Dân không nghề đi làm thêm mùa Tết

Một nữ sinh viên Trường CĐ Mỹ thuật ĐN phụ bán hàng tại một shop hàng lưu niệm - văn phòng phẩm.

Cứ vào khoảng giáp Tết, nhiều cơ sở sản xuất, dịch vụ chế biến những loại hàng phục vụ Tết Nguyên đán đều rất cần người phụ việc. Biết được nhu cầu này, từ vài năm nay các sinh viên nghèo, những người lao động nhập cư sống xa nhà... coi đây là một cơ hội kiếm thêm thu nhập.

* Việc gì cũng làm...

Vài năm gần đây, vào dịp gần Tết, gần các trường cao đẳng, trung học hoặc đường vào khu công nghiệp thường hay xuất hiện các mẩu tin "Cần người giúp việc", từ làm bánh mứt đến phụ quán, bán hàng và đủ loại công việc linh tinh tạm thời khác. Một số sinh viên, học sinh còn tỏ ra thông thạo cơ sở nào có nhu cầu cần người hàng năm để truyền tai bạn bè và họ kéo nhau đi làm thêm ngoài giờ học.

Cơ sở làm kẹo đậu phộng, kẹo hạt điều Mỹ Xuân ở phường Tam Hiệp, TP. Biên Hòa là "địa chỉ" làm thêm khá quen thuộc với một số sinh viên Trường cao đẳng sư phạm Đồng Nai. Hiện cơ sở này có khoảng 15  sinh viên  đang làm việc thời vụ ở đây. Bà chủ cơ sở Vũ Thị Lành cho biết: "Nhiều em đi học xa nhà cũng khó khăn lắm nên chúng tôi thường ưu tiên cho những việc nhẹ nhàng, không cần phải có chuyên môn. Thường là những việc như  phân loại hạt điều lành - vỡ để trộn kẹo hoặc rang, bóc vỏ đậu phộng, làm sạch mè hạt v.v... Các em có thể vào làm việc  bất cứ giờ nào rảnh và tiền công trả cho mỗi em từ 5.000-8.000 đồng/giờ. Thông thường các em rảnh sau giờ học nên đi làm 3 tiếng đồng hồ (từ 18-21 giờ tối) cũng được khoảng 20.000 đồng. Tất nhiên, chúng tôi cũng muốn các em chăm chỉ và thật thà, không lấy cắp nguyên liệu, nhất là điều hạt. Tết đến, cơ sở cũng tặng thêm một ít kẹo  cho các em đem về ăn tết". Bạn Trần Thị Vi,  sinh viên Trường Cao đẳng sư phạm đã làm thêm ở đây hai mùa tết, cho biết: "Thông thường, thi xong bọn em mới vào làm nên chỉ được khoảng hơn 1  tháng trước tết, mỗi ngày vài giờ nhưng cuối tháng cũng  được khoảng 500.000 đồng. Số đó đủ mua nhiều thứ cho gia đình, còn kẹo  ăn tết thì... khỏi mua. Năm nào bà chủ cũng cho cả bọc mấy ký, loại kẹo bị vỡ miếng, ăn ra giêng mới hết". Ngoài những bạn sinh viên trẻ,  cơ sở này còn nhận một số lao động trung niên không có nghề nghiệp ổn định vào làm việc. Họ chủ yếu là những người "hàng xóm" của cơ sở và đã vào làm từ  tháng 9, tháng 10, khi lượng hàng cung cấp Tết bắt đầu bước vào thời vụ.

Đến một cơ sở nhỏ chuyên làm các loại mứt trái cây ở phường Thống Nhất (TP. Biên Hòa), chúng tôi nhận thấy không khí làm việc ở đây thật náo nhiệt. Chỉ còn hơn 2 tuần nữa là tết, nhưng lượng hàng của cơ sở này vẫn còn hút lắm, mỗi ngày có đến cả trăm ký trái cây, chủ yếu là thơm đưa vào chế biến. Trong cái nhà xưởng lợp tôn vốn đã oi bức, những lò nấu, sấy hoạt động ngày đêm nên ở đây lúc nào cũng nóng hầm hập. Được sự giới thiệu của ông chủ, tôi đến chỗ đống thơm to lù lù đang có cả chục người ngồi gọt để gặp những sinh viên mới được vào làm. Cùng với những bạn khác là học sinh trường Ngô Quyền, bạn Nguyễn Ngọc Sơn - sinh viên  Trường công nhân kỹ thuật Đồng Nai, đang loay hoay với trái thơm trên tay. Theo Sơn, lấy mắt thơm là việc mà bạn chưa làm qua bao giờ. Nhưng đến nay đã ổn, những trái thơm bạn làm đã bớt bị dập nát. Hỏi về tiền công mỗi ngày, Sơn nói: "Ông chủ cũng thông cảm cho bọn học sinh làm thêm kiếm tiền xài Tết nên trả từ 25.000 - 30.000 đồng/ ngày, nhưng chỉ phải làm 4 tiếng (từ sau 17 giờ chiều trở đi). Những lúc này tụi em rảnh, tranh thủ làm thêm. Có điều do phải thường xuyên tiếp xúc với nước rửa và nước thơm (có chứa a-xít) nên tay em bị ngứa và đau lắm, đeo găng tay rất khó gọt nhưng phải cố chịu để tết có ít tiền xài, không phải xin bố mẹ!". Tại một số cơ sở may mặc tư nhân chuyên gia công mặt hàng quần áo bán chợ, mùa tết cũng thường nhận thêm "nhân công" vào các khâu làm khuy, đơm nút, nhặt chỉ. Công việc này nhẹ nhàng nên tiền công thường không cao, chỉ từ 5.000-10.000 đồng/ ngày cho 3-4 giờ lao động chiều tối. Có những công nhân ở trọ gần chợ Tam Hòa lại tranh thủ dậy sớm lúc 3-4 giờ sáng để  phụ bốc dỡ, phân loại và bóc lá những đồ la-ghim ở chợ đêm khi hàng xuống bến. Mỗi ngày chỉ cần bỏ ra khoảng 2 tiếng đồng hồ mỗi sáng sớm cũng có thể kiếm được trên dưới 30.000 đồng. Mùa cận tết, những xe hàng chở các loại rau, quả, củ từ miền Bắc, Đà Lạt, Củ Chi về nhiều hơn  nên nhiều công nhân làm thêm cũng kiếm được kha khá.

* Đến những "ô-shin"   bất đắc dĩ...

Hai học sinh Trường Ngô Quyền phụ việc tại một cơ sở chế biến thực phẩm khô.