Tai nạn lao động: Nỗi đau sau những con số

Hằng năm, cứ đến đợt tổng kết về công tác an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) là những người có trách nhiệm lại cảm thấy nhói lòng. Bởi nhiều năm qua tuy các ngành, các cơ quan chức năng đã có nhiều cố gắng nhưng cùng với sự phát triển về kinh tế, số vụ tai nạn lao động (TNLĐ) cũng ngày càng gia tăng.

Nhân viên điện lực trên công trường. (Ảnh : MINH HỌA)

* Một ngày xảy ra hơn 3 vụ

Theo ông Lâm Duy Tín, Phó giám đốc Sở Lao động - thương binh và xã hội (LĐ-TBXH), chỉ qua thống kê trên các doanh nghiệp có báo cáo, trong năm 2007 đã xảy ra đến 1.177 vụ TNLĐ làm 1.193 người bị nạn, trong đó có 23 người bị chết và 104 người bị thương nặng. Tính bình quân, một ngày trên địa bàn tỉnh xảy ra hơn 3 vụ TNLĐ. Nếu tính về vật chất như chi phí thuốc men, mai táng, bồi thường, thiệt hại tài sản trong những trường hợp xảy ra TNLĐ trên, con số thiệt hại lên đến hơn 1,3 tỷ đồng. Nhưng phía sau những số liệu đau lòng ấy là những mất mát về tinh thần không gì có thể bù đắp nổi. Trong vụ TNLĐ tại Công ty TNHH chăn nuôi CP, công nhân Nguyễn Ngọc Tuấn đã bị kiện hàng đè chết khi tuổi đời còn rất trẻ, chỉ mới vừa 23 tuổi, để lại người vợ trẻ là chị Võ Hằng Như Nguyệt và cháu bé mới hơn 1 tuổi. Đau lòng hơn, vụ TNLĐ tại công trình xây dựng nhà xưởng Công ty Đặng Tư Ký (KCN Nhơn Trạch 1) làm chết một lúc đến 3 công nhân và bị thương nặng 5 công nhân khác.

Kết quả điều tra cho thấy, nguyên nhân chủ yếu của các vụ TNLĐ là do người lao động vi phạm qui trình, biện pháp làm việc an toàn, chiếm đến gần 52% trong số vụ TNLĐ. Như trường hợp H.V.C., công nhân bốc xếp của Công ty chăn nuôi CP (KCN Biên Hòa 2) chui vào kho hàng ngủ trong giờ làm việc đã bị xe nâng hàng xếp cám vào nhà kho đè chết; vụ lái xe L.V.K. của Công ty TNHH dịch vụ vận tải An Lạc chui xuống gầm xe sửa chữa mà không chèn bánh, bị xe trôi đè chết. Điều này cho thấy, do phần lớn lao động hiện nay là chuyển dịch từ nông nghiệp sang công nghiệp, trình độ kiến thức không cao nên ý thức kỷ luật lao động còn kém. Mặt khác, nhiều lao động chưa được doanh nghiệp đào tạo, huấn luyện nên dễ gây ra TNLĐ.

Đáng chú ý, phần lớn các vụ TNLĐ gây chết người thường xảy ra tại các doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH và các đơn vị cá thể, chiếm tỉ lệ xấp xỉ 81%. Một cán bộ của Sở LĐ-TBXH nhận định, do kinh phí chi cho công tác thực hiện ATVSLĐ khá cao nên nhiều doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp nhỏ sợ tốn kém, chấp nhận đóng phạt vi phạm hành chính nếu bị kiểm tra phát hiện, vì tính ra mức xử phạt khung cao nhất theo quy định cũng chỉ 20 triệu đồng - thấp hơn nhiều so với việc tổ chức mạng lưới ATVSLĐ.

Bên cạnh đó, hiện còn tồn tại tình trạng các đơn vị ngoài tỉnh đến Đồng Nai tham gia vào các hoạt động như xây dựng, vận chuyển nhưng cơ quan chức năng không kiểm soát được việc chấp hành các quy định về ATVSLĐ. Các vụ TNLĐ tại Công ty Sanlim Furniture (KCN Bàu Xéo), Công ty công nghiệp thực phẩm AVA (KCN Tam Phước)... đều rơi vào trường hợp này.

* Biện pháp nào để hạn chế TNLĐ?

Bà Lê Thị Mỹ Phượng, Giám đốc LĐ-TBXH cho biết, ngay từ đầu năm 2007, UBND tỉnh đã thành lập Ban chỉ đạo Tuần lễ quốc gia ATVSLĐ gồm 15 thành viên do chính Phó chủ tịch UBND tỉnh là trưởng ban. Bên cạnh đó, việc phân cấp công tác kiểm tra cho các địa phương đã góp phần hạn chế những vi phạm về pháp luật lao động tại các doanh nghiệp nói chung và về lĩnh vực ATVSLĐ nói riêng. Tuy về số liệu thì năm 2007 số vụ TNLĐ có tăng 34,2%, nhưng số vụ xảy ra chết người lại giảm đến 30%, điều này cho thấy sự quan tâm của các cơ quan chức năng về mặt quản lý nhà nước đã tỏ ra có hiệu quả trong công tác phòng chống TNLĐ.

Điều làm bà Phượng khá bức xúc là cả tỉnh hiện nay có 7.651 doanh nghiệp hoạt động sản xuất, thế nhưng chỉ có 288 đơn vị có báo cáo về tình hình TNLĐ, chiếm tỉ lệ chỉ có 3,76%. Bà Phượng cho rằng, cần phải có biện pháp xử lý, chế tài cụ thể mang tính răn đe đối với những doanh nghiệp coi thường hoặc cố tình không chấp hành quy định thực hiện pháp luật lao động. Sắp tới, Sở sẽ tăng cường lực lượng thanh tra lao động cả về số lượng lẫn trang thiết bị phương tiện từ tỉnh đến huyện, và sẽ xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Huỳnh Thị Nga cho biết, nếu xét thấy cần thiết sẽ công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng những vi phạm của doanh nghiệp. Nhưng quan trọng nhất, vẫn là công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức của người lao động lẫn doanh nghiệp, bởi không ai có thể bảo vệ tính mạng, tài sản của mình bằng chính bản thân mình, và đây là một trong những biện pháp phòng chống TNLĐ hiệu quả, bền vững nhất.

Nam Hà