguồn cung dầu tăng mạnh?

- Chúng ta đã có sự gia tăng mạnh về nguồn cung dầu. Hiện nay, lượng dầu mà Iraq đang khai thác mỗi ngày đã cao hơn gần nửa triệu thùng so với cùng kỳ năm ngoái.

Tôi nghĩ các thị trường đã bỏ qua thông tin này và tôi không ngạc nhiên khi sản lượng ở Iraq tăng thêm 300.000 hoặc 400.000 thùng mỗi ngày.

FP: Giá dầu thấp sẽ có tác động gì tới năng lượng tái tạo và thay thế?

- Tôi dự báo giá dầu sẽ ở mức tương đối thấp hơn trong 2-3 năm tới, ở mức trên 90 USD. Tuy nhiên, chúng ta không biết phản ứng sẽ thế nào trong 3-4 năm tới.

Chắc chắn là với nhu cầu năng lượng của thế giới, chúng ta cần phải cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng cũng như khuyến khích sử dụng càng nhiều năng lượng tái tạo càng tốt.

Một trong những nguy hiểm của giá dầu thấp hơn là sẽ lại khiến các chính phủ và người tiêu dùng nghĩ rằng trước mắt chưa có vấn đề gì và theo quan điểm của tôi, đó sẽ là một tín hiệu hy vọng sai lầm. (Theo FP)