Liên tục trong hơn 10 ngày qua, người dân ở hai tổ 2 và 3 thuộc ấp 1, xã Phú Lý (huyện Vĩnh Cửu) đã phải trải qua những thời khắc kinh hoàng, mất ăn, mất ngủ vì sự xuất hiện của voi rừng về làng quậy phá.
Liên tục trong hơn 10 ngày qua, người dân ở hai tổ 2 và 3 thuộc ấp 1, xã Phú Lý (huyện Vĩnh Cửu) đã phải trải qua những thời khắc kinh hoàng, mất ăn, mất ngủ vì sự xuất hiện của voi rừng về làng quậy phá.
 |
| Bà Nguyễn Thị Hiền trước ngôi nhà bị voi phá tan hoang. |
* Voi sừng vênh xuất hiện
Tuy chưa có thiệt hại về người, nhưng những nơi voi đi qua đã để lại những thiệt hại nặng về nhà cửa, tài sản, hoa màu... Trên đường đưa chúng tôi đi thăm khu vực có voi xuất hiện, anh Nguyễn Văn Trung, ấp phó ấp 1, xã Phú Lý cho biết 5 năm trở lại đây, cứ khoảng vào mùa mưa thì voi rừng lại kéo về đây quậy phá hoa màu, tìm thức ăn. Trước đây thường có 2 - 3 con, nhưng lần này chỉ có 1- 2 con. Tuy nhiên, từ ngày 13-10 đến nay, mỗi đêm người dân địa phương chỉ thấy 1 "ông" nhưng "ông" này lại rất to và có cặp ngà lệch (cái vênh lên, cái quặp xuống). Mỗi lần về làng, "ông" đi rất êm, cứ có nhà là "ông" đi vào phá phách, lục tìm thức ăn, gây ra nỗi kinh hoàng, sợ hãi cho dân làng.
Chỉ cho chúng tôi xem những dấu chân voi in dày trên nền đất, trên sàn nhà, đường đi và trong những rẫy hoa màu, anh Trung cho biết con voi này khá to, chiều cao khoảng 2,7 mét, đường kính dấu chân đo được 0,42 mét. Những cây rừng có đường kính 15-20cm phải ngã rạp, bật gốc mỗi khi voi chạm phải lúc di chuyển. Điều này chứng tỏ voi có trọng lượng khá lớn. Tuy nhiên, theo anh Trung, con voi này ban đầu chưa biểu lộ bản tính hung dữ của loài thú hoang dã. Con voi này chủ yếu xuất hiện để lục tìm thức ăn chứ chưa làm hại đến con người.
Bà Nguyễn Thị Hiền, cư ngụ ở tổ 3, ấp 1, vẫn chưa hết kinh hoàng khi chỉ cho chúng tôi căn nhà đã sập gần phân nửa. Bà nói, voi đã đến nhà bà phá một lần. Nhưng đêm 17-10, voi mới thực sự để lại cho bà và gia đình bao nỗi sợ hãi. "Tầm 1 - 2 giờ sáng, tui đang ngủ thì nghe con chó hự lên một tiếng. Tui bật dậy mở đèn ngó về phía nhà bếp thì thấy cặp ngà trắng hếu đâm thủng bức vách rồi nghe một tiếng ầm, bức vách sập xuống. Tôi quỳ lạy 4 phía van xin, sau đó tui lôi mấy đứa con mở cửa nhà trước rồi chạy ra ngoài...".
Bà Huỳnh Thị Trầm, ở tổ 3, là hộ diện xóa đói, giảm nghèo trong ấp, chưa hết nỗi sợ hãi khi chỉ cho chúng tôi cảnh tan hoang của căn nhà: "Mấy ngày trước, "ổng" ghé đây phá sập nhà rồi. Bà con mới dựng nhà tạm lại cho tui thì nay "ổng" lại phá sập nữa. Cứ như thế này thì tui lấy gì mà ở, mà sống...".
