LTS: Vừa qua, nhà báo MAI SÔNG BÉ, Giám đốc Đài PTTH Đồng Nai, Chủ tịch Hội Nhà báo tỉnh đã có chuyến công tác Trung Quốc cùng đoàn đại biểu Liên đoàn lao động tỉnh. Những cảm xúc từ chuyến đi được nhà báo Mai Sông Bé ghi chép qua loạt bài, khởi đăng từ số báo hôm nay. Báo Đồng Nai xin giới thiệu cùng bạn đọc.
LTS: Vừa qua, nhà báo MAI SÔNG BÉ, Giám đốc Đài PTTH Đồng Nai, Chủ tịch Hội Nhà báo tỉnh đã có chuyến công tác Trung Quốc cùng đoàn đại biểu Liên đoàn lao động tỉnh. Những cảm xúc từ chuyến đi được nhà báo Mai Sông Bé ghi chép qua loạt bài, khởi đăng từ số báo hôm nay. Báo Đồng Nai xin giới thiệu cùng bạn đọc.
Trên quê hương "quốc phụ" Trung Hoa
Từ Tổ quốc của Hồ Chí Minh vượt qua 3.000km trên chuyến bay VN916 của Hãng Hàng không quốc gia Việt
 |
| Đoàn đại biểu LĐLĐ tỉnh Đồng Nai trước nhà lưu niệm Tôn Trung Sơn. |
Đó là một con người mà hồi đầu thế kỷ XX, cách đây gần 100 năm đã rung chuyển đất nước Trung Hoa rộng lớn bằng cuộc cách mạng tư sản dân quyền ở Trung Quốc thời bấy giờ. Ông được tôn làm "quốc phụ" của nước Trung Hoa mới và là người đứng đầu "tứ đại nhân" của Trung Hoa hiện đại.
***
Ngay khi xuống sân bay Bạch Vân, xem như chúng tôi đã đặt chân vào "phương Nam đại môn" của Trung Quốc được phát triển từ cửa sổ nhỏ cách đây không lâu bằng nỗ lực sáng tạo của các hậu duệ Tôn Trung Sơn. Từ sân bay, chúng tôi đến thẳng nhà lưu niệm Tôn tiên sinh ở giữa lòng thành phố Quảng Châu hoa lệ. Ngôi nhà này được thiết kế bởi Lý Lan Tuế, người được xem là Lỗ Ban - ông tổ thợ mộc thứ hai của Trung Quốc. Bên ngoài, trước tòa nhà là bức tượng đồng của người con mà Quảng Đông vô cùng tự hào về dấu ấn mà ông để lại trong lịch sử Trung Quốc.
Tôi đến Quảng Đông lần này là lần thứ hai, nhưng trong tôi vẫn tươi nguyên tình cảm và lòng kính trọng đối với vùng đất này. Bởi nơi đây không chỉ là quê hương của Tôn tiên sinh, mà là nơi một thời còn được mệnh danh là Moscow của phương Đông, nơi đùm bọc phong trào cách mạng châu Á, trong đó có cách mạng Việt Nam từ thời chuẩn bị dựng Đảng Cộng sản Việt Nam. Nơi đây từng in dấu chân kỷ niệm của nhiều nhà cách mạng châu Á, trong đó có Nguyễn Ái Quốc, khi Người từ Liên Xô về Quảng Châu xây dựng tổ chức Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội và báo Thanh niên năm 1925 để từ đó xuất hiện dòng Báo chí Cách mạng Việt Nam, tiền đề để xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam.
***
Đi trên những con đường của Quảng Châu, tôi miên man nghĩ về Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh, một người mà những tư tưởng, đạo đức của Người qua những quyển sách, thước phim tư liệu tôi được xem, tôi nghĩ Bác Hồ của chúng ta hẳn có nhiều tình cảm và ấn tượng về vùng đất này. Những kỷ niệm về Nguyễn Ái Quốc cũng được người Quảng Đông lưu giữ trong một ngôi nhà nhỏ ở phố Văn Minh, nơi từng đặt trụ sở của tổ chức Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội. Cũng trên những con đường của Quảng Châu, nơi được vinh danh là thành phố hoa với 60 loại hoa quý, trong đó hoa Mộc Miên được xem là thứ hoa của thành phố này, tôi chợt nghĩ về "ông già Bến Ngự" tức cụ Phan Bội Châu, người cùng quê với Nguyễn Ái Quốc cũng đã từng đến đây để tính kế sách cho việc giải phóng dân tộc. Nơi đây, cũng từng in dấu chân của những người con của Việt
Khi đi trên những đường phố đầy cây xanh lung linh, ánh đèn chạy dọc dòng sông Châu Giang thơ mộng, anh Lê Quốc Triệu, một chàng trai quê ở Triều Châu, có vợ ở quận Phú Nhuận, TP. Hồ Chí Minh, chỉ tay về phía bên kia sông và nơi đó là khách sạn Victoria. Nơi đây, đã từng nổ ra tiếng bom Sa Điện, ám sát toàn quyền Meller làm dậy sóng nước Châu Giang làm rung chuyển cả Đông Dương thuộc địa. Sự hy sinh lẫm liệt của Phạm Hồng Thái, một người đồng hương của Nguyễn Ái Quốc - tác giả tiếng bom Sa Điện được nhân dân Trung Quốc kính trọng và thi hài ông được đưa vào an táng trong nghĩa trang Hoàng Hoa Cương, nơi an nghỉ của 72 liệt sĩ Cách mạng Tân Hợi.
