Đất… "Sốt"

Chúng tôi vừa bước xuống xe, một người đàn ông đứng tuổi từ trong UBND xã Xuân Tây (huyện Cẩm Mỹ) chạy ra lớn tiếng hỏi: "nhìn là biết ngay các anh đang tìm mua đất phải không? Các anh cần diện tích bao nhiêu, lô mặt đường hay trong sâu?...". Những câu hỏi liên tục của tay "cò" đất ở xã Xuân Tây ngay trước trụ sở chính quyền xã khiến một số người khác xúm lại bàn luận và... chỉ chỏ...

Bản đồ vẽ tay được "cò" đem ra giới thiệu.

* Cán bộ xã cũng làm "cò" đất?

Ông T., cán bộ hưu trí xã Xuân Tây, đưa cho chúng tôi xem một bản đồ vẽ tay với những dự án chuẩn bị được xây dựng như đường giao thông, khu dân cư, khu công nghiệp được tô đậm. Rồi ông T. cho biết, có một khu đất rộng 3 hécta nằm trên địa bàn ấp 9, cách trung tâm xã Xuân Tây chừng 18 km đang được chủ đất rao bán với giá 1,5 tỷ đồng. Nghe chúng tôi chê đắt, ông T. bảo, trước Tết Mậu Tý, lô đất này giá chỉ chừng 700-800 triệu đồng. Tuy nhiên, đất ở khu vực này bỗng dưng "nóng" đến không ngờ. Nguyên nhân là do một số người ở hai huyện: Nhơn Trạch, Long Thành về mua khá đông khiến giá đất trở nên tăng vọt. Sau Tết, giá đất ở Cẩm Mỹ chỉ nhích lên một chút, song nó "leo thang" dần và tới giữa tháng 3 này đã tăng hơn 50%.

Phải đi loanh quanh qua những khu vực đồng không mông quạnh, chúng tôi mới đến được khu đất mà ông T. giới thiệu. Nói về lô đất dự tính bán, ông H., chủ đất khẳng định, đất của ông trồng hàng ngàn cây điều đang cho thu hoạch. Diện tích 100 mét mặt tiền đường và sâu 300 mét. Chẳng biết giữa chủ đất và "cò" thỏa thuận nhau thế nào mà ông H. lại hét giá khu đất lên đến 2 tỷ đồng. Nghe vậy, ông T. la toáng lên và cho rằng ông H. nhầm, vì chính vợ ông chỉ đưa giá 1,5 tỷ đồng. Viện cớ giá khu đất quá cao so với túi tiền, mà đường đi lại quá xa và đáng nói là phía chênh chếch với khu đất có một... nghĩa trang nhỏ nên chúng tôi từ chối trả giá. Nghe vậy, ông chủ đất bảo đảm: "Tôi cho các ông biết, chỉ trong quý 2 này, Nhà nước sẽ nâng cấp con đường chạy phía trước khu đất mà tôi đang tính bán. Khi ấy, đường nhà tôi đến trụ sở UBND xã chỉ chừng 2km, thay vì phải đi đường vòng xa hơn 18km. Các nghĩa trang phía trước nhà tôi cũng sẽ được di dời đi chỗ khác. Vì vậy, nếu các ông mua đất của tôi, nghĩa là đã biết... "đón gió" thời cuộc. Lúc đó, các ông chỉ cần ngồi "rung đùi" cũng kiếm lời bạc tỷ. Ngon ơ!". Trên đường về lại trụ sở UBND xã, ông T. thẳng thắn thú nhận, nếu giới thiệu được mối mua đất, ông sẽ hưởng 3% giá trị đất bán. Do vậy, ở Xuân Tây và Xuân Đông gần đây bỗng rộ lên chuyện người người hè nhau làm môi giới đất. Trong số này, có không ít cán bộ xã cũng tranh thủ đi tìm đất cần bán để chờ cơ hội... chỉ chỏ.

Trên đường đi đến khu vực ấp 10, xã Xuân Tây, chúng tôi còn được Tr., một trong hai thanh niên đi xe máy đuổi theo và "cảnh báo", những lô đất mà chúng tôi được "cò" dẫn đi xem đều đã được nâng giá, ít nhất cũng vài chục triệu đồng. Tr. còn nhấn mạnh, anh ta "lo" được các loại giấy tờ liên quan đến đất đai, nếu có gặp rắc rối. Giống như T., anh Tr. rất tận tình chỉ cho chúng tôi một số lô đất ở Xuân Tây, Xuân Đông đang cần bán. Trong đó có nhiều khu đất sẽ nằm sát KCN, hoặc nghiễm nhiên ra mặt đường khi cơ sở hạ tầng trong khu vực sau này được hoàn chỉnh. Trong những lô đất ở tổ 12, ấp 10 mà chúng tôi đã đến xem thì trường hợp của ông D., chủ khu đất rộng 1,1 hécta được người mua đặt cọc 100 triệu/650 triệu đồng giá thỏa thuận. Tuy nhiên, sau này do thấy giá nhích lên từng ngày nên ông D. có phần muốn trả lại tiền thế chân. Còn người mua, vì không muốn trả thêm nên cả hai bên đã dẫn nhau ra chính quyền nhờ can thiệp.

* "Sốt" đất, vì đâu?

