Ông Bastiaan Teune, Cố vấn chương trình khí sinh học :
"Mong rằng công nghệ khí sinh học sẽ được đưa vào chính sách"

Ông Bastiaan Teune (thứ hai, bên phải sang) đang trao đổi với cán bộ khuyến nông của tỉnh trong chuyến khảo sát thực tế về công tác triển khai dự án Khí Sinh học trên địa bàn Đồng Nai.

Trong chuyến công tác mới đây tại Đồng Nai nhằm khảo sát thực tế về công tác triển khai dự án Khí Sinh học trên địa bàn của tỉnh, ông Bastiaan Teune, cố vấn chương trình khí sinh học (Hà Lan) đã dành cho chúng tôi một cuộc trao đổi ngắn xung quanh vấn đề này.

* Xin ông cho biết đôi nét về tình hình triển khai thực hiện dự án "Chương trình khí sinh học cho ngành chăn nuôi Việt Nam" ?

- Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hà Lan đã ký Biên bản ghi nhớ về việc triển khai dự án khí sinh học (KSH) quy mô hộ gia đình tại 10 tỉnh ở Việt Nam vào tháng 1-2003. Tổng cục hợp tác quốc tế của Hà Lan đã hỗ trợ tài chính cho dự án với mức tài trợ ban đầu là 2 triệu USD. Dự án đã thành công bước đầu, quy mô của dự án mở rộng ra 12 tỉnh (tăng 2 tỉnh so với dự kiến). Đồng thời, tổng chỉ tiêu xây dựng từ 10.000 lên 18.000 công trình KSH. Đến nay, dự án đã kết thúc gia đoạn I và rất nhiều tỉnh đề nghị tham gia dự án trong giai đoạn II.

* Sau chuyến khảo sát lần này, ông thấy công tác triển khai thực hiện dự án KSH ở Đồng Nai ra sao?

- Đồng Nai có đội ngũ cán bộ tâm huyết với dự án, đội ngũ thợ xây dựng công trình có tay nghề cao và thiết tha đối với nghề. Phải nói Đồng Nai thực hiện rất tốt dự án. Giai đoạn 1 của dự án đã kết thúc vào cuối năm 2005, trong đó có nhiều người dân vẫn tự nguyện xây dựng công trình KSH biogas mặc dù không có sự trợ giá của dự án. Bên cạnh đó, nhiều người đã ứng dụng rất tốt công trình KSH vào sản xuất và đời sống như: đun nấu, thắp đèn, quạt, chạy máy phát điện; sử dụng bã thải của công trình tưới cho cây trồng, chăn nuôi thủy sản... rất hiệu quả. Chính những ứng dụng này cũng đang góp phần tiết kiệm chi phí sản xuất trong nông nghiệp, nâng cao mức sống cho người dân ở nông thôn.

* Như vậy có nghĩa là dự án đang nhắm đến những hộ nghèo ở nông thôn? Riêng ở Đồng Nai, đối tượng được chọn thực hiện dự án có thực sự nghèo?

- Mục tiêu của dự án là hỗ trợ cho những hộ chăn nuôi nghèo ở nông thôn. Riêng ở Đồng Nai, việc thực hiện dự án linh động hơn, vì chăn nuôi heo ở Đồng Nai thường tập trung với quy mô khá lớn, hầu hết những người chăn nuôi đều là những hộ khá giả, còn đối tượng nghèo thì lại không chăn nuôi. Vì vậy, dự án chỉ  hỗ trợ được người nghèo một cách gián tiếp như: có thể đào tạo họ thành thợ xây thực hiện các công trình KSH, được cho thắp điện, đun bếp miễn phí từ những hộ có xây dựng công trình KSH như chúng ta thấy. Cách làm này có thể giúp nâng mức sống cho người dân, tạo nguồn điện ở những nơi chưa có điện, tiết kiệm chi phí trong sản xuất, giảm thiểu ô nhiễm môi trường...

* Xin ông nói rõ hơn về chính sách hỗ trợ cho hộ chăn nuôi trong thời gian tới?

- Trong quá trình thực hiện, dự án đã gặp khó khăn về tài chính. Do vậy, bước đầu dự án  chọn một giải pháp tình thế là sử dụng nguồn thu từ cơ chế phát triển sạch (CDM) để trang trải cho phần trợ giá chiếm gần một nửa chi phí của dự án. Riêng trong năm 2006- năm chuyển tiếp sang giai đoạn 2, dự án chỉ dùng kinh phí tài trợ ODA của Chính phủ Hà Lan và phần kinh phí đối ứng của các tỉnh tham gia dự án. Còn nguồn CDM nếu thành công sẽ bổ sung vào tổng kinh phí của dự án. Năm 2006, dự án sẽ triển khai tại 24/64 tỉnh, thành trong cả nước và hỗ trợ xây dựng khoảng 10.000 công trình KSH với mức 1 triệu đồng/công trình. Đồng thời, sẽ xây dựng một cơ chế tín dụng nhỏ giúp hộ nghèo vùng sâu, vùng xa xây dựng công trình. Có thể, dự án sẽ giảm dần mức trợ giá dành cho những hộ khá giả. Ngoài ra, dự án sẽ tăng cường nâng cao ứng dụng bã thải KSH.

* Cuối cùng, ông có thể cho biết, chúng ta cần làm gì để phát triển chăn nuôi bền vững?

- Phát triển bền vững trong sản xuất nông nghiệp nói chung và trong chăn nuôi nói riêng cần chú ý đến vấn đề môi trường. Dự án KSH chính là giải pháp chúng tôi đưa ra nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi. Mong rằng, từ nay công nghệ KSH sẽ được đưa vào chính sách chung ở Việt Nam. Điều này buộc nông hộ khi phát triển chăn nuôi nhất định phải xây dựng công trình KSH xử lý chất thải. Tôi rất mừng khi nghe tỉnh Đồng Nai đang có hướng quy hoạch các vùng khuyến khích chăn nuôi tập trung có chú trọng xử lý môi trường, di dời chăn nuôi ra khỏi khu dân cư.

* Xin cảm ơn ông.

P. Trang (thực hiện)