VN là một trong những nước đầu tiên có thể bị nước biển tràn ngập

Thế giới đang đối mặt với một nguy cơ đáng sợ do sự biến đổi khí hậu ngày càng trở nên khó đoán trước. Trong tương lai không xa, châu Á - TBD sẽ phải đối mặt với một thảm hoạ khôn lường, trong đó, Việt Nam được dự báo là một trong những nước chịu thiệt hại nặng nề nhất.

Thiên tai ngày càng khốc liệt hơn.

Thảm họa đối với châu Á - TBD

Tại Hội thảo về biến đổi khí hậu mới đây ở thủ đô Kuala Lumpur (Malaysia), các nhà khoa học đã vẽ ra "bức tranh tương lai ảm đạm" đối với châu Á-TBD, khu vực đông dân nhất của thế giới. Các nhà khoa học cho biết hiện tượng khí hậu trái đất ấm lên sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe con người ở khu vực, gây ra "nhiều đột biến" trong mọi lĩnh vực, từ bệnh sốt xuất huyết cho tới nhiễm độc thực phẩm.

Giới khoa học cho rằng hạn hán sẽ khiến các vụ mùa bị thất thu và tình trạng thiếu lương thực trở nên nghiêm trọng hơn tại một số khu vực; các cơn bão cuốn theo tro bụi sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh về đường hô hấp và lũ lụt đi kèm các cơn bão khốc liệt sẽ làm gia tăng con số thương vong và dịch bệnh.

Ông Shigeru Omi, Giám đốc phụ trách khu vực Tây Thái Bình Dương của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nói: "Hiện tượng ấm lên của khí hậu trái đất đang ảnh hưởng nghiêm trọng đối với sự sống và sức khỏe con người... Vấn đề này sẽ nguy hiểm hơn nhiều đối với nhân loại trong một vài thập kỷ tới, nếu chúng ta không hành động ngay lập tức".

WHO cho biết khu vực châu Á - TBD rõ ràng đã cảm nhận được những tác động tiêu cực của tình trạng khí hậu trái đất ấm lên, với việc tình trạng này trực tiếp hoặc gián tiếp có liên quan đến nhiều trong số 77.000 ca tử vong mỗi năm tại khu vực này - chiếm khoảng 1/2 tổng số người thiệt mạng trên toàn thế giới được cho là do tình trạng biến đổi khí hậu gây ra.

Singapore đã nhận thấy mối liên quan giữa tình trạng nhiệt độ trái đất ấm lên với số ca nhiễm bệnh sốt xuất huyết được thống kê ở nước này. Khi nhiệt độ trung bình hàng năm từ 26,9 độ C vào năm 1978 tăng lên 28,4 độ C năm 1998, số ca nhiễm sốt xuất huyết cũng tăng gấp 10 lần.

Viện nghiên cứu môi trường quốc gia Nhật Bản (NIES) cảnh báo rằng sự ấm lên của Trái Đất sẽ dẫn tới những biến đổi lớn về khí hậu tại Nhật Bản trong vòng 20-30 năm nữa, với số "đêm hè oi bức" sẽ tăng gấp ba lần so với hiện nay và số "ngày hè nóng nực" tăng gấp 1,5 lần. Theo đó, số “ngày và đêm đông lạnh giá ở nước này cũng sẽ giảm 1/3.NIES cũng cảnh báo rằng xu hướng trên sẽ trở nên phổ biến ở hầu hết các nơi trên thế giới.

Theo số liệu của Bộ Các tình trạng khẩn cấp Nga, trong 10 năm qua số vụ thiên tai xảy ra nhiều gấp đôi so với 10 năm trước nữa. Riêng tại khu vực miền Nam nước Nga, lũ lụt đang song hành với hạn hán. Hậu quả là cây trồng không bị lũ quét sạch thì cũng chết khô. Vùng Kuban và khu Stavropol, "vựa lúa mì" của Nga, thường xuyên bị tình trạng này đe dọa. Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Thế giới tính rằng mỗi năm Nga thiệt hại 1,16-2,32 tỷ USD do thời tiết diễn biến phức tạp.

Nhiệt độ tăng cũng là yếu tố nguy hiểm đối với các vùng đầm lầy và vùng đóng băng vĩnh cửu, gây mất cân bằng sinh thái, làm suy giảm điều kiện sống của nhiều loại động thực vật. Sau 20-40 năm nữa, đất sống của loài gấu trắng sẽ thu hẹp rất mạnh; ngỗng, nhạn biển và các loại chim khác có thể sẽ mất một nửa khu vực để làm tổ. Tồi tệ hơn là sự xâm nhập vào hệ sinh thái bản địa của các loài sinh vật lạ như châu chấu, bọ ve, muỗi gây sốt rét và các loại sâu bọ có hại khác…

Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC), bao gồm 2.000 nhà khoa học của Liên Hợp Quốc (LHQ), cũng đưa ra phần kết luận của báo cáo về tình trạng biến đổi khí hậu toàn cầu, trong đó nhấn mạnh rằng việc nhiệt độ trái đất ấm lên có thể dẫn tới sự tăng trưởng mạnh hơn của các loài tảo gây bệnh.

Theo tạp chí chuyên đề Môi sinh và Đô thị hóa, mực nước biển dâng cao có thể sẽ đe dọa cuộc sống của khoảng 634 triệu người, trong đó 3/4 là ở các nước châu Á. Những người đang sống tại một số vùng duyên hải thấp cũng sẽ phải đối mặt với bão, lụt với tần suất cao hơn và tình trạng xâm mặn nguồn nước ngọt vốn vô cùng quan trọng đối với cuộc sống con người.

