Hé mở các phương pháp chống khủng bố mới của Mỹ

Ngay sau khi xảy ra các vụ tấn công khủng bố 11/9/2001, các thành viên trong nội các chiến tranh của Tổng thống Bush đã tuyên bố không thể ngăn chặn các phần tử cực đoan hung hăng nhất tiến hành các cuộc tấn công khủng bố nguy hiểm hơn bằng vũ khí sinh học, hóa học hoặc hạt nhân.

Ngay sau khi xảy ra các vụ tấn công khủng bố 11/9/2001, các thành viên trong nội các chiến tranh của Tổng thống Bush đã tuyên bố không thể ngăn chặn các phần tử cực đoan hung hăng nhất tiến hành các cuộc tấn công khủng bố nguy hiểm hơn bằng vũ khí sinh học, hóa học hoặc hạt nhân.

Các phần tử nổi loạn PKK tại Thổ Nhĩ Kỳ (AFP)

Các cuộc phỏng vấn với hơn hai chục quan chức cao cấp liên quan tới chiến lược này đã làm sáng tỏ phần nào những nhiệm vụ bí mật trước đây trong việc chặn các thông điệp của al-Qaeda, biến các điểm yếu của chính phong trào jihad này thành vũ khí chống lại nó và tuyên truyền về những tội ác của al-Qaeda ở càng nhiều nơi càng tốt.

Chuyển hướng

Một trong những trọng tâm chính là internet - thiên đường toàn cầu của các mạng lưới khủng bố. Nhằm chống lại việc bọn khủng bố hoạch định các cuộc tấn công, gây quỹ và tuyển mộ các thành viên mới thông qua internet, chính phủ Mỹ đã tiến hành một chiến dịch bí mật tung các thông điệp giả qua email và lên các website, nhằm gây rối loạn, ngờ vực và bất đồng giữa các tổ chức chiến binh.

Đồng thời, các nhà ngoại giao Mỹ cũng đang lặng lẽ đứng ở phía sau các đối tác Trung Đông của họ để khuếch đại các bài diễn văn cũng như các bài thuyết giáo của những giáo sĩ Hồi giáo kịch liệt phản đối bạo lực khủng bố.

Tại thành phố New York, có tới 100 sĩ quan cảnh sát ở mọi quận lái xe tuần tra và tập trung hai lần mỗi ngày tại các địa điểm được lựa chọn ngẫu nhiên, vào các thời điểm khác nhau, chẳng hạn như ở quảng trường Thời đại hoặc trung tâm tài chính, để diễn tập phản ứng chống khủng bố. Các quan chức cảnh sát thành phố cho biết các chiến dịch này là một chiến thuật quan trọng, làm cho các phần tử cực đoan khó đoán nơi nào tập trung đông cảnh sát.

’’Cái mà chúng tôi đã phát triển trong 6 hoặc 7 năm qua kể từ vụ tấn công 11/9 là hiểu rõ hơn sự ủng hộ mà bọn khủng bố cần, các mạng lưới cung cấp sự ủng hộ này, dù đó là tài chính, vật chất hay kinh nghiệm. Chúng tôi đã bắt đầu phát triển những ý tưởng phức tạp hơn về việc ngăn chặn các âm mưu khủng bố và xem xét từng ý tưởng’’, Giám đốc Trung tâm chống khủng bố quốc gia Michael Leiter nói.

Tuy nhiên, các quan chức chính phủ thừa nhận rằng các nỗ lực trên là giải pháp thứ nhì mà thôi. Cách thức chống khủng bố ưa thích của họ vẫn là bắt giữ hoặc tiêu diệt các phần tử cực đoan và ngăn chặn chỉ là gắn một nhãn mới cho các công cụ cũ.

Niềm tin rằng các phương pháp mới có hiệu quả đối với bọn khủng bố được phản ánh trong hai tài liệu chiến lược của Mỹ. Chiến lược an ninh quốc gia 2002 mà ông Bush ký một năm sau vụ 11/9 tuyên bố thẳng thừng rằng ’’các khái niệm ngăn chặn truyền thống sẽ không có tác dụng chống lại những phần tử khủng bố mà chiến thuật của chúng là cố tình phá hoại và tấn công những người vô tội’’. Bốn năm sau, Chiến lược chống khủng bố quốc gia kết luận: ’’Cách chống khủng bố mới kết hợp nhu cầu ngăn chặn bọn khủng bố và những người ủng hộ chúng hoạch định một cuộc tấn công bằng vũ khí hủy diệt hàng loạt với việc ngăn chặn chúng tiến hành tấn công’’.