Quá trình đi tìm hiểu về "cơn sốt" giá đất ở một số khu vực Xuân Đông, Xuân Tây thuộc huyện Cẩm Mỹ, chúng tôi mới nhận thấy một điều, thực tế người nông dân vẫn rất cần đất để sản xuất. Nhưng, do giá đất tăng đến độ không ngờ nên ai cũng muốn bán đi để tìm chỗ khác rẻ hơn. Chẳng hạn như trường hợp của ông D. ở ấp 12, xã Xuân Tây muốn bán toàn bộ số đất đang trồng cà phê, tiêu để về xã Bàu Lâm, huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Theo ông D., đất ở Bàu Lâm chỉ chừng 300 triệu/hécta, nên nếu sự tính toán của ông thuận lợi, ông vẫn làm nông nghiệp được mà còn dư ra một số vốn khá lớn. Tương tự, các ông bà ngụ ở tổ 12, ấp 10, xã Xuân Tây như: ông Lộc bán 1 héc ta trồng cà phê giá 900 triệu đồng; bà Liệu bán 1 hécta cà phê giá 800 triệu đồng; ông Tính bán 2 hécta với giá 1,5 tỷ đồng..., tất cả đều dự tính về xã Suối Cao (huyện Xuân Lộc) mua đất, vì giá đất ở đây thấp hơn nhiều so với Cẩm Mỹ.

Một khu đất trồng điều rộng 3 hécta ở ấp 9, xã Xuân Tây, huyện Cẩm Mỹ được rao bán với giá 2 tỷ đồng

Phó trưởng phòng Tài nguyên - môi trường huyện Cẩm Mỹ Ngô Hữu Phụng nhấn mạnh: Nguyên nhân dẫn đến việc tăng giá đất ở Xuân Đông, Xuân Tây trong những ngày vừa qua là do người dân biết được một số dự án quy hoạch trên địa bàn như: Cụm công nghiệp Gò Dầu, cụm công nghiệp Sông Ray, đường hương lộ 10. Những dự án này đều đi ngang qua địa bàn hai xã. Mặt khác, những khu vực khác có dự án, khi Nhà nước thu hồi đất, người dân được đền bù với giá khá cao. Ví dụ như dự án hồ Sông Ray rộng 500 hécta thuộc địa bàn hai xã Sông Ray và Cẩm Mỹ, người dân có đất ở khu vực này được đền bù với giá có thể đi mua một khu đất khác cùng diện tích sản xuất, nhưng vẫn có dư (đền bù 175% so với giá trị đất). Tình trạng "sốt" giá đất ở Cẩm Mỹ thực ra chỉ là "ảo". Nghĩa là, việc thỏa thuận giữa bên mua bên bán chỉ trên... cửa miệng, còn khi làm các thủ tục, đóng thuế chuyển nhượng thì chỉ xấp xỉ giá của Nhà nước quy định. Theo ông Phụng, tính từ đầu năm 2008 đến nay, trên địa bàn xã Xuân Tây chỉ có 56 trường hợp xin chuyển nhượng đất nông nghiệp; còn xã Xuân Đông là 96 trường hợp. Dĩ nhiên vẫn còn có những trường hợp bán sang tay chưa tiến hành làm thủ tục. Để hạn chế tình trạng chuyển nhượng đất nông nghiệp tràn lan, gây biến động trong đời sống dân cư, UBND huyện chỉ đạo phải xem xét và thẩm định chặt chẽ mọi trường hợp chuyển nhượng đất trồng lúa. Mọi trường hợp không trực tiếp trồng lúa sẽ không được làm thủ tục sang bán. Riêng những loại đất nông nghiệp khác, nếu bỏ hoang hóa hoặc thực hiện sai mục đích quy hoạch của địa phương sẽ bị xử lý. Vì vậy, tình trạng "sốt" đất ở Cẩm Mỹ là có nhưng cơ quan chức năng kiểm soát được. Nhận định về tình hình đất đai trên địa bàn thời gian tới, Chủ tịch UBND huyện Cẩm Mỹ Nguyễn Văn Lộc nói: "Tôi cho rằng, tình hình "sốt" đất ở Cẩm Mỹ sẽ không kéo dài. Bởi chúng tôi đã chỉ đạo rất cụ thể, mọi trường hợp chuyển nhượng đều phải được kiểm tra chặt chẽ, để tránh đầu cơ. Các đoàn thể địa phương phải có trách nhiệm nhắc nhở người dân tính toán thiệt hơn trong việc bán đất nông nghiệp. UBND huyện cũng nghiêm cấm cán bộ, công chức các xã tham gia vào việc môi giới bất động sản...".

Rõ ràng, sự biến động về giá đất ở huyện Cẩm Mỹ trong những ngày gần đây làm ảnh hưởng không ít đến đời sống người nông dân. Giá đất tăng, người dân mừng, nhưng liệu "sự nghiệp" làm nông có được bền vững, một khi bán nơi ở cũ để đến vùng đất mới? Một số chủ đất đang có ý định bán tài sản mà tôi đã gặp, thú nhận: "Đến vùng đất mới chưa chắc làm ăn đã thuận lợi hơn nơi ở cũ. Nhưng có trong tay một số tiền lớn, ai cũng thích nên liều một phen!".

Tạ Nguyên