"Cuộc chiến" xe buýt
Bài 2 : Bến, mà phải... chạy theo xe!

Theo quy định hiện hành, xe buýt không cần phải có bến, chỉ cần có điểm đầu - điểm cuối tuyến và bãi đậu xe. Điều gì sẽ xảy ra khi các tuyến xe buýt vận chuyển hành khách vận dụng theo quy định này?

Theo quy định hiện hành, xe buýt không cần phải có bến, chỉ cần có điểm đầu - điểm cuối tuyến và bãi đậu xe. Điều gì sẽ xảy ra khi các tuyến xe buýt vận chuyển hành khách vận dụng theo quy định này?

>>>Bài 1 : Đua... xe buýt

* Dời bến, đến... cây xăng

Trước đây, tuyến xe buýt số 18 của HTX Đồng Tiến (trụ sở chính tại quận 12, TP.Hồ Chí Minh) chạy từ khu du lịch Đại Nam (tỉnh Bình Dương) đến bến xe Biên Hòa. Nhưng từ ngày 20-9-2010, HTX Đồng Tiến được Sở Giao thông vận tải (GTVT) cho phép nối tuyến đến xã Bắc Sơn (huyện Trảng Bom) với 64 chuyến chạy suốt từ 5 giờ sáng đến hơn 5 giờ chiều. Tại điểm đầu tuyến ở xã Bắc Sơn, do không có bến nên các xe buýt của tuyến số 18 đậu tại cây xăng Bình Hoàng. Cùng với việc chấp thuận cho HTX Đồng Tiến nối tuyến, Sở GTVT cũng giao cho bến xe Biên Hòa quản lý, điều hành điểm đầu tuyến này.

Xe buýt số 3 đậu tại trạm xăng dầu Cầu Hang (xã Hóa An).

Dù đã cử nhân viên của bến xe ngồi tại cây xăng này quản lý nhưng khi trao đổi với chúng tôi, một lãnh đạo của bến xe Biên Hòa than thở: "Từ khi tuyến xe buýt số 18 được nối tuyến, để quản lý hoạt động của các xe buýt này, ngày nào chúng tôi cũng phải cử 2 nhân viên chạy lên đóng chốt ở cây xăng Bình Hoàng. Thấy nhân viên của mình phải đi về vất vả, chỗ ngồi làm việc thì ở cây xăng, Ban giám đốc bến xe cũng chạnh lòng nhưng không biết làm sao. Chẳng lẽ cứ có tuyến nào tách ra thì bến xe phải cử người đi theo (!?)". Cũng theo lãnh đạo bến xe Biên Hòa, việc để các xe buýt không vào bến mà đậu ở các cây xăng như vậy rất bất tiện cho công tác quản lý, cũng như trong việc theo dõi lịch trình xe chạy, thời gian có bảo đảm như đã đăng ký?

Theo tìm hiểu của chúng tôi, ngoài điểm đậu xe tại cây xăng Bình Hoàng của tuyến số 18 ở huyện Trảng Bom, hiện trên địa bàn tỉnh còn có một số điểm đậu xe ở các cây xăng khác. Điển hình như tại xã Hóa An (TP.Biên Hòa), các xe buýt tuyến số 3 (đi từ Hóa An đến xã Hố Nai 3, huyện Trảng Bom) cũng có điểm đậu xe tại một cây xăng. Trước đây, xe buýt tuyến số 3 chạy từ bến xe Biên Hòa ra đến xã Hố Nai nhưng sau khi được sự chấp thuận của ngành GTVT, đơn vị này đến đậu tại cây xăng để chạy từ xã Hóa An đi thẳng đến Hố Nai.

* Lo xe buýt bỏ bến

Theo thông tư số 14/2010/TT-BGTVT của Bộ Giao thông vận tải hướng dẫn thi hành Nghị định số 91/2009/NĐ-CP, ngày 21-10-2009 của Thủ tướng Chính phủ về "Kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô" quy định, đối với xe buýt thì tại điểm đầu, điểm cuối tuyến phải có bảng thông tin về tuyến, trong đó thể hiện những nội dung như: tên tuyến, số hiệu tuyến, lộ trình tuyến, tần suất xe chạy, nhà chờ và các công trình phụ trợ khác... Tuy nhiên, qua ghi nhận của chúng tôi, tại các điểm đậu xe ở các cây xăng như vừa nêu, dù đây là các điểm đầu tuyến nhưng không có nhà chờ xe buýt, thậm chí cũng chẳng có bảng thông tin về tuyến.

Theo ghi nhận của chúng tôi, trong khi các xe buýt chạy tuyến đường ngắn thường ế khách thì trên các xe buýt chạy đường dài, hành khách phải đứng lâu, rất mệt mỏi do quá đông, không còn chỗ ngồi.

Cũng theo thông tư trên, việc kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định (gồm: tuyến liên tỉnh và tuyến nội tỉnh, người dân gọi nôm na là xe đò) có xác định bến đi, bến đến được cơ quan quản lý tuyến chấp thuận. Tuy nhiên, đối với loại hình kinh doanh vận tải bằng xe buýt thì không thấy quy định phải có bến mà chỉ cần có nơi đậu xe, có điểm đầu và điểm cuối tuyến. Nói tóm lại, cùng là phương tiện vận tải hành khách có tuyến cố định (hành trình xe chạy có điểm đầu và điểm cuối) nhưng xe đò thì bắt buộc phải có bến, còn xe buýt thì không. Do quy định hiện hành như vậy và cùng với việc một số tuyến xe buýt như vừa nêu không vào bến, hiện nay Ban giám đốc bến xe Biên Hòa rất lo ngại các HTX xe buýt khác cũng sẽ nối đuôi nhau xin rút khỏi bến xe. Đại diện bến xe Biên Hòa nói: "Thực tế, có một vài HTX xe buýt thấy xe của các đơn vị khác không vào bến nên đã rục rịch muốn ra khỏi bến. Nếu đơn vị kinh doanh xe buýt nào cũng ra khỏi bến hết, thì bến xe Biên Hòa chỉ còn là chỗ để cho xe đò đậu. Và như vậy, bao nhiêu tiền của Nhà nước đầu tư cho bến xe sẽ bị lãng phí".

Trao đổi với chúng tôi, lãnh đạo bến xe Biên Hòa thậm chí còn bày tỏ bức xúc rằng, việc đậu xe tại các cây xăng hiện nay chẳng khác nào lập lại những "bến cóc" - điều mà trước đây các cơ quan chức năng phải tốn nhiều thời gian và công sức để dẹp, khi chấn chỉnh hoạt động - kinh doanh vận tải hành khách trên địa bàn.

Phạm Hoàng Thái