Khi "con kiến" đi kiện "củ khoai"
Kỳ 5: Một câu chuyện buồn

Chính vì thiếu kiến thức về Luật Lao động, một công nhân bị tai nạn lao động với tỷ lệ thương tật lên đến 41%, mà không được doanh nghiệp bồi thường thỏa đáng. Đến khi anh vác đơn đi kiện, thì đã muộn...

Chính vì thiếu kiến thức về Luật Lao động, một công nhân bị tai nạn lao động với tỷ lệ thương tật lên đến 41%, mà không được doanh nghiệp bồi thường thỏa đáng. Đến khi anh vác đơn đi kiện, thì đã muộn...

* Tai nạn thương tâm

Đưa bàn tay phải đầy sứt sẹo không còn ra hình dạng, chỉ còn có ngón tay cái và ngón út, làm việc gì cũng khó khăn, anh Đào Văn Kỷ (SN 1979, ngụ tại ấp Bùi Chu, xã Bắc Sơn, huyện Trảng Bom) buồn rầu kể lại câu chuyện của mình.

Một người nước ngoài đến Trung tâm tư vấn pháp luật LĐLĐ tỉnh để nhờ tư vấn về Luật Lao động.

Sau nhiều năm chỉ được ký hợp đồng lao động (HĐLĐ) ngắn hạn, ngày 11-7-2000, anh Kỷ được Công ty B.B. (chuyên sản xuất bô xe máy, ở khu công nghiệp Hố Nai 3, huyện Trảng Bom) chính thức ký HĐLĐ không xác định thời hạn khiến anh rất đỗi vui mừng, vì yên tâm có được việc làm ổn định lâu dài. Oái oăm thay, chỉ 3 tuần sau đó, khi làm tăng ca vào ngày chủ nhật (ngày 6-8-2000) theo yêu cầu của công ty, anh Kỷ bị tai nạn lao động khi bị máy dập khuôn dập trúng vào bàn tay phải. Hậu quả là toàn bộ ngón 2, 3, 4 và hơn một nửa lòng bàn tay của anh bị dập nát, phải cắt bỏ. Phía Công ty B.B. sau khi đưa anh Kỷ đi cấp cứu và điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy, chỉ thanh toán tiền viện phí mà không nói năng gì đến tiền trợ cấp tai nạn lao động theo quy định của Luật Lao động. Ngoài ra, do công ty không đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) nên anh Kỷ cũng bị mất đi khoản thanh toán bảo hiểm của phía BHXH. Về phía anh Kỷ, do không hiểu biết về pháp luật lao động nên tự cho rằng tai nạn lao động dẫn đến thương tật là do "số mình xui", không lên tiếng yêu cầu công ty bồi thường và cũng không biết gì về các khoản chi trả mà đáng ra anh phải được hưởng.

Sau khi sức khỏe ổn định và xuất viện, anh Kỷ tiếp tục trở lại công ty làm việc. Do anh bị thương tật không thể tiếp tục làm công việc đứng máy như trước đây, công ty chuyển anh qua làm ở bộ phận xử lý hàng. Lương của anh Kỷ được nhận lúc đó là 600 ngàn đồng/tháng, giống như những công nhân khác trong cùng bộ phận, mà không hề được ưu đãi hay trợ cấp thêm khoản nào khác. Anh Kỷ lại một lần nữa tự bằng lòng với mình rằng, mình bị thương tật như thế mà công ty vẫn bố trí công việc cho làm là "quý hóa" lắm rồi, anh không hề biết mình đang dính "chiêu lừa" của công ty để không phải bồi thường tai nạn lao động.

* Thiệt đơn thiệt kép

Năm 2006, gần 6 năm sau khi bị tai nạn lao động, anh Kỷ mới được Công ty B.B. cho đi giám định thương tật tại Hội đồng giám định y khoa tỉnh. Nhưng đó không phải vì "lòng tốt", mà vì công ty muốn chứng minh có nhận lao động khuyết tật để được hưởng ưu đãi về thuế của Nhà nước. Kết quả, tỷ lệ thương tật khi được giám định của anh Kỷ lên đến 41%. Tuy nhiên, nhờ chuyến đi giám định này, anh Kỷ mới được biết đến quy định doanh nghiệp phải bồi thường cho công nhân khi xảy ra tai nạn lao động. Do đó, khi trở về công ty, anh Kỷ đặt vấn đề muốn được hưởng trợ cấp và bồi thường, nhưng phía Công ty B.B. vẫn lờ đi. Thấp cổ bé miệng, cộng thêm thiếu am hiểu quy định của pháp luật lao động, anh Kỷ lại tiếp tục chấp nhận "số phận" của mình.

Bàn tay bị thương tật nhưng anh Đào Văn Kỷ đã bị công ty trốn tránh trách nhiệm bồi thường.

Nhưng đến đầu năm 2009, được bạn bè chỉ dẫn đến Trung tâm tư vấn pháp luật Liên đoàn lao động tỉnh, anh Kỷ mới biết thời gian qua mình đã chịu thiệt thòi quyền lợi rất lớn, nên sau nhiều lần yêu cầu mà phía công ty vẫn im lặng, anh Kỷ quyết định nhờ các cơ quan chức năng can thiệp. Đơn đề nghị giúp đỡ của anh Kỷ chưa giải quyết xong thì anh đã bị Công ty B.B. ép nghỉ việc vào ngày 8-5-2009. Càng buồn hơn, khi các cấp tòa án từ huyện đến tỉnh đều từ chối nhận đơn khởi kiện yêu cầu Công ty B.B. chi trả tiền trợ cấp và bồi thường tai nạn lao động của anh Kỷ, bởi lý do: hết thời hạn khởi kiện!

Anh Kỷ cho biết, từ ngày bị cho thôi việc đến nay, hoàn cảnh gia đình anh rất khó khăn. Với bàn tay bị thương tật, sức khỏe giảm sút, anh đi đâu xin việc cũng chỉ nhận những cái lắc đầu từ chối nên từ đó đến nay đành quanh quẩn ở nhà, thi thoảng ai gọi gì thì làm đấy, thu nhập rất bấp bênh, hầu như không có. Gia đình 3 người của anh hiện đều trông cậy vào đồng lương xấp xỉ 2,6 triệu đồng/tháng của chị Phan Thị Lụa, vợ anh, công nhân của Công ty Việt Vinh 2. Người phụ nữ ốm yếu, mảnh khảnh ấy giờ lại đang là trụ cột chính của gia đình, bao nhiêu gánh nặng chi phí gia đình đều đổ dồn lên đôi vai gầy của chị. "Phải chi tôi hiểu biết hơn về Luật Lao động thì bây giờ đâu phải lâm vào hoàn cảnh khốn khổ như thế này. Nhưng tôi cho rằng, thương tật của tôi là có thật, việc công ty lợi dụng sự thiếu hiểu biết của tôi để cố tình trốn tránh trách nhiệm là có thật, thì các cơ quan nhà nước nên can thiệp để bảo vệ quyền lợi, giúp đỡ cho tôi mới đúng, tại sao lại đặt ra thời hạn khởi kiện làm gì? Thương tật này sẽ theo tôi suốt cả mấy mươi năm còn lại của cuộc đời, trong khi thời hiệu khởi kiện thì chỉ có 12 tháng, quá vô lý!", anh Kỷ chua chát nói.

Thanh Thúy