Bức xúc nhà ở cho công nhân, sinh viên thuê
Bài 1: Khó tìm chỗ trọ bình dân

Theo số liệu từ Sở Lao động - thương binh và xã hội, hiện có 682 ngàn công nhân đang lao động làm việc tại các doanh nghiệp đóng trên địa bàn tỉnh, đó là chưa kể đến đội ngũ lao động làm việc tại hơn 60 ngàn cơ sở sản xuất nhỏ do cấp huyện quản lý. Do đó, chỗ ở cho công nhân và người lao động tạm trú vẫn là vấn đề "nóng" hiện nay...

* Chen chúc nơi phòng trọ

Trong vai người đi tìm chỗ trọ, chúng tôi đến khu phố 6, phường Long Bình (TP.Biên Hòa). Len lỏi đi vào cả chục dãy phòng trọ hỏi thuê phòng, chúng tôi đều nhận được câu trả lời: "hết phòng rồi". Có lẽ động lòng vì thấy chúng tôi vào hết nhà này đến nhà khác mà chưa thuê được phòng, Nguyễn Văn Thành, một công nhân ở trọ tại khu vực này cho biết: "Muốn tìm phòng trọ ở đây khó lắm. Nếu anh có quen ai thì xin đến ở chung phòng với họ đi". Vào dãy phòng trọ mà Thành thuê ở, chúng tôi thấy các phòng ở đây có diện tích rất hẹp. Căn phòng Thành đang ở rộng chưa đầy 8m2, không có cửa sổ, trần nhà thì thấp và không có lỗ thông gió, nên căn phòng rất ngột ngạt và nóng bức. Trong phòng, Toản, người ở cùng phòng với Thành, đang ngồi cởi trần, tay cầm chiếc quạt giấy phe phẩy mà tấm lưng vẫn đầm đìa mồ hôi. Toản nói: "Hôm nay cúp điện từ sáng, phòng nóng hầm hập mà không có quạt máy, cũng không có nước để tắm một cái cho đỡ nóng". Toản cho biết, khu nhà trọ này sử dụng nước giếng khoan, phải dùng máy bơm bơm nước lên bồn chứa để sử dụng. Vì thế, cứ hễ cúp điện thì cũng không bơm nước được.

Phòng trọ chật chội, cũ kỹ là nơi được đa số công nhân thuê ở, vì giá rẻ.

Nguyễn Thị Hảo, một nữ công nhân ở cùng dãy trọ với Thành, ngồi vắt vẻo trên chiếc xe gắn máy dựng trước cửa phòng của chị nói với sang: "Phòng ở chật chội thì cũng chấp nhận được, nhưng nhà vệ sinh thì ghê quá, lúc nào vào đó cũng nghe bốc mùi". Hảo cho biết, khu nhà trọ này không có nhà vệ sinh riêng cho mỗi phòng, mà chỉ có một nhà vệ sinh chung cho cả dãy trọ 10 phòng. Do sử dụng chung và ít có ai chịu dọn rửa nên khu nhà vệ sinh này thường xuyên bị... mất vệ sinh.

Ngồi chưa đầy 15 phút, chúng tôi đã cảm thấy khó chịu bởi một mùi hôi thối xộc vào phòng. Chỉ cho chúng tôi cái chuồng heo với hàng chục con heo ở sát dãy phòng trọ, các công nhân cho biết, mỗi khi người chủ nhà bên kia dọn rửa chuồng thì những người ở trọ bên này phải lãnh đủ. "Ở đây bất tiện và khó chịu lắm, nhưng chúng em chưa tìm được phòng nào tốt hơn"- một công nhân ở trọ nói.

Theo các công nhân ở trọ tại đây cho biết, mỗi căn phòng được cho thuê với giá có 350 ngàn đồng/tháng nhưng diện tích chưa đầy 10m2. Với diện tích nhỏ như vậy, chỉ cần 2 người ở cũng đã thấy chật, nhưng do không kiếm được chỗ ở nên có phòng đến 4 anh chị em vào ở chung.

