Tiền lương của người lao động tại các doanh nghiệp FDI:
Không nên nhập nhằng các khoản phụ cấp

Bà Lệ Bình, đại diện Hội đồng quản trị Công ty Pouchen đối thoại với công nhân về những kiến nghị của họ

Ngoài vấn đề chính sách tiền lương chưa hợp lý dẫn đến chênh lệch giữa người cũ và người mới, các vụ đình công trong thời gian gần đây tại các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) trên địa bàn tỉnh còn đụng chạm đến các khoản phụ cấp phúc lợi của người lao động.

* "Cò kè bớt một thêm hai"

Bên cạnh mức lương cơ bản, các công ty đều đưa ra một số khoản phụ cấp như cách để chăm lo phúc lợi, động viên người lao động cố gắng trong công việc, như: tiền thưởng năng suất, chất lượng, chuyên cần, hỗ trợ đi lại, nhà ở, học tập, vui chơi giải trí... Điều đáng nói hiện nay là sau khi điều chỉnh tăng lương theo Nghị định 03, để không phải tăng quỹ lương, một số công ty bèn chọn cách... cắt các khoản phụ cấp đã thực hiện trước đây đối với người lao động. Việc cắt đi các khoản phụ cấp đã khiến cho thu nhập thực tế của người lao động không tăng hơn bao nhiêu sau khi đã được điều chỉnh lương cơ bản, dẫn tới phản ứng của công nhân bằng cách đình công . Mới đây nhất là tại Công ty sản xuất xích KMC, gần 400 công nhân đã đồng loạt nghỉ làm công ty cắt đi khoản phụ cấp vật giá với lý do công ty đã tăng lương theo Nghị định 03. Dù công ty đã ra thông báo đưa phụ cấp thâm niên vào lương cơ bản nhưng vẫn khăng khăng giữ nguyên quyết định cắt phụ cấp trên khiến cho vụ việc kéo dài nhiều ngày, bất chấp những nỗ lực hòa giải của các ngành chức năng.

Phụ cấp cho những lao động thâm niên cũng là nguyên nhân của nhiều vụ đình công. Nhiều công ty đã áp dụng hệ thống thang bảng lương của mình rất ngặt nghèo, gần như mang tính cào bằng giữa người mới và người cũ. Hệ thống thang bảng lương này gồm rất nhiều cấp, bậc mà có khi phải mất...40 năm người lao động mới có thể đạt mức cao nhất, gây nhiều ức chế cho người lao động. Chính vì vậy mà khi đình công, nhiều công nhân đã đưa ra yêu cầu phía chủ doanh nghiệp phải cộng thêm cho những lao động làm việc lâu năm khoản phụ cấp thâm niên và khoản này phải được tính vào lương cơ bản để giải quyết những quyền lợi về chế độ bảo hiểm xã hội, y tế. Kiến nghị này là rất chính đáng từ phía người lao động, thế nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn cứ "cò kè bớt một thêm hai" với công nhân. Chẳng hạn như tại công ty Meiwa, sau khi để xảy ra đình công, công ty đã thỏa thuận sẽ cộng phụ cấp thâm niên cho những lao động làm 2 năm trở lên là....5.000 đồng, 3 năm là 7.500 đồng, 4 năm là 10.000 đồng, 5 năm là 15.000 đồng. Khoản phụ cấp môi trường đương nhiên được hiểu như là khoản phụ cấp bữa ăn trưa cho người lao động trước là 6.000 đồng nay công ty giảm xuống còn 5.500 đồng với lý do "công ty tăng nhiều công nhân".

* Không nên nhập nhằng

Các khoản phụ cấp còn nhập nhằng cũng gây thắc mắc từ phía người lao động. Trong vụ đình công ở Công ty Pouchen (Hóa An - Biên Hòa) vừa qua, một trong những kiến nghị chủ yếu mà công nhân đưa ra chính là việc công ty tách ra 78 ngàn đồng trong khoản tiền thưởng năng suất hằng tháng mà họ nhận được để chi cho khoản phụ cấp môi trường. Trên bảng lương, tuy công nhân nhận được thêm một khoản phụ cấp thế nhưng trên thực tế khoản tiền họ nhận được là y như cũ. Khoản phụ cấp cho công việc độc hại. Công ty phải phối hợp với các ngành chức năng về đo kiểm môi trường để xác định công việc nặng nhọc hay độc hại để chi trả cho người lao động đúng theo quy định của pháp luật.

Để hạn chế việc xảy ra tranh chấp lao động, các ngành chức năng của tỉnh cũng đã khuyến cáo một trong những điều cần làm ngay của các doanh nghiệp FDI hiện nay chính là phải tách biệt thật rõ ràng những khoản phụ cấp mà pháp luật quy định và những khoản phụ cấp liên quan đến chế độ phúc lợi cho người lao động. Đã là những khoản phụ cấp được pháp luật quy định thì phải chi trả theo đúng luật. Với những khoản phụ cấp ngoài quy định của pháp luật thì khi thay đổi cần có sự trao đổi, thỏa thuận với tổ chức Công đoàn cơ sở và người lao động. Để đảm bảo hài hòa lợi ích của doanh nghiệp cũng như của chính bản thân mình, người lao động cũng không nên có những yêu cầu quá đáng, vượt quá khả năng giải quyết của chủ doanh nghiệp và có những hành vi quá khích nhằm tạo sức ép lên phía chủ doanh nghiệp để không gây thiệt hại chung cho toàn xã hội.

Minh Chánh