Quốc vương Ảrập Xêút cảnh báo bất ổn lan khắp Trung Đông

Mở đầu hội nghị thượng đỉnh hàng năm các lãnh đạo Vùng Vịnh ngày 9/12 tại Ryad, Quốc vương Ảrập Xêút Abdullah cảnh báo, thế giới Ảrập đang bên bờ bùng nổ vì xung đột tại Palestine, Iraq và Lebanon.

Mở đầu hội nghị thượng đỉnh hàng năm các lãnh đạo Vùng Vịnh ngày 9/12 tại Ryad, Quốc vương Ảrập Xêút Abdullah cảnh báo, thế giới Ảrập đang bên bờ bùng nổ vì xung đột tại Palestine, Iraq và Lebanon.

Quốc vương Ả rập Xê út Abdullah

"Khu vực Ảrập của chúng ta đang bị đe doạ vây quanh. Tình hình bây giờ giống như một thùng thuốc súng chỉ cần một tia lửa là nổ tung... Các phe phái ở Palestine đụng độ với nhau, Iraq đang trượt sâu vào bất hoà và cạnh tranh và Lebanon căng thẳng gia tăng", người đứng đầu hoàng gia Ảrập Xêút nói.

Hội nghị kéo dài 2 ngày (9-10/12) của Hội đồng hợp tác vùng Vịnh gồm 6 nước, tập trung bàn cách ngăn chặn xung đột bùng nổ từ những mâu thuẫn của các quốc gia trên, hoặc bế tắc hạt nhân giữa Iran và phương Tây.

Lãnh đạo Ảrập Xêút, Kuwait, Các tiểu vương quốc Ảrập thống nhất, Qatar, Bahrain và Oman sẽ thảo luận các gợi ý về cuộc chiến Iraq của ban cố vấn Mỹ. Nhóm nghiên cứu Iraq của Mỹ đã kêu gọi chính quyền Tổng thống Bush cộng tác với Syria và Iran về ngoại giao để bình ổn Iraq.

Ngoại trưởng Ảrập Xêút Saud al-Faisal hồi đầu tuần vừa cảnh báo rằng Iraq "đang đặt ra một thách thức lớn cho khu vực về vấn đề an ninh lẫn tương lai". Ông Faisal kêu gọi ngừng mọi hình thức can thiệp vào Iraq, tuyên bố nhằm vào Syria và Iran.

Cả Syria và Iran đều có quan hệ với các phe phái chính ở Iraq. Iran kết thân với các đảng Hồi giáo Shiite đang nắm quyền trong chính phủ được Mỹ hậu thuẫn, và Syria có quan hệ chặt chẽ với nhóm Ảrập Sunni - lực lượng chính của phong trào nổi dậy. Dù vậy Syria và Iran đều phủ nhận họ ủng hộ bạo lực tại Iraq.

Nhà báo Kuwait Youssef al-Rashed cho rằng đề xuất của nhóm nghiên cứu Iraq có thể dẫn tới việc Mỹ sẽ nhanh chóng rút quân khỏi Iraq và điều này sẽ ảnh hưởng tới các nước vùng Vịnh. "Nếu Mỹ không thể kiểm soát được tình hình một cách khôn ngoan thì lúc họ rút khỏi đây bất ngờ hoặc sớm hơn dự định nó sẽ bỏ lại một khoảng trống an ninh và ảnh hưởng tới tất cả chúng ta".

Người Kuwait lo ràng xung đột đẫm máu giữa người Sunni và Shiite tại Iraq có thể tràn sang nước này vì hiện người Shiite đang chiếm 30% dân số Kuwait. Ảrập Xêút và Bahrain cũng có mối lo tương tự vì ở 15% dân Ảrập Xêút và phần đông dân Bahrain là người Shiite.

Các nước vùng Vịnh cũng lo ngại bế tắc giữa Iran và phương tây về việc chính quyền Tehran phát triển vũ khí hạt nhân sẽ gây ảnh hưởng tới khu vực. Lãnh đạo các nước Ảrập sợ rằng xung đột vũ trang sẽ nổ ra trong đó Iran sẽ chống lại Mỹ và Israel. Kuwait, Bahrain và Qatar - ba nước chứa căn cứ Mỹ thì lo Iran sẽ trả thù họ.

Quan chức an ninh quốc gia hàng đầu của Iran là Ali Larijani từng yêu cầu các nước vùng Vịnh trục xuất quân Mỹ và tham gia hiệp ước an ninh khu vực với Iran.

Nhà phân tích chính trị người Qatar Mohammed al-Musfir kêu gọi các lãnh đạo Ảrập họp bàn ở Ryad nên có lập trường cứng rắn với Iran và bỏ những tuyên bố hoà nhã thường được đưa ra sau mỗi hội nghị. (Theo AP, AFP)