Alan Greenspan: Việt Nam cần mạnh tay kiềm chế lạm phát

Các biện pháp mà Việt Nam cần làm để ổn định kinh tế vĩ mô là giảm chi tiêu ngân sách, giảm tăng trưởng tín dụng và kiểm soát lạm phát chặt chẽ hơn, cựu chủ tịch Cục dự trữ Liên bang Mỹ Alan Greenspan nói trong cuộc gặp với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong buổi tiếp ông Alan Greenspan. Ảnh: TTTXVN.

Dưới đây là trích lược đối thoại của Thủ tướng với người được mệnh danh là "thầy phù thủy" của nền kinh tế Mỹ, diễn ra hôm qua tại Washington DC.

- Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng: Tôi rất mong ông đưa ra những nhận định về kinh tế Mỹ, kinh tế thế giới và lời khuyên cho kinh tế Việt Nam.

- Ông Alan Greenspan: Trước hết, Mỹ nhìn sự nổi lên của Việt Nam như một nền kinh tế lớn của khu vực Châu Á-Thái Bình Dương và tin Việt Nam sẽ giải quyết được những khó khăn hiện tại.

Vấn đề Việt Nam đang gặp phải là vấn đề mang tính tác động. Nó bắt nguồn phần nào từ năm 2007, khi dòng vốn đổ vào nhiều, tạo áp lực tỷ giá. Do áp lực như vậy, phải có đầu tư nước ngoài, cả gián tiếp và trực tiếp để giảm áp lực lên đồng tiền. Tương tự như Trung Quốc, Nga và các nước khác, Việt Nam không thể quản lý được dòng tiền chặt chẽ, biên độ tăng tín dụng quá nhanh, do đó làm nảy sinh nhu cầu nhập khẩu lớn, nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất. Giá dầu và lạm phát thế giới cũng tăng nhanh.

Giải pháp cần có đúng như Việt Nam đang làm: giảm chi tiêu ngân sách, giảm tăng trưởng tín dụng của ngân hàng trung ương. Bởi nếu không giải quyết nhanh bằng những biện pháp mạnh, tình hình sẽ lan rộng nhanh.

Kinh tế Việt Nam còn dựa vào nhân công rẻ trong khi những nước khác như Trung Quốc đã vượt qua giai đoạn này, đang cạnh tranh bằng năng suất thực. Các bạn cần làm mạnh hơn các biện pháp kiềm chế lạm phát thì với cố gắng của chính phủ tới cuối năm 2009, hoặc sớm hơn thì càng tốt, sẽ ổn định được tình hình kinh tế vĩ mô. Khi tình hình ổn định, Việt Nam lại có thể mở ra để phát triển nhanh như trước.

Về kinh tế toàn cầu, bản thân tôi cũng chưa từng chứng kiến, có những điều rất mới trong bối cảnh hiện nay.

Trước khủng hoảng, vào thời điểm tháng 8 năm ngoái, tình hình các hoạt động phi tài chính rất tốt. Các khoản lãi suất dài hạn thấp, và đồng nghĩa với ảnh hưởng xấu đến các khỏan vay. Nhu cầu vay cũng rất thấp. Khủng hoảng xảy ra, vì không có các khoản tiền vay, thị trường của hoạt động phi tài chính thiếu doanh số. Lúc đó, tính tới khả năng các nước đang phát triển sẽ lâm vào tình thế dậm chân tại chỗ, không tăng trưởng, thậm chí có khả năng suy thoái đầu năm 2008.

Châu Á vào thời điểm này có dấu hiệu tích cực, với việc Trung Quốc lạm phát bắt đầu giảm, giá lương thực đã dừng tăng.

Các nền kinh tế mới nổi như Thái Lan, Philippines, Indonesia phải giảm chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế nhiều. Đặc biệt, hai tháng qua, Indonesia lạm phát ở mức hai con số. Tình hình Mỹ Latin còn tương đối tốt nhưng nhìn chung nền kinh tế toàn cầu đang có sự suy giảm nhiều. Lạm phát xảy ra khắp nơi trên thế giới.

- Mức tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu năm nay theo ông sẽ là bao nhiêu?

- Không có con số cụ thể được vì còn quá sớm để đưa ra một kết luận, nhưng tăng trưởng kinh tế toàn cầu chỉ còn ở mức một nửa so với năm trước. Điều này chưa tính tới khả năng phục hồi của các nền kinh tế đang nổi cũng như các tác động lên các nền kinh tế này.

Trong hai năm trước đó, kinh tế thế giới tăng trưởng nhanh nhất từ xưa tới nay.

- Bản thân kinh tế Mỹ như thế nào?

- Vấn đề chính của Mỹ là thị trường nhà đất, suy giảm với mức chưa bao giờ diễn ra. Giá trị nhà đất ảnh hưởng đến chi tiêu của người tiêu dùng Mỹ. Hiện tổng giá trị nhà cửa của Mỹ ở mức 20 nghìn tỷ USD. Nếu giảm 25%, ngay lập tức, Mỹ sẽ mất đi khoảng tiền 5 nghìn tỷ USD. Điều này ảnh hưởng lớn đến tiêu dùng của Mỹ, khi 15% chi tiêu của người dân là từ việc mua bán nhà sinh lời, còn 85% tiêu dùng từ nguồn thu nhập. Khả năng chi tiêu của người dân Mỹ giảm đi, nhưng chưa giảm lớn, mà lý do được các nhà kinh tế đưa ra là việc lập quỹ hoàn thuế mua sắm, trong hai tháng qua đã chi gần 100 tỷ USD. Người tiêu dùng vẫn thấy lợi từ việc mua bán, nên chưa giảm chi tiêu.

