Sáng mãi phẩm chất người lính Cụ Hồ
Kỳ 1: Gia đình bộ đội

Không cùng tuổi tác, khác xa thế hệ nhưng khi Tổ quốc cần, họ đều sẵn sàng hy sinh vì nghĩa lớn... Và hôm nay, thế hệ cựu quân nhân dạn dày trong lửa đạn vẫn giữ trong mình phẩm chất của người lính Cụ Hồ, họ luôn mong muốn truyền lại ngọn lửa truyền thống bộ đội Cụ Hồ cho các thế hệ tiếp nối.

Không cùng tuổi tác, khác xa thế hệ nhưng khi Tổ quốc cần, họ đều sẵn sàng hy sinh vì nghĩa lớn... Và hôm nay, thế hệ cựu quân nhân dạn dày trong lửa đạn vẫn giữ trong mình phẩm chất của người lính Cụ Hồ, họ luôn mong muốn truyền lại ngọn lửa truyền thống bộ đội Cụ Hồ cho các thế hệ tiếp nối.

Ông Ma Văn Nghìn (71 tuổi, ngụ tại ấp Bình Tiến, xã Xuân Phú, huyện Xuân Lộc) luôn tự hào với xóm làng khi nhà ông có 4 bộ đội Cụ Hồ. Bản thân ông có 14 năm phục vụ quân đội, 2 con trai đi bộ đội, cháu nội vừa hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về.

* "Trốn" vợ tòng quân

Ông Nghìn cho biết, 18 tuổi ông đã thoát ly gia đình theo đoàn địa chất tỉnh Lạng Sơn làm kinh tế phục vụ kháng chiến. Đến năm 26 tuổi, ông tình nguyện gia nhập quân đội. Lúc ấy, ông Nghìn đã có vợ và 2 con trai. Từ ngày gia nhập quân đội, ông Nghìn không có điều kiện liên lạc về gia đình nên mọi người cứ nghĩ ông đã hy sinh, bị địch bắt. Trong khi đó, đơn vị ông Nghìn liên tục hành quân, di chuyển khắp các chiến trường: Quảng Trị, Tây Nguyên, Đông Nam bộ.

Ông Nghìn (người đứng hàng đầu), anh Tích (thứ hai) và em Luân cùng nhau về xã họp mặt kỷ niệm ngày truyền thống 22-12.

Sau 14 năm xa gia đình, năm 1982, Trung úy Ma Văn Nghìn xuất ngũ và được Nhà nước, quân đội tặng thưởng nhiều huân, huy chương. Ông Nghìn phân trần với vợ, do mải đánh trận, theo chân "thằng giặc" về xuôi nên không thư từ được. Tuy vậy, mọi người nhìn thấy ông trở về và còn được quân đội thưởng 75 đồng (trị giá trên 3 tấn thóc thời bấy giờ) thì ai cũng mừng, tin ông theo chân bộ đội Cụ Hồ kháng chiến. Vì vậy, gia đình ông thịt một con dê lớn mời xóm làng đến ăn tiệc.

Bà Ma Thị Điều (vợ ông Nghìn) móm mém nhai trầu nhắc lại chuyện cũ: khi bà tỉa ngô trên nương thì thôn trưởng Ma Văn Sáng báo tin cho bà biết chuyện ông Nghìn đã theo bộ đội Cụ Hồ kháng chiến. Hai năm đầu, ông Nghìn còn có thư từ liên lạc với bà, nhưng sau đó thì mất hẳn liên lạc. Bà Điều càng thêm sốt ruột khi nhận được tin em trai ông Nghìn là Ma Văn Lình hy sinh tại mặt trận Quảng Trị, bạn thân của ông Nghìn là Ma Văn Lộc thì tử trận tại Cửa Tùng - Cửa Việt (đường 9 Nam Lào). Cứ vậy, hết mùa ngô, đến mùa tỉa lúa, trồng sắn, bà Điều vẫn biệt tin chồng. Bà Điều tự nhủ lòng, chồng bà theo bộ đội Cụ Hồ kháng chiến giải phóng dân tộc, chứ không phải theo gái làng khác bỏ rơi vợ con như tin đồn của bọn tâm lý chiến hay rêu rao trên trời, qua đài phát thanh.

Ông Nghìn cho chúng tôi biết, ngày ông trở về thì con trai lớn của ông là Ma Văn Tình đã tình nguyện đi bộ đội, con trai kế thì tham gia A Cờ Đồng (du kích địa phương). Sau khi xuất ngũ trở về quê nhà sinh sống, vợ chồng ông lần lượt sinh hạ thêm 2 trai và 4 gái. Nhận thấy cuộc sống nơi quê nhà khó khăn nên vào năm 1996, ông Nghìn cùng với 11 hộ dân di chuyển vào vùng đất Xuân Phú (huyện Xuân Lộc) lập nghiệp. Ông Nghìn bày tỏ, nhờ đi bộ đội mà ông khám phá được nhiều vùng đất mới trù phú, để sau này dẫn dắt bà con mình về những nơi này lập nghiệp.

