Báo Đồng Nai điện tử
Hotline: 0915.73.44.73 Quảng cáo: 0912174545 - 0786463979
En

Về nơi tận cùng đất nước

09:05, 16/05/2007

Tôi bất ngờ khi đọc được trong hàng chục cuốn sổ lưu niệm dầy cộp ở Khu du lịch mũi Cà Mau có rất nhiều bút tích của các đoàn khách, cá nhân đến từ Đồng Nai. Bất ngờ vì từ TP. Biên Hòa xuống đến ấp Xóm Mũi của xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển tính ra dài đến gần 500km, tuy xa mà lại gần với Đồng Nai.

Biểu tượng mũi Cà Mau.

Tôi bất ngờ khi đọc được trong hàng chục cuốn sổ lưu niệm dầy cộp ở Khu du lịch mũi Cà Mau có rất nhiều bút tích của các đoàn khách, cá nhân đến từ  Đồng Nai. Bất ngờ vì từ TP. Biên Hòa  xuống đến ấp Xóm Mũi của xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển tính ra dài đến gần 500km, tuy xa mà lại gần với Đồng Nai. Thì ra từ nửa thế kỷ qua, rất nhiều người ở Biên Hòa -  Đồng Nai đã thân thuộc và gần gũi với vùng đất tận cùng này của Tổ quốc qua "Hương rừng Cà Mau", "Vạch một chân trời" của Sơn Nam hay là "Bên dòng sông Trẹm" của Dương Hà. Đặc biệt là sự ngưỡng mộ đối với nhà báo, thầy giáo Phan Ngọc Hiển - người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Hòn Khoai.

 

* Nơi mặt trời đi ngủ muộn nhất nước

 

Mấy năm trước, tôi đã vài lần xuống Cà Mau bằng những cuộc hành trình vất vả. Nay thì quốc lộ 1 đoạn từ Cần Thơ về đến thị trấn Năm Căn được nâng cấp và mở rộng gấp hai lần đường cũ, chỉ còn vài đoạn ngắn đang được tu bổ, làm cho chúng tôi, những tay lái nghiệp dư, cùng ngồi trên chiếc ô tô cũ hết sức khoái chí. 8 giờ sáng đến dinh thự của Công tử Bạc Liêu (nay là khách sạn  - nhà hàng Công tử Bạc Liêu) ở thị xã nổi tiếng  một thời: "Dưới sông cá chốt, trên bờ Triều Châu" này để lót lòng đĩa bánh tầm xíu mại chỉ có 8 ngàn đồng và nhâm nhi... "cái hắc xịt" (ly cà phê đá - gọi theo tiếng  lóng của người Quảng Đông). Và đúng vào lúc 12 giờ trưa, lại đường hoàng ngồi trong một quán ăn thuộc vào loại... "dách lầu" (số một) ở thị trấn Năm Căm để thưởng thức món cá dứa canh chua, cá chẻm kho tộ chấm bồn bồn làm dưa..., là những đặc sản mà đến Năm Căn chưa ăn thì chưa thể gọi là biết Năm Căn. Điều làm cho tôi hết sức bất ngờ là thị trấn cuối cùng của vùng đất phương Nam này hiện hết sức trù phú, nhộn nhịp. Dưới sông, thuyền ghe, vỏ lãi nổ máy vang rền, vô ra tấp nập. Đặc biệt, Nhà máy đóng tàu Hàng Vịnh đang ì đùng hoạt động.  Trên đường phố san sát hàng quán, nhà cửa đã xuất hiện khu chung cư cao tầng rất bề thế. Nghe giá tiền của mỗi căn hộ chung cư này tôi giật mình. Đồng nghiệp Văn Lê (Nguyễn Văn Lê) công tác ở Đài PT-TH Cà Mau - một chuyên gia của đất mũi - cười khà khà:

- Ai nghe cái giá này cũng đều nói là đất ở Năm Căn mà còn mắc hơn thành phố!.

"Thành phố" mà Văn Lê nói đây là thành phố Cà Mau, chứ không phải TP. Hồ Chí Minh. Thế nhưng điều này lại cho thấy là... đất Năm Căn lành chim đậu. Năm Căn bây giờ khác hẳn một trời một vực với trước đây. Không kể thuở mới hình thành với chỉ 5 căn nhà tạm bợ trên sông nước của những người biệt xứ sống nghề than đước, mới trước ngày giải phóng miền Nam thôi, trong dân gian vẫn còn lưu truyền nhau câu: "Năm Căn heo hút đỉa đeo đùm đề...".

Khi được xe ôm đón ở bến tàu Đất Mũi chở vào khu vực bãi bồi cách đó 4km thì đã gần 18 giờ. Mới bắt tay ông Giám đốc  Khu du lịch mũi Cà Mau, "nhà đài" Văn Lê đã hối anh em Đồng Nai chúng tôi leo  lên đài quan sát để kịp chụp hình mặt trời lặn ngoài mũi. Văn Lê hét to:

- Mau lên! Chỉ còn  5 phút là nó ụp xuống biển mất tiêu!

