Giữ thềm lục địa của Tổ quốc
Bài cuối: Thềm lục địa máu và hoa

Trên vùng biển thềm lục địa phía Nam Tổ quốc có một nghĩa trang đặc biệt, đó là nơi yên nghỉ vĩnh hằng của 9 cán bộ, chiến sĩ (CBCS) nhà giàn DK1. Mộ của các anh là những ngọn sóng bạc đầu, là những nhành san hô nằm dưới đáy biển sâu, máu của các anh đã kết thành những bông hoa biển.

Trên vùng biển thềm lục địa phía Nam Tổ quốc có một nghĩa trang đặc biệt, đó là nơi yên nghỉ vĩnh hằng của 9 cán bộ, chiến sĩ (CBCS) nhà giàn DK1. Mộ của các anh là những ngọn sóng bạc đầu, là những nhành san hô nằm dưới đáy biển sâu, máu của các anh đã kết thành những bông hoa biển.

 Bài 1: Những "cột mốc" chủ quyền trên thềm lục địa Tổ quốc

 Bài 2: Những người đầu tiên ra chốt giữ nhà giàn

 Bài 3: Họ là những anh hùng thời đại mới

* Khúc bi tráng trên biển

Thiếu tá Bùi Văn Bổng, người sống sót trở về sau cơn bão lốc bất ngờ đêm 4-12-1990 bồi hồi kể cho tôi nghe trong trào dâng xúc động. Thiếu tá Bùi Văn Bổng (lúc bấy giờ là thượng úy trạm trưởng DK1/3) nhớ lại, chiều ngày 4-12-1990, vùng biển thềm lục địa Tổ quốc ở khu vực Phúc Tần bỗng khác thường. Phía Tây trời trong xanh ngăn ngắt, còn phía Đông từng mảng mây đen bất chợt kéo về, chẳng mấy chốc phủ kín bầu trời. Rồi sóng gió nổi lên dữ dội, nhà giàn Phúc Tần rung bần bật. Nhà giàn nghiêng dần, nghiêng dần. Mọi vật dụng trên nhà giàn bị xô lệch từ góc này sang góc khác. Thượng úy Bùi Văn Bổng và Trung úy Nguyễn Hữu Quảng đã động viên anh em, sẵn sàng đối phó với sóng bão.

Niềm vui của các chiến sĩ nhà giàn được xem ti vi bằng chảo vệ tinh TVRO.

Lúc 20 giờ ngày 4-12-1990, một đợt sóng mạnh đã đánh bật tung sàn nhà trên giàn. Những tấm gỗ lót sàn văng tung tóe xuống biển nước. Hiểm nguy cận kề, CBCS trên nhà giàn đã lấy dây thừng kết những tấm gỗ lại với nhau thành một chiếc bè, để nếu nhà giàn đổ thì bám vào đó chờ tàu đến cứu. 2 giờ sáng ngày 5-12-1990, nhà giàn Phúc Tần bị nhấn chìm trong bão tố. 8 CBCS bám vào mảng phao bè tự chế, vừa chống chọi với sóng dữ, vừa động viên nhau cố gắng giữ sức bám chặt phao. Sóng mỗi lúc một to, chiếc phao bè tự chế tan tác từng mảnh. Giữa đêm tối mịt mùng và ngâm trong nước biển giá lạnh, biết không thể trụ vững được nữa, trạm phó chính trị Nguyễn Hữu Quảng đã nhường lại chiếc can nhựa và miếng lương khô cuối cùng cho đồng đội, để rồi anh bị sóng cuốn đi.

Sau 15 giờ chống chọi trong sóng gió, các CBCS nhà giàn Phúc Tần được tàu HQ771 ra ứng cứu. Nhưng thương ơi, 3 CBCS gồm: Trung úy Nguyễn Hữu Quảng, y sĩ Lê Đức Là, nhân viên cơ điện Hồ Văn Hiền đã bị sóng dữ cuốn đi, vĩnh viễn nằm lại biển xanh khi sự nghiệp đang còn dang dở.

* Người cha mòn mỏi đợi chờ

Trong lòng nghĩa trang đặc biệt ở thềm lục địa, không chỉ có mộ của Quảng, Là, Hiền, mà còn có mộ của liệt sĩ Đại úy Vũ Quang Chương, Chuẩn úy Lê Đức Hồng, Thiếu úy Nguyễn Văn An... Tuy không ai muốn nghĩa trang này có thêm những người ngã xuống, nhưng thiên tai cứ trút xuống mức độ ngày càng khốc liệt, giữa mênh mông biển nước, ai lường trước được sự mất mát hy sinh.