* Mất ăn, mất ngủ vì voi
Sự xuất hiện của con voi sừng vênh ở khu vực tổ 3, ấp 1, xã Phú Lý quả là một đại họa đối với người dân nơi này. Bên cạnh thiệt hại về nhà cửa, hoa màu, tài sản, người dân phải nơm nớp lo âu vì mất ăn, mất ngủ. "Giữa khuya nghe tiếng động nhẹ. Thậm chí có chiếc lá rơi cũng sợ" - anh Nguyễn Công Châu, Trưởng phân trường 3 Lâm trường Vĩnh An cho biết.
Trước đây, voi rừng thường về và chỉ quanh quẩn ở khu vực Trảng Thùng Phi (khu vực ngày xưa có căn cứ Mỹ) để kiếm ăn vì đây là nơi có nhiều đất sét, phèn mặn bổ sung nguồn muối cho voi. Tuy nhiên, hiện nay người dân đến đây khai phá, làm nhà ở nên voi không còn chỗ để ăn nữa. Việc voi vào nhà dân phá phách, tìm thức ăn, muối là chuyện tất yếu phải xảy ra.
Anh Nguyễn Văn Hào có nhà ở đầu tổ 3, ấp 1, cho biết: "Mỗi lần voi về là "ổng" ghé nhà tôi trước. Cứ đi lòng vòng quanh nhà rồi xuống bếp phá phách, lục lọi tìm gạo, muối để ăn. Sợ quá nên tôi phải dọn đi nơi khác để ở. Đêm 18 và 19-10, "ổng" lại ghé nhà. Thấy nhà trống không còn gì nên "ổng" phá luôn bức vách...". Trường hợp của anh Hào, gia đình tương đối có điều kiện, có tiền mua nhà lánh nạn sang nơi khác an toàn hơn, còn lại hàng chục hộ khác chỉ biết sống trong lo âu, thấp thỏm, đối diện với mỗi nguy hiểm hằng ngày.
 |
| Đám mía ông Võ Văn Đông - nơi con voi sừng vênh đang ở bên trong. |
Để đối phó với mối hiểm nguy luôn rình rập, cứ tối đến là người già, phụ nữ, trẻ em trong làng phải đi lánh nạn, tìm chỗ ngủ an toàn hơn ở gần khu trung tâm xã. Còn lại thanh niên, trai tráng thì phối hợp với ban ấp, kiểm lâm thức để canh voi, dùng phương tiện như còi hú, đèn pin, thùng bộng gây tiếng động để đuổi voi. Tuy nhiên, biện pháp này chỉ có hiệu quả lúc ban đầu, còn gần đây voi không còn sợ nữa. Anh Nguyễn Văn Trung, ấp phó ấp 1, còn cho biết thêm, do phải thức canh voi nên phần lớn thanh niên, trai tráng trong làng đã đuối sức, không thể lao động hiệu quả được. Cứ đà này thì cái đói lơ lững trên đầu bà con...
* Làm gì để voi không về phá làng?
Trước những thiệt hại của người dân, để kịp thời hỗ trợ cho bà con vượt qua khó khăn, UBND xã Phú Lý và Phòng Kinh tế huyện Vĩnh Cửu đã đề xuất UBND huyện cứu trợ, giúp đỡ khẩn cấp cho những gia đình bị thiệt hại nặng. Theo đó, có 8 hộ gồm 40 khẩu cần được giúp đỡ sửa chữa nhà ở và hỗ trợ lương thực với mức 15kg gạo/người/tháng. Đồng thời, trang bị thêm cho xã một số công cụ hỗ trợ để xua đuổi voi như pin đèn, còi hụ có công suất lớn.
Tuy nhiên theo chúng tôi, đây mới chỉ là các giải pháp tình thế. Về lâu dài cần phải có những giải pháp căn cơ hơn. Voi không về làng chỉ khi nào con người trả lại môi trường sống đích thực của chúng...
Sử Hoàn – Đức Việt