Vì những nguyên nhân rõ ràng, ngăn chặn bọn khủng bố còn khó hơn ngăn chặn một cuộc tấn công của Liên Xô. Bọn khủng bố không có các mục tiêu rõ ràng để Mỹ trả đũa. Xác định nơi ở của thủ lĩnh một nhóm khủng bố còn khó hơn việc định vị các văn phòng tại Kremlin. Do vậy, gần như không thể ngăn chặn khủng bố chỉ bằng cách đe dọa tấn công trả đũa.

Thành công bước đầu

Trong 6,5 năm qua, nhiều thủ lĩnh khủng bố, trong đó có Osama bin Laden và phó thủ lĩnh Ayman al-Zawahiri của hắn, đã thoát khỏi sự vây bắt. Các quan chức Mỹ nói rằng giờ họ nhận ra việc đe dọa tiêu diệt các thủ lĩnh khủng bố chưa bao giờ đủ để đảm bảo sự an toàn cho nước Mỹ. Do vậy, các quan chức Mỹ trong vài năm qua đã cố gắng nhận dạng các loại ’’lãnh thổ’’ mà những kẻ cực đoan nắm giữ và họ tin một khía cạnh quan trọng có thể là uy tín của bọn khủng bố đối với người Hồi giáo.

Theo lý thuyết này, nếu có thể gieo mầm mống nghi ngờ vào đầu óc của giới lãnh đạo chiến lược al-Qaeda rằng cuộc tấn công của chúng sẽ bị coi là sự giết người vô tội đáng hổ thẹn, hoặc đó sẽ là một thất bại ô nhục, chúng có thể không ra lệnh tấn công. Các quan chức cấp cao thừa nhận rằng khó có thể chứng tỏ những chiến lược và chiến thuật mới này đã đóng vai trò như thế nào trong việc phá các âm mưu hoặc ngăn cản al-Qaeda tấn công.

Tuy nhiên, các phương pháp mới này đã đem lại nhiều thành công và nhiều thành công liên quan tới các chương trình kỹ thuật bí mật, kể cả các chiến dịch internet, nên các quan chức từ chối tiết lộ.

Các quan chức đã chỉ ra một số trường hợp để minh chứng nỗ lực của họ đang đi đúng hướng. George Tenet, cựu Giám đốc Cơ quan tình báo (CIA) đã viết trong cuốn tự truyện của ông rằng nhà cầm quyền Mỹ lo ngại các phần tử al-Qaeda đã lập các kế hoạch tấn công hệ thống tàu điện ngầm ở thành phố New York năm 2003 bằng cách sử dụng cyanide. Phó thủ lĩnh Zawahiri đã hủy bỏ âm mưu này do lo ngại âm mưu ’’không đáp ứng được các tham vọng của al-Qaeda’’ và sẽ bị coi là một vụ khủng bố mờ nhạt, thậm chí là bẽ mặt, sau các vụ tấn công 11/9.

Bọn khủng bố có ít hoặc không có lãnh thổ, ngoại trừ internet. ’’Trọng tâm của al-Qaeda và các nhóm khủng bố khác nằm ở lĩnh vực thông tin. Và chúng tôi nhằm vào đó’’, chỉ huy chống khủng bố Dell Dailey thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết.

Một số nỗ lực chống khủng bố bí mật nhất của chính phủ Mỹ liên quan tới việc phá vỡ các hoạt động trên mạng của bọn khủng bố. Tại Iraq, Afghanistan và Pakistan, các nhóm đặc nhiệm đã phục hồi các ổ cứng máy tính mà bọn khủng bố sử dụng và dùng chính những thứ này làm công cụ chống lại chúng.

Các nỗ lực khác của Mỹ nhằm làm mất uy tín của al-Qaeda, trong đó có quyết định công bố những băng hình bị thu giữ. Những cuốn băng đó cho thấy các thành viên al-Qaeda ở Iraq huấn luyện trẻ em bắt cóc và giết người. Mỹ cũng công bố một số đoạn trong lá thư dài 49 trang do một trong các thủ lĩnh của nhóm này viết. Các đoạn thư mô tả al-Qaeda suy yếu và nhụt chí.