Khi đồng bào dân tộc Tày quê hương ông Nghìn đã về ấp Bình Tiến lập được làng và đất ở đây đã chật, năm 2000, ông Nghìn tiếp tục là người tiên phong đưa một số hộ dân và con cháu sinh sống tại ấp Bình Tiến và nơi quê nhà Lạng Sơn di cư về xã Bom Bo (tỉnh Bình Phước) phát triển kinh tế. Tại vùng đất mới đó, ông Nghìn luôn vận động con em đồng bào dân tộc Tày viết đơn tình nguyện đi bộ đội, trong số đó có Ma Văn Luân - cháu nội ông Nghìn. Ông Nghìn nói: "Dù ở đâu, làm gì tôi cũng giữ phẩm chất bộ đội Cụ Hồ và luôn giáo dục, động viên con cháu sống có ích, trách nhiệm với địa phương, đất nước".

* Bộ đội ông, bộ đội cháu

Ở tuổi 71 tuổi, ông Ma Văn Nghìn vẫn còn chỉ đạo đám con cháu chăm lo làm kinh tế. Ông Nghìn cho biết, hiện 9 người con và 30 cháu nội, ngoại của ông đã xây dựng cuộc sống ổn định và được học hành tử tế tại quê hương mới xã Bom Bo (tỉnh Bình Phước) và xã Xuân Phú (huyện Xuân Lộc). Anh Ma Văn Tích (con trai ông Nghìn) cho biết thêm, bản thân anh và con trai Ma Văn Luân tham gia quân đội không được thành tích như cha và người chú ruột Ma Văn Lình đã hy sinh. Anh chỉ có 4 năm tham gia chiến tranh biên giới phía Bắc, con trai Ma Văn Luân thì làm nghĩa vụ quân sự thời bình. Tuy nhiên, anh vẫn tự hào khi bố con cùng sinh hoạt trong chi hội cựu chiến binh tại ấp Bình Tiến. Còn Ma Văn Luân thì bày tỏ, em tình nguyện đi bộ đội nhằm tiếp nối truyền thống gia đình, để rèn luyện ý chí tuổi trẻ, nhất là đi bộ đội thì mới được gái làng để mắt đến. Luân cho biết, em sẽ tiếp bước ông nội cùng với thanh niên trong làng tìm vùng đất mới lập nghiệp và không chấp nhận cảnh nghèo khó, bằng lòng cuộc sống bên vài sào ruộng của gia đình. Từ ngày hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về, Luân tỏ rõ là thanh niên chững chạc, nhanh nhẹn, xốc vác. Như một con trâu khỏe suốt ngày ngoài đồng, việc đồng án của trai làng như cày đất, gặt hái, gieo hạt..., Luân đều làm tất. Luân nói: "Nhờ đi bộ đội mà Luân có sức khỏe và suy nghĩ tốt".

Ông Nghìn (thứ hai từ phải sang) cùng con trai (ngồi bìa bên phải) trao đổi công việc với các nông dân trong làng.

Ông Ma Văn Nghìn cho biết, sau khi đưa 11 hộ dân về ấp Bình Tiến lập nghiệp, đến nay tại xã Bom Bo, ông đã lập được một nhánh dân ở ấp 4 với trên 40 hộ là đồng hương dân tộc Tày. Ông Nghìn nói: "Thời gian tham gia bộ đội, tôi đã biết rất nhiều vùng đất tốt để định cư. Hiện tôi đang hướng dẫn cháu Luân khảo sát các vùng đất Lộc Ninh, Bù Gia Mập (tỉnh Bình Phước) để có kế hoạch về đây làm kinh tế và tôi rất tin tưởng vào cháu Luân". Còn Luân thì bộc bạch, cuộc sống nông nghiệp ngoài sức vóc thì mình phải biết tính toán thiệt hơn, xây dựng kế hoạch làm ăn kỹ lưỡng may ra mới thay đổi đời sống và hướng dẫn người khác cùng mình làm giàu. "Chuyện khởi nghiệp của em đã được ông và bố ủng hộ, hướng dẫn. Hơn nữa, mình còn trẻ, cần trải nghiệm cuộc sống để khám phá bản thân và thử thách bản lĩnh" - Luân nói.

Trong căn nhà nhỏ nơi ấp Bình Tiến, ông Ma Văn Nghìn vẫn vững niềm tin vào những dự tính của mình. Bởi sau ông đã có con trai, cháu nội được trải nghiệm qua lính, mà lính thời bình ý chí chiến đấu chống đói nghèo cũng quyết liệt không thua kém thời cầm súng bảo vệ dân tộc, Tổ quốc như ông. Ông tâm sự, thời đi bộ đội Cụ Hồ cho ông bản lĩnh vượt khó và ông luôn đem điều này nhắc nhở con cháu, động viên bà con dân tộc Tày quê hương Lạng Sơn của mình. Bà con phải cố gắng làm giàu trên quê hương mới, không được chùn bước trước khó khăn, và trai tráng thì phải thực hiện nghĩa vụ quân sự như thế hệ của ông và những người đi trước.

Đoàn Phú