Cũng bên bờ Châu Giang, tôi bâng khuâng nghĩ về dòng sông Đồng Nai quê hương, dòng sông mà nhà văn Hoàng Văn Bổn trong những trang văn của mình luôn nhắc đi, nhắc lại là dòng sông linh thiêng. Trên dòng sông này có Nông Nại Đại Phố, một địa danh gắn liền với Trần Thượng Xuyên, Trần Thanh Bình, Trần Đại Địch, là những người con của Quảng Đông, từng được chúa Nguyễn và người Việt Nam cưu mang hồi thế kỷ 17.
***
Nơi chôn nhau cắt rốn của Tôn Trung Sơn là thành phố Trung Sơn nằm giáp thành phố Quảng Châu, giáp với thành phố Phật Sơn, Giang Môn ở phía Tây và Tây Bắc; giáp Châu Giang và Thâm Quyến ở phía Đông và Chu Hải, Ma Cao về phía Nam.
Tôn Trung Sơn sinh ra trong một gia đình nông dân khá giả ở thôn Thúy Hanh, ngày nay là Trấn Nam Lãng, huyện Hương Sơn, tỉnh Quảng Đông. Huyện Hương Sơn được đổi tên là Trung Sơn và nâng lên cấp thành phố để vinh danh người con vĩ đại của quê hương. Thành phố có diện tích khoảng 1.800 km2 và dân số chừng 3 triệu người. Trong thành phố có nhiều nơi ghi dấu kỷ niệm "quốc phu" các Trung Hoa như: công viên Tôn Văn có đặt bức tượng đồng lớn nhất trong các bức tượng đồng tạc hình ảnh Tôn Văn; có Tôn Văn Tây là một phố đi bộ lớn trong khu phố cổ được xây dựng theo phong cách cổ thời những năm đầu thế kỷ 20, tòa nhà lưu niệm Tôn Trung Sơn nằm trên ngọn đồi cạnh tháp Thụ Phong Văn bút hình bát giác, cao 7 tầng được xây dựng năm 1608, cách đây vừa đúng 400 năm. Đây là một địa điểm mà nhiều du khách thường đến thăm.
***
Do gia đình khá giả nên thời niên thiếu, Tôn Văn đã theo học tiểu học và trung học của người châu Âu ở
Là một bác sĩ y khoa, song cũng như Lỗ Tấn bỏ nghề y để theo nghề văn dùng bút giải phẫu cả dân tộc và thời đại, ông nghĩ nếu làm bác sĩ chỉ chữa bệnh cứu được vài người, phải làm chính trị mới cứu cả dân tộc đang bị ngoại bang xâu xé thành nhiều mảnh.
Từ việc thành lập tổ chức Hưng Trung Hội phát triển thành Trung Quốc Đồng minh Hội và sau đó là Quốc dân Đảng với chủ nghĩa tam dân: dân tộc độc lập, dân quyền tự do, dân sinh hạnh phúc và quốc dân Đảng cải tiến Chủ nghĩa tam dân, bổ sung nội dung hợp tác với Liên Xô, liên minh với Đảng Cộng sản, dựa vào công nông là một quá trình phát triển nhận thức chính trị của một kẻ sĩ Trung Hoa.
Đó cũng là một thời kỳ hoạt động cách mạng sôi nổi của người con Quảng Đông trên chính trường Trung Quốc. Việc ông từ chức Tổng thống làm thơ để lôi kéo bọn quân Phiệt Bắc Dương và sự phản bội cách mạng Tân Hợi của Viên Thế Khải cũng như cái chết đột ngột của Tôn Văn là tổn thất to lớn cho phong trào cách mạng Trung Hoa thời ấy. Tuy nhiên cùng với chủ nghĩa tam dân phát triển thêm 3 nội dung như đã đề cập việc ông thành lập Trung Hoa dân quốc, ban bố Hiến pháp lâm thời để làm nền tảng trị nước, ông đã được tôn làm "người cha của Trung Hoa".
Hồ Chí Minh sinh ra đời sau Tôn Trung Sơn 24 năm, nhưng ở Cách mạng tháng Mười 1917, Hồ Chí Minh nhận ra con đường giải phóng dân tộc, còn đối với Tôn Trung Sơn ông cũng tìm thấy ở cuộc cách mạng do Lê nin lãnh đạo những nội dung mới nên ông đã bổ sung chủ nghĩa tam dân thêm nội dung liên minh với Liên Xô, với Đảng Cộng sản Trung Quốc và dựa vào công nông để làm cách mạng.
Rất tiếc ông mất đột ngột nên liên minh quốc cộng, sau này bị Tưởng Giới Thạch, người bạn cột chèo với ông phản bội. Nhưng phu nhân của ông, bà Tống Khánh Linh vẫn ở lại với Trung Hoa đại lục và đi vào lịch sử Trung Hoa như một người phụ nữ đoan chính, giàu lòng yêu nước, được nhân dân tôn kính.
Mai Sông Bé
Kỳ tới: TRÊN QUÊ HƯƠNG TRẦN THƯỢNG XUYÊN
