Số người chết trong chiến tranh thực tế cao hơn?

Ước tính mới về số người thiệt mạng trong chiến tranh ở 13 nước, gồm cả Việt Nam, Ethiopia và Bangladesh cho thấy, những tính toán trước đây hầu hết đều bị giảm bớt, các nhà nghiên cứu hôm 19/6 cho hay.

Ước tính mới về số người thiệt mạng trong chiến tranh ở 13 nước, gồm cả Việt Nam, Ethiopia và Bangladesh cho thấy, những tính toán trước đây hầu hết đều bị giảm bớt, các nhà nghiên cứu hôm 19/6 cho hay.

Binh sĩ Mỹ và trẻ em Iraq (AFP)

Ở hầu hết các nước, ước tính lần này cho thấy con số tử vong trong chiến tranh thực tế lớn hơn nhiều so với số liệu thống kê mà các phương tiện truyền thông đưa ra, các nhà nghiên cứu cho hay.

Ví dụ, theo thống kê hiện nay, có tới 3,8 triệu người Việt Nam thiệt mạng trong chiến tranh, hầu hết là từ 1955 tới 1975. Trong khi đó, số liệu trước đây cho thấy chỉ có 2,1 triệu người thiệt mạng.

Báo cáo thống kê mới được đăng tải trên tạp chí y học của Anh. Ông Christopher Murray thuộc trường đại học Washington cho biết, báo cáo mới cho thấy cách tính toán tiêu chuẩn về số người chết trong chiến tranh bằng phương tiện truyền thông, nhân chứng và số liệu về tham chiến hầu như đều giảm bớt số người thiệt mạng, đặc biệt là ở những cuộc chiến nhỏ.

Ông Murray, đứng đầu Viện đánh giá và Y khoa của trường đại học Washington, và các đồng nghiệp đã đưa ra một phương pháp tính con số nạn nhân thiệt mạng trong chiến tranh bằng cách dùng dữ liệu về anh chị em ruột của người tham gia khảo sát vào thời bình.

Ban đầu, các nhà nghiên cứu lựa chọn ngẫu nhiên một số người ở 13 nước để hỏi về anh chị em họ, gồm cả người chết và bị thương trong chiến tranh, sau đó, các thông tin này được ngoại suy để đưa ra ước tính về số người thiệt mạng ở từng nước được lựa chọn. 

Tại Ethiopia, thống kê mới cho thấy có 579.000 người thiệt mạng trong chiến tranh, cao hơn ước tính trước đó là 275.000 người. Ở Bangladesh, ước tính mới về số người chết là 269.000 tăng so với thống kê trước ở mức 58.000 người.

Tính trung bình, ở các nước, số liệu ước tính cũ thấp hơn 3 lần so với thống kê mới.

Theo các nhà nghiên cứu, tính gộp 13 nước, ước tính mới cho thấy, từ 1955 đến 2002 số người chết trong chiến tranh là 5,4 triệu người, tăng so với ước tính trước chỉ có 2,8 triệu người.

Tại Bosnia, các nhà nghiên cứu ước tính có tới 176.000 người chết, tăng so với mức 55.000 người trước đây. Ở Sri Lanka, ước tính mới là 215.000 người chết trong chiến tranh, trong khi số liệu trước đó là 61.000 người. Tương tự, tại Zimbabwe, con số sau và trước lần lượt là 141.000 người và 28.000 người chết.

Một số quốc gia khác nằm trong nhóm được khảo sát là Myanmar, Grudia, Guatemala, Lào, Namibia, Philippines và Cộng hòa Dân chủ Congo. (Theo Reuters)