So với Bộ luật Hình sự 1999, Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2017, có hiệu lực từ ngày 1-1-2018) quy định chi tiết hơn về phạm vi trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi.
So với Bộ luật Hình sự 1999, Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2017, có hiệu lực từ ngày 1-1-2018) quy định chi tiết hơn về phạm vi trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi.
Khoản 2, Điều 12, Bộ luật Hình sự 1999 quy định: “Người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng”. Ông Trần Văn Út, Phó trưởng phòng Tuyên truyền (Sở Tư pháp), cho biết do điều luật không nêu rõ các tội danh cụ thể, đồng nghĩa với việc phạm vi trách nhiệm hình sự của người phạm tội trong độ tuổi này là rất rộng và nó đi ngược lại với mục đích giáo dục người chưa thành niên trong độ tuổi này phạm tội.
Chính vì vậy, tại Khoản 3, Điều 1, Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 đã giới hạn lại phạm vi trách nhiệm của người chưa thành niên từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi bằng cách liệt kê 28 tội danh cụ thể. Theo đó, người phạm tội trong độ tuổi này phải chịu trách nhiệm hình sự về các tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng được cụ thể bằng các nhóm tội sau:
Tội phạm xâm phạm sức khỏe, tính mạng: giết người (Điều 213); cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 134); hiếp dâm (Điều 141); hiếp dâm người dưới 16 tuổi (Điều 142); cưỡng dâm (Điều 143); cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi (Điều 144); mua bán người (Điều 150); mua bán người dưới 16 tuổi (Điều 151).
Bên cạnh đó còn có các tội phạm xâm phạm quyền sở hữu: cướp tài sản (Điều 168); bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản (Điều 169); cưỡng đoạt tài sản (Điều 170); cướp giật tài sản (Điều 171); trộm cắp tài sản (Điều 173); hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản (Điều 178).
Các tội phạm về ma túy: sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 248); tàng trữ trái phép chất ma túy (Điều 249); vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250); mua bán trái phép chất ma túy (Điều 251); chiếm đoạt chất ma túy (Điều 152).
Các tội phạm xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng: tổ chức đua xe trái phép (Điều 265); đua xe trái phép (Điều 266); khủng bố (Điều 299); phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia (Điều 303); chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự (Điều 304).
Các tội phạm trong lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng viễn thông: phát tán chương trình tin học gây hại cho hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử (Điều 286); cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử (Điều 287); xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác (Điều 289); sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản (Điều 290).
Diễm Quỳnh