Khi hay tin con trai hy sinh, từ quê nhà Thái Thụy (tỉnh Thái Bình), ông Vũ Quang Dương, bố của liệt sĩ Vũ Quang Chương, đã lặng người ngất đi. Trong tột cùng đau thương, ông tìm đến những nơi đơn vị trước đây con ông đã từng công tác. Đi đến Hải Phòng, Nha Trang hay Bà Rịa - Vũng Tàu, ở đâu ông cũng tâm niệm: "Biết đâu nó vượt biển sống sót trở về". Ông vẫn đi, dù biết đó là vô vọng. Hôm gặp chúng tôi ở nhà khách Đoàn M71 Hải quân (ở Bà Rịa - Vũng Tàu), với khuôn mặt đau khổ của người cha mất con, nghẹn ngào ông nói: "Ước mơ cuối cuộc đời của tôi là có ngôi nhà xây để che nắng che mưa, có ít nước biển và chút san hô lấy từ nơi con tôi đã hy sinh, coi đó là xương là cốt để tôi thờ cúng". Theo nguyện vọng của ông, Bộ Tư lệnh Hải quân và Đoàn M71 đã xây tặng ông ngôi nhà tình nghĩa. Mới đây, có đồng đội cũ của Chương về Thái Bình thăm ông, ông vẫn bày tỏ hy vọng con mình còn sống. Ông vẫn luôn đi dò hỏi tin tức, kiếm tìm...

Đoàn cán bộ quân và dân ra thăm nhà giàn DK1 tổ chức tưởng niệm các liệt sĩ hy sinh trên vùng biển thềm lục địa Tổ quốc.

Trong khi Đại úy Vũ Quang Chương hy sinh ở tuổi chớm 30 để lại cho gia đình bao tiếc thương, đồng đội bao cảm phục thì liệt sĩ Nguyễn Văn An để lại quê nhà Ninh Bình người vợ trẻ và đứa con trai 2 tháng tuổi chưa kịp đặt tên và chưa một lần nhìn thấy mặt. Còn liệt sĩ Nguyễn Hữu Quảng để lại sự thảng thốt ngỡ ngàng cho người vợ mới đính hôn với lời hẹn ước sau chuyến đi biển ấy về sẽ làm lễ cưới. Đó là Lê Đức Hồng, chàng trai 21 tuổi, chưa biết tình yêu là gì, với những lá thư kết bạn từ báo Tiền Phong còn nằm dưới đáy balô...

Thời gian rồi sẽ xoa dịu đi những mất mát thương đau, nhưng thiên tai làm sao lường trước được. Đây đó ở quê nhà, những người vợ, người mẹ, người em của các CBCS làm nhiệm vụ chốt giữ nơi nhà giàn vẫn luôn dõi mắt ra biển khơi với bao nỗi lo toan. Thời gian có thể làm cho họ thêm già nua, thay đổi, nhưng niềm đau, tình thương về người thân thì vẫn nguyên vẹn như mới hôm qua. Còn đối với chúng tôi, những người đang sống học tập và công tác ở nhà giàn DK1 giữa trùng dương tít tắp, sẽ nguyện cống hiến thầm lặng và sẵn sàng hy sinh quên mình để bảo vệ chủ quyền Tổ quốc.

* Vẫn vững vàng tay súng

Theo thông lệ, mỗi khi đi qua vùng biển thềm lục địa, các đoàn công tác đều làm lễ tưởng niệm hương hồn các liệt sĩ. Từ mái tóc bạc phơ đến mái đầu xanh, từ những người vào sinh ra tử qua hai cuộc kháng chiến đến các bạn trẻ chưa một lần mặc áo lính, từ những người lăn lộn với biển, đảo sống sót trở về đến những người lần đầu tiên đến nghĩa trang đặc biệt này đều không cầm được nước mắt, khi thắp hương tưởng nhớ các liệt sĩ. Và tôi, người đã từng công tác nhiều năm ở DK1 càng nghẹn ngào khi biết thêm các câu chuyện kể về những người nằm xuống. Thế hệ CBCS chúng tôi đang thay các anh giữ gìn bình yên chủ quyền biển đảo của Tổ quốc, công việc mà trước đây các anh đang làm dang dở.

21 năm qua, nhà giàn DK1 tồn tại trên biển đông như "một mốc chủ quyền" trên biển. Ở nơi xa nhất của Tổ quốc này, các chiến sĩ nhà giàn đêm ngày vững vàng tay súng bảo vệ biển trời cho đất liền bình yên. Nhà giàn DK1 vẫn hiên ngang trước bạt ngàn bão tố.

Mai Thắng