Đội Quản chế giáo dục thuộc Trại tạm giam B5 Công an tỉnh có nhiệm vụ quản lý đối tượng bị tạm giữ, tạm giam có tội danh đặc biệt nghiêm trọng. Hàng ngày phải quản lý, giáo dục những bị can, bị cáo manh động, liều lĩnh ngoài xã hội là một nhiệm vụ không hề đơn giản của những cán bộ quản giáo nơi đây.
Đội Quản chế giáo dục thuộc Trại tạm giam B5 Công an tỉnh có nhiệm vụ quản lý đối tượng bị tạm giữ, tạm giam có tội danh đặc biệt nghiêm trọng. Hàng ngày phải quản lý, giáo dục những bị can, bị cáo manh động, liều lĩnh ngoài xã hội là một nhiệm vụ không hề đơn giản của những cán bộ quản giáo nơi đây.
* Hiểm nguy thường trực
Trại tạm giam B5 đã và đang quản lý các đối tượng tạm giam, tạm giữ phục vụ công tác điều tra, truy tố, xét xử với nhiều khó khăn phức tạp khác nhau. Quá trình công tác, cán bộ quản giáo nơi đây có thể đối mặt với các bệnh lây nhiễm từ phạm nhân, can phạm truyền qua, như: lao, viêm gan, HIV... Song, vất vả hơn cả vẫn là công tác quản lý tử tù. Sau khi bị tuyên án tử hình, các bị cáo trở về buồng giam trong tâm trạng khủng hoảng tinh thần nên thường quậy phá, chửi bới, thậm chí tấn công cán bộ quản giáo và tìm cách trốn trại. Những bị án tử hình mà Trại tạm giam B5 đang quản lý, có đối tượng đã bị tòa tuyên án tử hình cách đây tới 4 năm, nhưng chưa thể thi hành án vì chờ quyết định của Chủ tịch nước đối với đơn xin ân xá. Trong đó phải kể đến Nguyễn Văn Thâu (trong vụ cướp tiệm vàng Kim Hồng, xã Đại Phước, huyện Nhơn Trạch), đã bị tòa phúc thẩm tuyên y án tử hình từ tháng 2-2008, nhưng đến nay vẫn chưa thi hành được. Đây là đối tượng có tiền án, tiền sự đặc biệt nguy hiểm và có nhiều mánh lới đối phó với cán bộ quản giáo.
Cán bộ quản giáo hướng dẫn các bị can chăm sóc cây xanh trong Trại tạm giam B5. |
Thượng tá Võ Trọng Nguyên, Phó giám thị Trại tạm giam B5 cho biết, bị cáo Thâu thường xuyên kiếm chuyện, gây sự với quản giáo, đặt ra các yêu sách. Nếu không đáp ứng, Thâu chửi thề và tìm mọi cách chống đối nội quy. Đêm 19-8-2009, Thâu dùng cây dũa móng tay cắt cùm chân, khoét tường trốn khỏi buồng giam, nhưng bị lực lượng quản giáo tuần tra bắt lại.
Manh động không kém Thâu là bị án tử hình Võ Công Hoàng (ngụ phường Trảng Dài, TP. Biên Hòa). Hoàng sát hại dã man nữ nhân viên kế toán một công ty thuê nhà Hoàng làm trụ sở, gây căm phẫn trong dư luận, đã bị tòa phúc thẩm tuyên án tử hình. Trong thời gian chờ thi hành án, Hoàng luôn kiếm chuyện với cán bộ quản giáo, thường hát hò, gõ lắc cùm trong đêm khuya gây tiếng động. Bị quản giáo nhắc nhở, Hoàng đáp lại bằng đủ từ thô tục.
Qua công tác nắm tình hình, Ban giám thị trại biết được Hoàng đang âm mưu trốn trại nên chỉ đạo Đội Quản chế giáo dục bố trí lực lượng bất ngờ kiểm tra đối tượng ngoài giờ. Khi mở cửa buồng giam, Hoàng không cho vào với lý do: “không phải giờ làm việc” và dọa ai vào sẽ bị tấn công. Phó giám thị Võ Trọng Nguyên vừa mở cửa bước vào liền bị Hoàng cầm mền cuốn sẵn hai viên gạch lát nền tấn công làm xây xát cánh tay. Lúc này, cán bộ quản giáo ập vào khống chế Hoàng, kiểm tra cùm chân của Hoàng, phát hiện đã cưa được 1/2 thanh sắt cùm và chỉ dùng cạnh trong của hai viên gạch để cắt cùm. Hoàng khai đã cưa liên tục trong nhiều ngày và thường chọn thời điểm buổi chiều, lúc các bị can bên ngoài chơi bóng chuyền có nhiều tiếng la ó, cổ vũ đánh bóng. Âm mưu vượt ngục bị bại lộ, biết không thể qua mặt được cán bộ quản giáo nên mấy ngày sau đó Hoàng gửi lời xin lỗi giám thị và cho rằng mình phải làm như vậy vì “đang phải lựa chọn giữa cái sống và cái chết”. Sau lần vượt ngục bất thành, vẫn được cán bộ trại giáo dục, đối xử tử tế nên Hoàng đã nghiêm túc chấp hành nội quy giam giữ và nghe lời cán bộ quản giáo.
* Cảm hóa những bị can nguy hiểm hướng thiện
Để các phạm nhân, can phạm từ chỗ chống đối nội quy, quậy phá tại nơi giam giữ nghe theo và chấp hành sự quản lý, cán bộ quản giáo phải kiên nhẫn tìm hiểu rõ nhân thân lai lịch, động cơ phạm tội và tâm tư nguyện vọng của từng loại đối tượng. Từ đó, cán bộ quản giáo đề ra những biện pháp thích hợp để quản lý, giáo dục các bị can. Mặc dù số cán bộ, chiến sĩ (CBCS) làm công tác quản chế giáo dục của trại còn thiếu, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác còn nhiều hạn chế, thường xuyên có những vấn đề khó khăn nảy sinh trong quá trình quản lý giam giữ, nhưng Ban giám thị trại thường xuyên quán triệt cho CBCS bản lĩnh và tinh thần trách nhiệm với công việc, thực hiện tốt pháp luật và chính sách nhân đạo của Đảng và Nhà nước đối với người phạm tội; thái độ khoan dung, độ lượng đối với những người biết từ bỏ lỗi lầm để tiến bộ. Mỗi CBCS làm công tác quản giáo đã không ngừng nâng cao trình độ về mọi mặt để đáp ứng yêu cầu đặt ra trong quá trình công tác.
Tiếp xúc với lãnh đạo và CBCS trại tạm giam vào những ngày đầu năm 2012, điều chúng tôi cảm nhận được ở họ là lòng nhân ái, sự quyết tâm khơi dậy phần thiện trong mỗi con người lầm lỗi để phát huy, cảm hóa giáo dục họ trở về những suy nghĩ, hành động hướng thiện; kiên quyết đấu tranh giữ vững trật tự an ninh và an toàn trại. Thành tích 5 năm liền chưa để đối tượng nào trốn khỏi trại là một kết quả đáng được ghi nhận đối với Trại tạm giam B5 nói chung và CBCS Đội Quản chế giáo dục nói riêng.
Văn Nhuệ