So với các địa phương khác thì huyện Vĩnh Cửu có lợi thế với nhiều mỏ khoáng sản trữ lượng lớn, chất lượng tốt, giá trị kinh tế cao. Đây là điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế của địa phương, nhưng đồng thời cũng gây ra không ít khó khăn cho đời sống của người dân trong vùng, nhất là ảnh hưởng đến môi trường sống và phát triển sản xuất nông nghiệp.
So với các địa phương khác thì huyện Vĩnh Cửu có lợi thế với nhiều mỏ khoáng sản trữ lượng lớn, chất lượng tốt, giá trị kinh tế cao. Đây là điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế của địa phương, nhưng đồng thời cũng gây ra không ít khó khăn cho đời sống của người dân trong vùng, nhất là ảnh hưởng đến môi trường sống và phát triển sản xuất nông nghiệp.
Huyện Vĩnh Cửu có tiềm năng khoáng sản phong phú về chủng loại, trong đó có các loại nguyên, vật liệu xây dựng như: cát, đá, keramzit phục vụ cho sản xuất bê tông nhẹ; puzlan và laterit là nguyên liệu phụ gia cho sản xuất xi măng. Vì vậy, địa bàn huyện này đã và đang có nhiều doanh nghiệp xin giấy phép, triển khai khai thác khoáng sản với quy mô lớn.
 |
| Khai thác, chế biến đá thường gây ra bụi bặm khó kiểm soát. |
Hiện nay, các mỏ khoáng sản nằm trên địa bàn các xã: Thiện Tân, Tân An, Thạnh Phú, Cây Gáo... đã được UBND tỉnh quy hoạch và cấp phép cho một số doanh nghiệp vào khai thác. Bên cạnh những mỏ đã đi vào hoạt động khai thác, có một số mỏ mới được cấp phép thăm dò (trên cơ sở quy hoạch mới) để thay thế các mỏ đá ở TP.Biên Hòa sẽ đóng cửa vào cuối năm 2010. Trong đó, các địa phương bổ sung quy hoạch để thăm dò và khai thác khoáng sản trong tương lai là trên địa bàn các xã: Bình Lợi, Vĩnh Tân, Tân An và thị trấn Vĩnh An. Ví dụ như ở xã Bình Lợi có 75 hécta đất nông nghiệp (trồng lúa và mía) nằm trên mỏ đá, nên có một doanh nghiệp đã xin được giấy phép và đang tiến hành thăm dò chất lượng, trữ lượng. Ở xã Vĩnh Tân có mỏ puzlan nằm trên diện tích gần 37 hécta với trữ lượng 8,17 triệu tấn; xã Tân An có mỏ laterrit nằm trong diện tích 95 hécta, trữ lượng khoảng 3,24 triệu tấn. Đây là hai mỏ vừa được tỉnh điều chỉnh bổ sung quy hoạch để đưa vào khai thác dạng công nghiệp.
Ngoài ra, trên địa bàn huyện Vĩnh Cửu còn có một số mỏ đá với trữ lượng khá lớn nhưng lại nằm trong khu vực cấm hoặc tạm thời cấm khai thác. Đó là các mỏ đá nằm ven vành đai quân sự, trong khu dân cư, trùng với vùng trồng lúa 2 - 3 vụ hoặc nằm dưới đường điện cao thế. Ngoài ra, huyện Vĩnh Cửu là địa phương có nhiều đồi đất có thể khai thác vật liệu san lấp. Trên thực tế, một số người đã tận dụng khai thác đất, vật liệu san lấp bằng cách xin phép cải tạo vùng trồng lúa, hoa màu kém hiệu quả sang làm ao nuôi trồng thủy sản. Bên cạnh đó, Vĩnh Cửu là địa phương có diện tích hồ Trị An rộng và sông Đồng Nai chảy qua suốt chiều dài huyện nên có trữ lượng cát xây dựng khá lớn. Hiện nay, trên lòng hồ Trị An có Công ty Đồng Tân được cấp phép khai thác cát, ngoài ra còn có một số người cũng thường lén lút bơm hút cát lậu. Song, hoạt động khai thác cát lậu diễn ra phổ biến nhất là tại hai xã Bình Lợi, Bình Hòa. Theo thống kê của Phòng Cảnh sát giao thông đường thủy tỉnh và Phòng Tài nguyên - môi trường Vĩnh Cửu, mỗi năm trên địa bàn huyện có không dưới 10 vụ bơm hút cát lậu bị phát hiện.