Những vấn đề đối với Việt Nam

Từ nay đến năm 2050, hiện tượng ấm lên của khí hậu trái đất sẽ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như thiên tai lũ lụt tàn phá các nước, trong đó có Việt Nam. Các nhà khoa học Australia cảnh báo rằng nếu như năm 2006, Việt Nam phải hứng chịu 10 trận bão lớn và nhiều cơn giông tố, thì mức độ thiên tai trong thời gian tới sẽ còn nhiều và mạnh hơn nữa.

Việt Nam là một trong những nước đầu tiên trên thế giới có thể bị nước biển tràn ngập. Hiện nay, triều cường đã tác động vào sâu trong đất liền hàng chục km. Châu thổ sông Mê Công và châu thổ sông Hồng là khu vực đất liền tiếp giáp với biển, là những bình nguyên có địa thế thấp, nên cả hai càng dễ bị ngập lụt khi nước biển dâng cao.

Châu thổ sông Mê Công được coi là một trong ba khu vực bị đe dọa lớn nhất nếu mực nước biển dâng cao thêm 1 mét. Đây là "vựa lúa" của Việt Nam, hiện sản xuất hơn 40% lượng nông phẩm và 50% sản lượng gạo của Việt Nam. Do đó, những gì xảy ra ở vùng này sẽ ảnh hưởng đến toàn quốc.

Trong một hội nghị quốc tế được tổ chức gần đây ở Hà Nội về biến đổi khí hậu toàn cầu, Giám đốc Chính sách Phát triển và Tài chính thuộc Bộ Phát triển Quốc tế Anh Mark Lowcock đã cảnh báo Việt Nam có thể là một trong những nước chịu tác động nặng nhất vì mực nước biển dâng cao. Vấn đề này không những chỉ xảy ra ở các vùng châu thổ mà còn trải dài 3.200 km bờ biển Việt Nam.

Theo ước tính của IPCC, nếu mực nước biển chỉ dâng cao thêm 1 mét, Việt Nam sẽ mất hơn 12% diện tích lãnh thổ hiện là nơi sinh sống của 23% trong tổng số dân 84 triệu người. Đối với các nước đang phát triển như Việt Nam, những tác động tiêu cực còn gây thiệt hại nhiều hơn. Với mực nước biển ngày càng dâng cao, một số khu vực sẽ trở thành đồng chua nước mặn và cư dân địa phương có thể sẽ trở thành lớp người tỵ nạn mới vì môi trường sống bị hủy hoại.

Điều đáng quan ngại không phải chỉ là hiểm họa nước biển ngày càng dâng cao mà còn xuất phát vấn đề lương thực. Báo cáo của Ủy ban Tham vấn Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc tế cho biết thời tiết thay đổi sẽ làm lượng thực phẩm ở châu Á giảm tới 20%. Cụ thể như trường hợp Việt Nam, hiện tượng nước mưa bị axít hóa do lượng CO gia tăng sẽ làm giảm nghiêm trọng sản lượng hải sản và lúa gạo, hai sản phẩm xuất khẩu quan trọng của nước ta.

Do đó, vấn đề mà Việt Nam phải giải quyết trong những năm tới và trong nhiều thập niên tới là làm sao hạ thấp lượng khí thải methanol, một loại khí thải gây hiệu ứng nhà kính được sinh ra nhiều trong quá trình sản xuất lúa gạo tại Việt Nam hiện nay. Một biện pháp có thể thực hiện là thay đổi phương thức sản xuất lúa gạo cho hữu hiệu hơn như Trung Quốc đã làm.

Hiểm hoạ do biến đổi khí hậu gây ra là rất rõ ràng và chính phủ các nước đều hiểu rõ cần hành động ngay để hạn chế khí thải làm thay đổi khí hậu. Tuy nhiên, hiện vẫn còn những bất đồng gay gắt giữa các nước Đông – Tây trong vấn đề này.

Tháng trước, Cơ quan Đánh giá Môi trường của Hà Lan thông báo rằng nền kinh tế đang phát triển bùng nổ của Trung Quốc đã vượt Mỹ, trở thành nền kinh tế thải khí CO2 lớn nhấtthế giới. Theo báo cáo của cơ quan này, trong năm 2006 Trung Quốc đã thải lượng khí CO2 nhiều hơn Mỹ 8%. Sự kiện này lại làm bùng lên cuộc tranh cãi không có hồi kết giữa các nước đang phát triển và các nước phát triển về vấn đề: Ai chịu trách nhiệm ngăn chặn thảm họa ấm lên trên toàn cầu?

Các nước cho rằng, "không có sự can dự của Mỹ, Trung Quốc và Ấn Độ - các nước sản sinh ra khí thải chủ chốt, chúng ta sẽ không thể ngăn chặn tình trạng toàn cầu ấm lên". Song đáng buồn là ba nước trên - cùng với Austraylia - lại là những trở ngại lớn đối với việc thực thi Nghị định thư Kyoto năm 1997 nhằm giảm lượng khí gây hiệu ứng nhà kính. Austraylia và Mỹ từ chối tham gia nghị định này còn các quan chức Trung Quốc và Ấn Độ thì khẳng định rằng việc phát triển kinh tế vẫn là ưu tiên đầu tiên của nước họ.

Nhìn lại 10 năm sau ngày ra đời Nghị định thư Kyoto, không một cường quốc kinh tế lớn nào - Mỹ, Trung Quốc hay Liên minh châu Âu - đã làm được điều gì đáng kể trong cuộc chiến chống lại tình trạng ấm lên trên toàn cầu. (VnMedia)