Ngăn ngừa tội phạm ngày càng trẻ hóa

Theo đánh giá của các cơ quan chức năng trong tỉnh, hiện nay tội phạm trật tự xã hội ngày càng trẻ hóa và có xu hướng sử dụng bạo lực; thực hiện hành vi rất nguy hiểm, manh động và liều lĩnh, gây hậu quả nghiêm trọng.

Theo đánh giá của các cơ quan chức năng trong tỉnh, hiện nay tội phạm trật tự xã hội ngày càng trẻ hóa và có xu hướng sử dụng bạo lực; thực hiện hành vi rất nguy hiểm, manh động và liều lĩnh, gây hậu quả nghiêm trọng.

Nguyễn Văn Thịnh và đồng phạm bị bắt để điều tra về hành vi giết người. Ảnh: T.Hải

Bên cạnh những tác động từ gia đình, xã hội thì nguyên nhân chính tội phạm ngày càng trẻ hóa là do thanh, thiếu niên thường dễ bị lôi kéo, kích động, ăn chơi, đua đòi, “kết bè, kéo cánh” và cùng rủ rê nhau tham gia các hành vi vi phạm pháp luật. Trong đó tập trung chủ yếu là nhóm tội phạm xâm phạm sở hữu (trộm cắp, cướp tài sản), xâm phạm trật tự công cộng, cố ý gây thương tích…

* Trẻ hóa tội phạm

Điều đáng lo ngại là chỉ vì những mâu thuẫn nhỏ, xích mích không đáng có nhưng không ít thanh, thiếu niên sẵn sàng lao vào ẩu đả, gây thương tích cho người khác và phải vướng vào vòng lao lý. Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh xảy ra nhiều vụ án mạng trong độ tuổi thanh, thiếu niên xuất phát từ những nguyên nhân nêu trên.

Gần nhất vào khuya 23-4, các đối tượng cùng ngụ tại xã Xuân Hưng (H.Xuân Lộc) gồm: Nguyễn Văn Thịnh (18 tuổi), Nguyễn Thanh Thơ (19 tuổi), Nguyễn Văn Tuấn (17 tuổi), Nguyễn Thanh Siêu (17 tuổi) cùng nhậu ở một quán ăn trên địa bàn xã Xuân Hưng thì xảy ra mâu thuẫn với Hoàng Văn Phúc (17 tuổi), Nguyễn Hoàng Long (18 tuổi, em họ của Phúc), cùng ngụ xã Xuân Hưng đang ngồi nhậu bàn kế bên. Chỉ vì giành nhau hát karaoke tại quán mà hai bên xảy ra xô xát dẫn đến việc Thơ, Thịnh về nhà lấy hung khí đến đánh chém Phúc và Long. Hậu quả khiến Phúc tử vong, Long bị thương nặng.

Bên cạnh đó, một số thanh niên vì cần tiền chơi game mà thực hiện hành vi cướp tài sản một cách táo bạo, rất nguy hiểm. Cụ thể như vào ngày 12-3, Công an TP.Biên Hòa bắt giữ Đặng Ngọc Đông (25 tuổi, ngụ TP.Biên Hòa) vì hành vi cướp tài sản. Trước đó, vào ngày 10-3, vì mê game nhưng thiếu tiền nên Đông đã đến công viên Long Bình (thuộc P.Bình Đa, TP.Biên Hòa) thuê ông T.V.N. (62 tuổi) chạy xe ôm chở đi lòng vòng. Khi đến đoạn đường vắng thuộc P.An Bình (TP.Biên Hòa), Đông bảo ông N. dừng xe để mua nước. Lúc này, Đông đã đẩy ông N. ngã rồi ra tay cướp xe chạy trốn thì bị công an truy xét bắt giữ.

Cũng rất đáng báo động là tình trạng giới trẻ sử dụng hoặc buôn bán trái phép chất ma túy. Từ những người nghiện ma túy, các thanh niên tuổi đời còn rất trẻ đã sớm sa chân vào con đường phạm pháp bằng việc buôn bán trái phép chất ma túy.