* Nỗi khổ của người dân
Huyện Vĩnh Cửu có hai tuyến giao thông huyết mạch là đường tỉnh 767 và 768. Tuy nhiên, từ nhiều năm qua, đoạn đường từ xã Thạnh Phú đi qua xã Thiện Tân đến xã Tân An (khu vực có nhiều mỏ đá đang trong thời gian khai thác) trên tỉnh lộ 768 trở thành nỗi ám ảnh của người dân địa phương và những ai đi qua lại đây. Nguyên do là thường có rất nhiều xe tải ben chở đá, cát hoạt động với mật độ dày đặc, chạy với tốc độ cao đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe, tính mạng của người dân. Hàng năm, đoạn đường này đều xảy ra tai nạn giao thông do xe tải chở vật liệu xây dựng gây ra.
 |
| Xe tải hoạt động trên tỉnh lộ 768 với mật độ cao gây hư hỏng mặt đường và làm ô nhiễm môi trường. |
Đó là một trong những lý do khiến người dân các xã này phản ứng quyết liệt hoạt động khai thác, chế biến và kinh doanh khoáng sản của các doanh nghiệp đóng trên địa bàn mỗi khi tiếp xúc với đại biểu HĐND, đại biểu Quốc hội. Bên cạnh đó, người dân còn cho rằng, chính hoạt động vận chuyển vật liệu xây dựng đã gây ra tình trạng hư hỏng nặng đoạn đường này. Thực tế, trên toàn tuyến tỉnh lộ 768 chỉ có đoạn đường khoảng 10km đi từ xã Thạnh Phú đến xã Tân An là hư hỏng nghiêm trọng. Điều này chứng tỏ, do các xe tải ben chở vật liệu xây dựng gây ra. Ông Nguyễn Phước Lộc, Phó trưởng phòng Tài nguyên - môi trường huyện Vĩnh Cửu cho biết, ngoài nguyên nhân các xe tải ben chở vật liệu quá tải gây ra, đường nhanh chóng hư hỏng, xuống cấp còn do thường xuyên bị ngấm nước (các doanh nghiệp dùng nước tưới bụi).
Song, người dân địa phương phản ứng quyết liệt nhất là hoạt động khai thác, chế biến và vận chuyển vật liệu xây dựng ở khu vực Thiện Tân đã gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường rất nghiêm trọng. Theo Bộ Tài nguyên - môi trường, hoạt động này không thể không gây ra tình trạng bụi bặm, ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt người dân địa phương. Tuy nhiên, để giảm thiểu đến mức thấp nhất những ảnh hưởng đó, Sở Tài nguyên - môi trường Đồng Nai thường xuyên tổ chức thanh, kiểm tra và xử phạt nghiêm các trường hợp không làm tốt công tác bảo vệ môi trường. Nhưng trên thực tế đối với hoạt động khai thác đá thì việc kiểm soát bụi, không để gây ô nhiễm môi trường là... không tưởng. Ông Nguyễn Phước Lộc cho biết thêm, nếu như trước đây các ruộng bắp, lúa và vườn bưởi của người dân ở xã Thiện Tân cho năng suất và chất lượng cao thì hiện nay do bị bụi đá bám vào nên cây ít ra hoa, khó kết trái, hoặc có kết trái cũng không đạt chất lượng, năng suất như trước. Đối với tình trạng ô nhiễm môi trường gây ảnh hưởng đến sinh hoạt, sức khỏe của người dân, theo ông Lộc, bà con sống trong khu vực này đã không thể sử dụng nước mưa; cuộc sống hoàn toàn bị thay đổi để "thích ứng" với nạn xe tải ben chạy đầy đường và bụi bám đầy người, nhà cửa. Do đó, sức khỏe của người dân, nhất là liên quan đến đường hô hấp bị ảnh hưởng nghiêm trọng...
Mộc Xuyên - Tân Thành
![[Video_Chạm 95] Phường Bình Phước](/file/e7837c02876411cd0187645a2551379f/122025/4_c95_binh_phuoc.mp4.00_00_45_19.still001_20251221105654.jpg?width=400&height=-&type=resize)