Vào khu vực nhà trọ của những người bán móc khóa dạo tại khu phố 2, phường Bình Đa (TP.Biên Hòa), chúng tôi thấy tình cảnh còn tệ hơn. Trong những căn phòng dành cho những người buôn bán dạo này chỉ rộng chừng 12m2 nhưng có gần chục người nằm, ngồi chen chúc nhau. Trên tường còn treo kín các kệ gỗ với lỉnh kỉnh những thứ hàng ngày đi bán dạo như: mắt kiếng, móc khóa, bóp, dây nịt... Tại nhà trọ của bà Năm, chúng tôi thấy trong một căn phòng có 6 người (gồm 3 đàn ông và 3 phụ nữ) nên lân la vào bắt chuyện thì được biết đó là 3 cặp vợ chồng. Ở đây, cứ 3-4 cặp vợ chồng bán móc khóa dạo cùng thuê một căn phòng. Với những người sống độc thân thì cứ nam nữ ở riêng và mỗi phòng ít nhất cũng 6-7 người. Còn ở khu nhà trọ của bà Mười cạnh đó, về ban ngày thì khá vắng vẻ nhưng vào buổi chiều tối thì đông đúc chẳng khác gì cảnh thường thấy ở một... ký túc xá sinh viên. Đó là lúc những người đi bán móc khóa dạo trở về. Hầu hết trong số đó là dân từ các tỉnh miền Bắc, miền Trung vào, ngày đi bán dạo, ăn cơm bụi đến tối về phòng tá túc qua đêm.

Theo quyết định số 59/2009/QĐ-UBND tỉnh, điều kiện tối thiểu đối với một phòng ở cho thuê phải có diện tích 9m2, diện tích sử dụng cho mỗi người thuê không nhỏ hơn 3m2, phòng ở phải có cửa đi, cửa sổ đảm bảo thông gió và ánh sáng tự nhiên. Ngoài ra còn phải bảo đảm cho mỗi người thuê ở có giường để ngủ. Thế nhưng, khi tìm hiểu tại các phường Long Bình, Bình Đa, chúng tôi ghi nhận có nhiều nhà trọ diện tích chưa tới 9m2, và hầu hết đều không có giường, mà người thuê chủ yếu nằm dưới nền nhà. Còn theo Sở Xây dựng, trong tổng số hơn 100 ngàn phòng trọ trên toàn tỉnh hiện nay, có đến 32,62% nhà trọ được xây dựng trên đất nông, lâm nghiệp và 2,48 xây trên đất thuộc diện giải tỏa. Đối với các loại đất này, chủ hộ không được cấp phép xây dựng, do đó các phòng trọ này không được đầu tư đúng tiêu chuẩn theo quy định.

* Giá tiền điện, nước còn cao

Tại một khu nhà trọ thuộc tổ 38, khu phố 5, phường Long Bình, chúng tôi gặp một công nhân ở trọ tên Điềm, làm ở Công ty Nam Yang (KCN Amata). Chị Điềm cho hay, khu phòng trọ nơi chị ở có tất cả 4 dãy, mỗi dãy 10 phòng nhưng chỉ có 2 dãy phòng có nước máy sử dụng, còn lại thì dùng nước giếng khoan. Chị Điềm còn cho biết, nước giếng ở đây đã bị nhiễm phèn, có mùi hôi khó chịu nhưng hàng ngày chị vẫn phải sử dụng để tắm giặt, thậm chí để nấu ăn. Trả lời câu hỏi của chúng tôi, sao không kêu chủ nhà trọ gắn đồng hồ cho sử dụng nước máy, chị Điềm nói: "Thôi, em xài nước giếng tiết kiệm hơn. Nước máy bà chủ lấy 4 ngàn đồng/m³, nước giếng thì chỉ có 2 ngàn đồng".

Ngay cạnh nhà trọ công nhân là dãy chuồng heo.

Qua tìm hiểu những khu nhà trọ ở các phường Long Bình, Bình Đa... chúng tôi ghi nhận, hiện còn rất nhiều chủ phòng trọ không tính giá theo quy định khi Nhà nước hỗ trợ giá điện, nước cho người ở trọ. Như tại khu nhà trọ của Toản và Thành ở khu phố 8, phường Long Bình, chủ nhà trọ lấy giá 1.500 đồng đối với 20kwh đầu tiên cho mỗi phòng, từ 20kwh trở lên lấy giá 2.000 đồng.

Trao đổi về vấn đề trên, ông Tống Thanh Đa, Chủ tịch UBND phường Long Bình, cho biết: "Phường Long Bình hiện có hơn 20 ngàn phòng trọ do người dân đầu tư nên cũng gây không ít khó khăn cho công tác quản lý của địa phương. Ngoài việc các chủ nhà trọ không thu đúng giá điện, nước theo quy định, thì còn nảy sinh nhiều vấn đề xã hội khác, như: tệ nạn cờ bạc, uống rượu say đánh nhau gây mất trật tự... Trước thực tế trên, một trong những nỗ lực của phường là thành lập các câu lạc bộ nhà trọ, qua đó tăng cường hiệu quả công tác quản lý, tuyên truyền pháp luật cho công nhân lao động ở trọ trên địa bàn".