Sau khi để cho chúng tôi chụp cảnh mặt trời lặn nơi đất mũi xong, ông Trần Minh Triều, Giám đốc Khu du lịch mũi Cà Mau mới ung dung nói:

- Mấy anh hên lắm mới chụp được cảnh này, chớ khách  đến đây thì đông lắm, "ta", "ngoại" đều có đủ. Đến rồi về ngay trong ngày, không ở lại qua đêm, nên ít có mấy ai nhìn thấu được cảnh hoàng hôn ở nơi tận cùng của đất nước...

 

* Nhà hàng đặc biệt ở đất Mũi

 

Nhà hàng tận cùng trên bản đồ du lịch Việt Nam này có những món ăn thuộc vào loại "thần sầu". Nào là cá thòi lòi nấu cơm mẻ, ba khía rang me, rau mui xào thịt trâu, lẩu đồ lòng cá sóc, cá bốp, ốc len xào dừa, sò huyết nướng trui... Giám đốc Triều nói với vẻ tự hào:

- Tham dự lễ hội ẩm thực đất phương Nam lần thứ 1 ở TP. Hồ Chí Minh, khu  du lịch  mũi  Cà Mau này "rinh" được giải xuất sắc nhờ mấy món rất nhà quê là: cá thòi lòi nhúng dấm, cá thòi lòi nhúng cơm mẻ, rau mui xào thịt trâu..., chớ còn về tận đất mũi này thì còn có những đặc sản không nơi nào sánh được, chẳng hạn như cá sóc hoặc bộ đồ lòng của loại cá bốp trên 30kg mà nấu lẩu thì ăn khỏi chê, hoặc món sò huyết, ốc len được khách Tây rất khoái nhờ tự mò, bắt rồi nướng ăn tại chỗ. Ở đây còn có món khô cá thòi lòi rất nổi tiếng!

Những món ăn ở đất mũi đã lạ mà vị giám đốc của khu du lịch sinh thái này cũng lạ lùng không kém. Ở tuổi 50, ông Trần Minh Triều có khuôn mặt  trông rất phong trần và một giọng nói đặc sệt Nam bộ. Ngay đến chuyện ông đến với ngành du lịch cũng rất là tình cờ. Xuất thân là nhà giáo, đúng 30 năm trước đây trong một  lần ngồi quán chứng kiến cảnh một cán bộ bị bọn côn đồ ném ly vào người gây thương tích, Triều liền đưa ông vào bệnh viện cấp cứu. Cảm phục trước nghĩa cử hào hiệp của thầy giáo trẻ, người bị hại là trưởng phòng tổ chức của Công  ty khách sạn ăn uống tỉnh Minh Hải bèn đề nghị Trần Minh Triều chuyển nghề... Và năm mới 24 tuổi, Trần Minh Triều được bổ nhiệm làm Giám đốc Khách sạn Rạng  Đông - một cơ sở lưu trú bề thế nhất của tỉnh Minh Hải. Vừa điều hành khách sạn, ông vừa tranh thủ về TP. Hồ Chí Minh học công tác quản lý, hướng dẫn du lịch và học cả cách thức nấu các món ăn Âu Tây. Năm 2000, ông Triều đang là giám đốc Trung tâm điều  hành du lịch tỉnh Cà Mau thì được Ban chỉ đạo phát triển du lịch Cà Mau điều qua làm giám đốc dự án du lịch Năm Căn và đất Mũi. Ông Triều kể lại câu chuyện 7 năm về trước như sau: "Được tham gia đoàn khảo sát Đất Mũi trước đó, tôi biết rất rõ vùng đất tận cùng này với bãi bồi phù sa hội tụ lại được "mắm đi trước, đước đi sau", mỗi năm lấn ra biển Đông được khoảng 80 mét, trong đó có chừng 30 mét đất khô ráo là một lợi thế hiếm hoi cho việc phát triển du lịch địa lý đặc thù. Thế nhưng khi xuống thực địa, nhìn thấy cảnh hoang sơ, con đường nhỏ xuyên qua vùng "đất mở" (khu đất mới bồi tụ để đưa mũi từ Rạch Tàu ra đến mũi bây giờ) lầy lội, trơn trợt không đi được, tôi phát nản. Và càng chới với khi mấy đồng sự trong bộ máy các phòng, ban đã lẳng lặng bỏ cuộc. "Lỡ" được mấy anh ở tỉnh tín nhiệm, tôi đành ở lại bám vào gia đình ông Năm Hùng, là nhà dân duy nhất ở đây, sống bằng nghề làm ruộng để triển khai dự án xây dựng khu du lịch. Tôi cũng xác định là để thực hiện thành công dự án này phải sử dụng người địa phương từ các khâu kiến thiết cơ bản đến bảo vệ, phục vụ khách sạn, nhà hàng". Nhờ sẵn có tay nghề nên chỉ sau một thời gian hướng dẫn, kèm cặp, ông Triều đã giúp cho trên một chục nam nữ thanh niên ở xã Đất Mũi có trình độ văn hóa rất thấp trở thành nhân viên phục vụ, làm bếp khá thành thạo. Đặc biệt, nhờ xác định những hạng mục công trình cấp thiết trước  mắt để đưa vào thi công trong giai đoạn 1, trong đó ưu tiên hàng đầu là nơi ăn, chỗ nghỉ cho du khách, nên đúng vào ngày 30-4-2001, bên cạnh các công trình cơ bản như biểu tượng mũi Cà Mau, cột mốc quốc gia được hoàn thành; đường nội bộ lót đá, nhà chớp, nhà mát, nhà nghỉ, khách sạn... cũng đồng loạt được khai trương đón khách. "Đi vào phục vụ rồi mới thấy thêm những chuyện khó. Cá, tôm ở đất Mũi ê hề nhưng nước mặn không trồng được rau xanh. Thế là chúng tôi phải đặt mua từ U Minh, Cà Mau đem về. Rau tươi lên đò, tàu từ lúc 5 giờ sáng mãi gần đến 2,3 giờ chiều mới cập được đất Mũi. Thế là chúng tôi quyết định khoan giếng lấy nước ngọt dùng để sinh hoạt và trồng rau xanh tại chỗ. Nay thì quá dễ dàng rồi, cột điện cuối cùng của mạng lưới quốc gia đã được đặt ở đất Mũi và với tàu cao tốc hoạt động đêm ngày như hiện nay, chỉ cần 2 tiếng đồng hồ là bất cứ mặt hàng tươi sống nào cũng có mặt ở đất Mũi".

