Thuốc lá lậu, mua dễ dàng!

Bị cấm nhập khẩu, mua bán nhưng thực tế người hút thuốc vẫn dễ dàng mua được thuốc lá lậu ngoại nhập (gọi tắt thuốc lá lậu, như: Jet, Hero, Esse…) tại một số quầy vỉa hè, các tiệm tạp hóa, quán cà phê… Cơ quan chức năng đã nhiều lần kiểm tra, xử lý nhưng vẫn khó ngăn việc mua bán thuốc lá lậu.

Bị cấm nhập khẩu, mua bán nhưng thực tế người hút thuốc vẫn dễ dàng mua được thuốc lá lậu ngoại nhập (gọi tắt thuốc lá lậu, như: Jet, Hero, Esse…) tại một số quầy vỉa hè, các tiệm tạp hóa, quán cà phê… Cơ quan chức năng đã nhiều lần kiểm tra, xử lý nhưng vẫn khó ngăn việc mua bán thuốc lá lậu.

Lực lượng cảnh sát kinh tế (Công an Đồng Nai) tịch thu thuốc lá lậu. Ảnh: T. Danh

Tại một số tiệm tạp hóa ở TP.Biên Hòa và các huyện, chúng tôi thấy việc mua lẻ 1-2 gói thuốc lá lậu rất dễ, chỉ cần hỏi là người bán lấy hàng ra đưa. Nhưng khi hỏi mua cả cây (10 gói) hoặc vài cây, người bán khéo léo từ chối và nói chỉ có vài gói, vì là hàng lậu nên không có nhiều!

* Từ thành thị đến nông thôn

Một chủ tiệm tạp hóa ở phường Bình Đa (TP.Biên Hòa) cho biết: “Ai cũng biết các loại thuốc lá hiệu: Jet, Hero, Esse… là thuốc lá lậu nên việc bán hàng luôn cẩn thận, tránh nhân viên quản lý thị trường kiểm tra. Với khách lạ, có khi tôi nói không có hàng, còn khách thân quen chỉ bán vài gói để không bị chú ý".

Chủ tiệm tạp hóa này còn cho biết, thuốc lá lậu cũng được một số người chuyên bỏ mối thuốc lá giao cho bán, chỉ cần hết hàng sẽ có hàng mới trong ngày. Tuy vậy, đợt kiểm tra nào tiệm tạp hóa này cũng bị lực lượng quản lý thị trường nhắc nhở, có khi bị lập biên bản tịch thu vài chục gói; khi họ đi thì chủ tiệm lại bán tiếp…

Tại một số điểm bán thuốc lá vỉa hè, những quán cà phê nhỏ ven đường, khách quen có thể mua được thuốc lá lậu. Với khách lạ có thể bị từ chối khéo rằng đã hết hàng.

Theo quy định, các điểm kinh doanh thuốc lá phải dán những cảnh báo về kinh doanh thuốc lá lậu, mức xử phạt… nên thuốc lá được bày bán công khai trên các sạp, kệ, tủ đều có tem sản xuất tại Việt Nam, có hình ảnh cảnh báo tác hại của thuốc lá; còn thuốc lá lậu được người bán cất trong nhà, hoặc chỉ một số lượng nhỏ trong các ngăn kéo tủ, khi có ai hỏi mới lấy ra bán.

Ngồi trong quán cà phê nhỏ ở thị trấn Gia Ray (huyện Xuân Lộc), chúng tôi thấy một số khách hỏi chủ quán mua thuốc lá 555 hàng ngoại nhập. Sau một lúc chần chừ, chủ quán lấy từ trong quầy ra một gói để phục vụ khách.

Anh H., chủ quán cà phê, cho biết: “Do khách quen yêu cầu nên tôi mới lấy hàng về bán, chứ bán thứ hàng lậu này dễ bị phạt lắm; mà không bán thì sợ mất khách. Bán một gói thuốc lá lậu lời hơn 30% so với bán thuốc lá nội, nhưng số lượng thuốc lá lậu bán ra hàng ngày không cao hơn thuốc lá nội nên đâu cũng vào đó thôi, cái chính là để giữ mối”.

* Sẽ mạnh tay xử lý

Ông Huỳnh Kim Hóa, Trưởng phòng Nghiệp vụ - tổng hợp (Chi cục Quản lý thị trường tỉnh), cho hay thuốc lá lậu được mua bán ở Đồng Nai chủ yếu được “đầu nậu” vận chuyển từ phía Bắc và các tỉnh giáp biên giới Campuchia, rồi chẻ nhỏ ra bỏ mối cho các tiệm tạp hóa, quán xá… Do đó, hầu hết các vụ bắt thuốc lá lậu phần lớn qua việc vận chuyển trên đường, còn tại các điểm kinh doanh nhỏ lẻ rất khó.

Thuốc lá lậu tuy không được bày bán công khai như trước đây, nhưng vẫn được một số tiệm tạp hóa, quán cà phê, nhà hàng bán lén lút và hàng thường được giấu tại chỗ ở hoặc nhà bên cạnh, tránh sự kiểm tra của cơ quan chức năng.

“Lượng tiêu thụ thuốc lá lậu rất cao nên khi cơ quan chức năng chặn xe trên đường lớn kiểm tra luôn thu giữ những lô hàng lớn. Còn với các cửa hàng kinh doanh nhỏ thì phải tổ chức trinh sát. Tại chỗ kinh doanh, họ ít để hàng nên có bắt cũng chỉ vài gói nhỏ. Phần lớn hàng họ chứa trong nhà, muốn kiểm tra phải cho trinh sát theo dõi, có bằng chứng cụ thể mới làm đề xuất với cấp trên để khám xét nơi ở. Tuy nhiên, để làm được điều này cũng tốn khá nhiều thời gian” - ông Hóa chia sẻ.

Từ đầu năm 2017 đến nay, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh đã phạt 43 vụ với số tiền trên 188 triệu đồng, tịch thu trên 2 ngàn gói thuốc lá lậu, chủ yếu xử lý tại các điểm kinh doanh với số lượng nhỏ. Thời điểm thuốc lá lậu bị bắt giữ nhiều nhất là vào dịp cận tết.

Như ngày 20-1, khi kiểm tra hàng hóa trên 2 ô tô tại huyện Xuân Lộc, Đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh đã phát hiện gần 1 ngàn cây thuốc lá lậu. Trước đó, vào ngày 11-1, Đội Quản lý thị trường số 10 (huyện Nhơn Trạch) kiểm tra một xe máy chở 200 gói thuốc lá lậu thì chủ xe bỏ trốn, không có ai thừa nhận chủ số hàng này. Thời gian tới, lực lượng quản lý thị trường sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc kiểm tra, xử lý các cơ sở bán thuốc lá lậu.

Ông Hóa cho biết thêm, thuốc lá lậu không có tem kiểm định chất lượng nên không thể đảm bảo nguồn gốc xuất xứ có đúng như trên bao bì không. Với người bán, chỉ cần mua bán số lượng từ 500 gói thuốc lá lậu trở lên có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự; trường hợp cơ quan tiến hành tố tụng có quyết định không khởi tố vụ án hình sự thì bị phạt tiền từ 70-100 triệu đồng.

Đăng Tùng