Tuy nhiên, mọi tính toán về tăng trưởng của kinh tế Mỹ năm sau sẽ bằng 0, không còn ý nghĩa gì.

- Theo ông, tốc độ tăng trưởng của kinh tế Mỹ năm nay là bao nhiêu?

- Năm nay có thể là 1%. Năm sau mức tăng có thể từ 0 đến 1%, thậm chí có thể là tăng trưởng âm. So với năm nay, tình hình cũng có thể khá hơn nhưng mức tăng, nếu có cũng không mạnh.

- Khi nào thì nền kinh tế Mỹ phục hồi?

- Kinh tế Mỹ chỉ phục hồi khi chiều hướng suy giảm giá trị nhà đất của Mỹ bị chặn lại. Nếu có, cũng phải cuối năm 2008, đầu 2009, xu hướng đi xuống sẽ chững lại, dần đi vào ổn định. Có hai lý do: lạm phát tăng cao và khủng hoảng tín dụng.

- Giải pháp khắc phục thị trường nhà đất của chính phủ Mỹ như thế nào?

- Chính phủ gần như không làm được gì. Khủng hoảng này thuộc về chu kỳ của thị trường nhà đất. Nhà rao bán quá nhiều, ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường.

Giải pháp đặt ra là phải kích thích người mua. Hiện nay, số nhà kê biên của các ngân hàng, chính phủ kê bán quá lớn, chương trình kích thích người mua phải đợi mùa xuân năm sau mới có hiệu quả.

Tất nhiên, Chính phủ có hỗ trợ cho người dân cần có nhà và phải trả khoản vay ngân hàng. Nhưng với số lượng quá lớn như vậy, cần thời gian mới có thể giảm số lượng nhà rao bán.

- Triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế Mỹ trong tương lai ra sao?

- Đầu tiên phải giải quyết vấn đề nhà đất sau đó mới có thể tính đến tăng trưởng. Theo tôi, kinh tế Mỹ phải đến năm 2010 mới phục hồi và tăng trưởng trở lại.

Kinh tế thế giới cũng theo hướng như vậy: thị trường bất động sản bùng phát sau đó chững lại, nổ bong bóng. Chờ đợi dấu hiệu tốt từ thị trường bất động sản mới mong kinh tế thế giới phục hồi. Theo tôi biết, ngay thị trường BĐS thành phố Hồ Chí Minh cũng đang giảm nhiều?

- Đúng là giá BĐS thành phố HCM giảm nhiều.

- Đó là tình hình toàn cầu.

- Mỹ hiện nay đang áp dụng chính sách đồng đôla yếu. Theo ông, bao giờ chính phủ Mỹ sẽ điều chỉnh để tiền đôla Mỹ cân bằng với các đồng tiền khác, trở về giá trị thực?

- Hiện nay, gần như các nước đều khó xử lý vấn đề tỷ giá. Số lượng giao dịch các đồng tiền rất lớn. Cách đây 10 năm, Chính phủ có thể dùng các biện pháp can thiệp hiệu quả nhưng bây giờ không thể làm thế, với số giao dịch khổng lồ hiện nay.

Ví dụ, Nhật Bản ngay từ năm 2004 đã có lượng dự trữ ngoại tệ lớn. Vừa rồi, chính phủ Nhật Bản để đối phó với tình hình khó khăn đã tung ra một lượng lớn ngoại tệ nhưng không hiệu quả.

- Câu hỏi cuối cùng của tôi, tương lai giá dầu thế giới sẽ như thế nào?

- Hiện nay có nhiều yếu tố tác động lên giá dầu, trong đó chủ yếu liên quan đến việc dự trữ và đầu tư. Tiêu thụ tăng nhanh, các nước lại tăng mức dự trữ lớn, đầu cơ về giá. Lượng tăng, sản xuất không đáp ứng được. Như vậy, tiêu dùng, nhu cầu dự trữ xăng dầu đều tăng, trong khi sản xuất vẫn giữ nguyên, gây áp lực tăng giá. Dòng tiền liên quan đến sản xuất chưa được đầu tư thích đáng cho phát triển hạ tầng sản xuất chế biến dầu.

Khi giá dầu tăng từ 20 USD/thùng lên 30 rồi 40 USD, nhà đầu tư linh cảm ngay, biết câu chuyện tăng giá dầu là câu chuyện dài hơi. Năm 2004, giá dầu đội lên. Các quỹ tài chính, ngân hàng nhảy vào đầu tư dự trữ dầu. Đến nay, tổng lượng dự trữ thế giới khoảng 5 tỷ thùng.

Khi giá dầu thế giới tăng, mức dự trữ đã cao như vậy, người ta tìm cách giảm cầu. Giá dầu sẽ không tiếp tục tăng cao như nhà đầu cơ mong muốn. Xu thế chung giá dầu vẫn tăng, dù có thời điểm khi các nhà đầu cơ xả hàng cắt lãi, giá dầu sẽ đi xuống.

- Xin cảm ơn ông vì những phân tích và tư vấn tuyệt vời của ông. Thay mặt Chính phủ, tôi mời ông tới thăm Việt Nam.

- Tôi rất vui và hân hạnh được gặp Thủ tướng.

(Theo Báo điện tử ĐCSVN)