 

* Hát karaoke giữa bầy muỗi

 

Và thế là ngay trong đêm ở lại đất Mũi, sau bữa cơm tối với những món đặc sản tuyệt chiêu uống với rượu đế Năm Căn bên bờ biển Đông lộng gió, chúng tôi chuyển sang bàn bên trong của nhà hàng có mái che để hát karaoke tập thể. Những cô gái phục vụ quê đất Mũi tỏ ra rất nhiệt tình thi thố giọng hát đặc sệt Cà Mau với khách Đồng Nai. Đây thực sự là cuộc thi... "bàn tay vàng" vì chúng tôi phải liên tục đập muỗi, mà muỗi Cà Mau thì quả là... danh bất hư truyền!

Điều làm cho tôi có ấn tượng mạnh là đôi mắt sáng ngời của giám đốc Trần Minh Triều với dự định biến khu du lịch địa lý này với lịch sử hào hùng của vùng đất U Minh Hạ đến đón đầu việc đưa quốc lộ 1 về tận đất Mũi theo quyết định mới đây của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Việc đầu tiên là phục chế lại cách thức cất nước mặn trữ nước đọt cây mắm trong mùa khô của cán bộ, bộ đội U Minh thời kháng chiến, như một bài hát quen thuộc nay vẫn còn lưu truyền ở Cà Mau:

"Cất nước từng lon

Đói ăn trái mắm

Chẳng một ai lìa bỏ nơi này..."

Nghe ông Giám đốc Khu du lịch đất Mũi ngân nga câu hát này, tôi bỗng nhớ đến chiến khu rừng Sác của Đồng Nai. Ba khía, còng, nha, cá thòi lòi... của rừng Sác không thua kém gì đất Mũi, nhưng hiện nay nó đang là những món ngon ở các quán đặc sản ở Nhà Bè, Cát Lái (TP. Hồ Chí Minh). Đại tá Lê Bá Ước - đoàn trưởng Đoàn 10 đặc công rừng Sác - nhân chứng sống hiếm hoi còn lại giờ trở thành "hướng dẫn viên... thỉnh dẫn" cho các đoàn khách quốc tế muốn tìm hiểu về một hình thái chiến tranh kỳ lạ trên vùng đất ngập mặn đến tham quan lâm viên, khu du lịch sinh thái Cần Giờ. Đồng Nai mình chỉ có đền thờ liệt sĩ đặc công, ở Nhơn Trạch. Thượng tá Nguyễn Việt Hùng, người có đến 26 năm làm Trưởng phòng Cảnh sát giao thông đường thủy cũng có rất nhiều nỗi niềm với rừng Sác: Vùng rừng Sác thuộc địa bàn Đồng Nai quản lý chiếm đến 1/5 vùng rừng Sác ngập mặn phía Nam nhưng rất đa dạng, phong phú tài nguyên thực, thủy sản. Đặc biệt là lịch sử kháng chiến của dân quân rừng Sác rất gian khổ, hào hùng, mà chúng ta chưa khai thác được nhiều vào công việc tổ chức tham quan du lịch và giáo dục truyền thống cách mạng. Đáng buồn là đến giờ đời sống của nhiều bà con bám trụ ở rừng Sác vẫn còn nghèo, còn khó khăn quá. Trong khi tài nguyên thủy sản ở rừng Sác ngày một cạn kiệt dần.

Tôi bỗng nhớ lại là trong hơn 10 quyển sổ lưu niệm ở đất mũi Cà Mau có rất nhiều người ở Đồng Nai...

Bùi Thuận

 

Tin xem nhiều