Ngay cả khi các lực lượng an ninh và tình báo tìm cách phá vỡ các hoạt động của bọn khủng bố, các chuyên gia chống khủng bố đang thử nghiệm các phương pháp ngăn cản bọn chúng tiến hành tấn công bằng vũ khí đặc biệt. Họ nhằm vào các khía cạnh văn hóa, gia đình cũng như tôn giáo của các chiến binh để ngầm phá hoại thông điệp của các trùm khủng bố.

Chẳng hạn chính phủ Mỹ đang tìm cách truyền bá thông điệp của các lãnh tụ tôn giáo có uy tín - người cảnh báo rằng những kẻ đánh bom liều chết sẽ không được lên thiên đường và các cuộc tấn công như vậy sẽ làm ô danh gia đình họ. Những nỗ lực này nhằm phá hoại ý chí của bọn khủng bố.

Mỹ cũng đang nỗ lực thuyết phục người Hồi giáo không ủng hộ các phần tử khủng bố. Đây là một chiến dịch tinh vi mà các quan chức Mỹ đang tìm cách thúc đẩy và khuếch tán. Tuy nhiên, họ không để lại ’’dấu vân tay Mỹ’’ để tránh nguy cơ sụp đổ của nỗ lực này trong thế giới Hồi giáo. Các quan chức trong chính quyền Bush đã chỉ ra một số tiến triển đáng hứa hẹn.

Giáo sĩ hàng đầu của Ảrập Xê-út, Sheik Abdul Aziz al-Asheik, đã có bài diễn văn hồi tháng 10/2007, cảnh báo người dân nước này không tham gia vào các hoạt động thánh chiến bất hợp pháp - một tuyên bố rõ ràng trực tiếp nhằm vào những người đang có ý định sang Iraq chống lại lực lượng do Mỹ đứng đầu. Abdul-Aziz el-Sherif, lãnh đạo hàng đầu của phong trào Jihad Hồi giáo vũ trang tại Ai Cập, đồng thời từng là một đồng minh của phó thủ lĩnh al-Qaeda Zawahiri, vừa viết xong một cuốn sách lên án jihad bạo lực trên cơ sở luật pháp và tôn giáo.

Theo các nhà ngoại giao phương Tây và Trung Đông, những sự bất đồng quan điểm như vậy đang góp phần làm trầm trọng thêm sự bất hòa giữa các thủ lĩnh al-Qaeda và một số đồng minh trước kia của chúng. ’’Nhiều tên khủng bố coi trọng tính hợp pháp về mặt thần học đối với các hành động của chúng. Bằng cách khuyến khích sự tranh luận về đạo đức của việc sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt, chúng ta có thể ảnh hưởng tới các tính toán chiến lược của bọn khủng bố’’, cố vấn an ninh quốc gia Stephen Hadley của ông Bush nói.

Là nhà hoạch định chính sách hàng đầu của Bộ Quốc phòng về các chiến dịch đặc biệt, Michael Vickers đã soạn thảo các chiến lược chống khủng bố cũng như chống sự phổ biến vũ khí hạt nhân, hóa học hoặc sinh học. Đa phần công việc hoạch định của ông liên quan tới cách bắt giữ và tiêu diệt bọn khủng bố. Tuy nhiên, hiện ông ngày càng dành nhiều thời gian hơn cho lý thuyết chống khủng bố mới, cố tìm ra cách ngăn chặn các cuộc tấn công bằng cách thuyết phục các mạng lưới hỗ trợ cho bọn khủng bố - những kẻ giúp các phần tử khủng bố hoạt động - từ chối mọi loại trợ giúp những kẻ cực đoan vô chính phủ này.

’’Rõ ràng là bọn khủng bố sừng sỏ là đối tượng khó ngăn chặn nhất. Tuy nhiên, nếu chúng ta có thể ngăn chặn được mạng lưới hỗ trợ chúng - những kẻ tuyển mộ, những người ủng hộ tài chính, các nhà cung cấp an ninh địa phương và các quốc gia cho chúng ẩn náu, chúng ta có thể cản trở toàn bộ mạng lưới khủng bố và hạn chế khả năng hoạt động của chúng. Chúng ta đã không ngăn cản được ý định làm hại chúng ta của bọn khủng bố song bằng cách hạn chế các phương tiện của chúng và lấy đi nhiều công cụ, chúng ta có thể đạt được hiệu quả ngăn chặn tổng thể mà chúng ta mong muốn’’, Vickers nói. (Theo IHT)