Cụ thể như Đỗ Phi Hồ (25 tuổi), Đỗ Hồng Phúc (20 tuổi), Trương Minh Hoàng (20 tuổi), Nguyễn Thị Mỹ Vân (20 tuổi), cùng ngụ xã Quang Trung, H.Thống Nhất) đều vướng vào ma túy và cùng bị truy tố về tội tổ chức sử dụng, tàng trữ trái phép chất ma túy.

Kết quả điều tra của cơ quan công an xác định, vào cuối năm 2020, Hồ và đồng bọn đã thuê căn biệt thự tại xã Bàu Hàm 2 (H.Thống Nhất) rồi sửa sang lại thành các phòng cho nhiều đối tượng thuê để sử dụng trái phép ma túy. Sau thời gian dài theo dõi, đến cuối tháng 12-2020, lực lượng Công an H.Thống Nhất đã bắt giữ các đối tượng nói trên.  Ngoài ra, Công an tỉnh đang tiếp tục mở rộng điều tra đối với Hồ và đồng bọn về hành vi làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức.

* Tạo môi trường sống lành mạnh cho thanh, thiếu niên

Chánh văn phòng Viện KSND tỉnh Phan Văn Hậu cho biết, tình hình tội phạm do thanh, thiếu niên gây ra ngày càng diễn biến phức tạp, số người phạm tội dưới 30 tuổi có chiều hướng gia tăng. Thủ đoạn thực hiện của những đối tượng này không chỉ đơn giản là do bồng bột, thiếu suy nghĩ mà trong một số vụ án các đối tượng có sự chuẩn bị kỹ càng, tinh vi và để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Theo ông Phan Văn Hậu, nguyên nhân tội phạm ngày càng trẻ hóa chủ yếu là do thanh, thiếu niên không được sống trong môi trường gia đình lành mạnh, không được giáo dục đầy đủ và quan tâm đúng mức từ cha mẹ. Thông thường, cha mẹ vì lo làm ăn kinh tế mà thiếu quan tâm đến con dẫn đến con trẻ hình thành nhân cách sai lệch và bị lôi kéo vào con đường phạm pháp. Bên cạnh đó, nhà trường còn quá chú trọng đến truyền đạt kiến thức mà hạn chế trong việc giáo dục đạo đức, ý thức chấp hành pháp luật cho học sinh, sinh viên.

“Bên cạnh các thanh niên do lối sống buông thả, lười lao động, thích đua đòi dẫn đến phạm pháp thì vẫn còn nhiều trẻ vị thành niên phạm pháp là do đang trong độ tuổi phát triển về tâm sinh lý, chưa đủ nhận thức về hành vi sai trái của bản thân nhưng không được người lớn định hướng, giáo dục đúng cách dẫn đến thực hiện các hành vi sai lệch về đạo đức và vi phạm pháp luật” - ông Hậu phân tích.

Thẩm phán Nguyễn Thành Lượng, Phó chánh tòa Hình sự, TAND tỉnh cũng cho biết, sự tác động từ mặt trái của mạng xã hội, phim ảnh bạo lực và tệ nạn ma túy, cờ bạc, lối sống thực dụng, hưởng thụ đã ảnh hưởng tiêu cực đến suy nghĩ và hành động của một bộ phận thanh, thiếu niên. Do đó, các bậc cha mẹ phải quản lý việc con theo dõi các trang mạng xã hội, ngăn ngừa những thông tin xấu, độc ảnh hưởng đến con và nhất là định hướng để con tìm kiếm những thông tin bổ ích, tích cực trên mạng xã hội.

Cũng theo thẩm phán Lượng, giải pháp quan trọng nhất trong ngăn ngừa tội phạm trẻ hóa chính là sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường trong việc quản lý con em mình. Cha mẹ phải quan tâm toàn diện đến mọi mặt của con để sớm phát hiện những hành vi, thói quen xấu nhằm ngăn chặn kịp thời. Cha mẹ phải giúp con hiểu biết hành vi hợp pháp và phạm pháp để con tự nhận thức được việc nên làm và không nên làm. Ngoài ra, nhà trường cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật trong học đường; phối hợp chặt chẽ hơn với gia đình để cùng quản lý thanh, thiếu niên phát triển toàn diện.

Tố Tâm